С а д р и д д и н а й н и й э с к и м а к т а б

— Закотчидан қолган сенинг чит, рўмол, кавуш, чой, қанд ва
бошқа нарсаларинг нима бўлди?
— Аждарнинг комига кетди.
— Х,а... отангга раҳмат,— деди Сангин,— бас, агар ҳоким ўз
хонадонингни бирга олиб кетишга сенга рухсат берс.а, сен бу
юртга қайтиб келармидинг?
— Бу вайрона зулмободни сира эсламас эдим.
— Мана шунинг учун ҳоким иш излаб борадиган ҳеч бир фа-
қирга ўз уй аҳлини олиб кетувига рухсат бермайди. Шу восита
билан ҳар йил Фарғонага бориб ишлаб қайтадиганлардан минглаб
танга фойда қиладилар. Агар бола-чақасини кўчирувга рухсат
берилса, ҳеч бир фақир қайтиб бу ерга келмас, ҳоким, қози, раис
ва шуларнинг косалеслари' бўлган арбоб, оқсоқол, имом ва бош-
қаларнинг чўнтаклари бўш, киссалари қуруқ, қозонлари қайнамай
қолар эди. Сенга охирги сўзим шуки, бўлмағур хаёллар орқасидан
юрма. Қандай бўлса ҳам кампирни бу ерда қолувга кўндир, тез-
роқ тайёрланки, биргалашиб йўлга чиқайлик.
XVI
САФАР
Одина Сангин олдидан ўз уйига қайтди. У катта давлатга эга
бўламан, деб хаёлланиб турган пайтида бутун бори йўғини ютқиз-
ган қиморбозлардек, жуда оғирлик билан қайтди. Ҳаммасидан
оғирроғи уй аҳли билан сафар қилиш мумкип эмаслигини ўжар
кампирга тушунтиролмаслиги эди. Қайтишда жуда секинлик би-
лан юрар, шу масала устида ўйлар, лекин ҳеч бир йўл тополмас
эди. Фикрлар, хаёллар, ўйлашлар, андишалар билан уйга етиб
келди. Бу гал гапни айлантириб ўтирмасдан, Сангиннинг ўз 1
1 К о с а л е с — лаганбардор, хушомадгўй.
4-4016
49
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

гафарлари тўгрисидаги фикрини бувисига очиқдан-очик, айтди.
Шодлик ўти билан қозондек қайнаётган камнирнинг юрагига гўё