С а д р и д д и н а й н и й э с к и м а к т а б

бу чизиқча қизнинг оппоқ бўйнида худди кумуш тахтачага
ёзилган савод жадвалини эслатарди. Бу қизчани етимхонада
каттадан-кичиккача, тарбиячндан тортиб оддий ходимларгача ҳам-
ма суяр, ҳурмат қилар, ўйин-кулги вақтида ҳам, овқатланиш
найтида ҳам ҳамма уни эъзоз-эҳтиром қиларди.
Қамманинг қизни бу қадар яхши кўрншига сабаб унинг ҳусн-
латофати бўлмай, бу меҳр-муҳаббат ушшг саргузашти туфайли
эди Норбибншнинг саргузашти шу даража фожиалики, эшитган
одам ўзини йиғидан тўхтатолмайди. Қизчанинг камгаплиги, маъюс
ва ҳазин юришининг боиси ҳам ана шу аччиқ саргузаштдан
бўлса керак. Етимхонадагилар бу саргузаштни унинг тутинган
215
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

онасн — рус хотиндан эшитган эдилар. Кейинчалик у оғиздан
огизга кўчиб, ҳаммага маълум бўлиб кетганди.
Норбибиш ҳаммадан кўра Етим билан иноқ эди. Улар яшайди-
ган хоналар б5'лак-бўлак бўлса ҳам қизча кўпинча Етим билан
ўйнарди, овқатланишда ҳам унинг ёнида ўтирар, экскурсияларда
ҳам Етим билан ёнма-ён юрарди. У етимхонага Етимдан бир
неча йил бурун келганлиги учун хат-саводи чиқиб қолган эди.
Шунинг учун ҳам у хат-савод чиқаришда Етимга ёрдам
берарди. Ети.м дарсдан чиққач, Норбибишнннг ёнига югуриб
борар, тушунмай қолганларини ундан сўраб билиб оларди.
Етимнинг саргузашти Норбибишга жуда таъсир этган, уни
Етимнинг ўз тилидан бирма-бир эшитиб, билиб олган эди. Етим
онасидан қандай қилиб жудо бўлгани, онасининг ўз фарзандини
нақадар севишини ҳиқоя қилиб, оҳ тортганда, Норбибиш:
— Афсуски, менинг онам йўқ, бўлса ҳам кимлигини бил-
майман,— деди.
— Отанг борми? — деб сўради ундан Етим.
— Отам ҳам йўқ, балки бордир, лекин кимлигини бил-