S a b d I r a s I l o V, N. T o L i p o V, N. O r ip o V a

Bulutli kunda ko'katlar rangi ancha quyuq (qoramtir)
va kam to'yingan bo‘ladi. Qosh qorayganda hamma narsalar
to ‘qlashadi, qizil, zarg‘aldoq va sariq ranglar to ‘yingan-
ligi jihatidan xiralashadi, yashil bilan zangori rang esa
faollashadi. Shuning uchun bunday holatlarni hisobga o l-
masdan manzarani tasvirlab b o ‘lmaydi. Running istalgan
vaqtida yoki turli ob-havo sharoitida tasvirlangan etyud-
lar, um um iy tus va rang jixatdan bir-biridan farq qilishi
lozim .
"M anzarada — d eyd i R. F alk, — a s o s iy s i — havoyi
m uhitning rangli holatidir".
Manzara ko‘rinishlarini yuqori yoki past darajada yori­
tilgan holatini tasvirlash uchun to ‘liq diapazonli o c h -
to ‘q, yorqin va qoramtir b o ‘yoqlardan rassom har doim
ham foydalana olm aydi. Ishni boshlashdan oldin rassom
etyudda naturaning eng yorqin va intensiv qismlarini
qanchalik yorug* va rang kuchlariga ega ekanligini aniq-
laydi. Q uyoshli kunda etyud bajarishda palitradagi yorqin
va jozibali diapazonini to ‘liq ishlatadi. Kechqurin yoki
bulutli kunda etyuddagi rang munosabatlari to ‘qroq va
kam to'yingan 
b o ‘y o q l a r
bilan ifodalanadi. Rangtasvirchi
shunday qilib tus va rang ko‘lamini saqlab qoladi. M asa­
lan, I. Repinning "Kursk gubem iyasida cherkov nam oyi-
shi” kartinasida ranglar nihoyatda jozibali. U asarda qu-
yosh nurini sezdira olgan. Uning "Targ'ibotchining hibsga
olinishi" kartinasi qoramtir va quyuq bo'yoqlar bilan tas­
virlangan.
Manzara etyudining yoritilishi holatini puxta o ‘rganish
uchun bulutli, quyoshli kunda, yoz va qishda aynan bir
mavzuni tasvirlash juda foydali. Q ator bajarilgan etyud-
larni solishtirib, m anzaraning turli holatini jozibali xu-