|
Фаатшятга ундаш. Фаолиятга зшдайдиган хулоса тингловчи томонидан маълум реакцияни талаб қилади ва бу фаолият қурзга; оғизда қолиб кетмаслиги керак.
Мана бунга бир мисол.
Жисмоний тайёргарлик Ассодиацияси аъзоси бўлган бир аёл ўз дўстларидан:
Мен мактабда чекишга қарши кампания бош- ламоқчиман. Сизларда бу мавзуга оид биронта ғоя борми?» - деб сўради. Ҳаммалари:
- Яхши, биз бу ҳақида ўйлаб қўрамиз. Келинглар, бир финжондан қаҳва ичиб, ширинлик еймиз.
Улар шундай қилишди, лекин ҳаммаси шу билан тутяди. Аёллар бутунлай бошқа мавзуларда суҳбат- лашишди, бояги кампанияни бошламоқчи бўлган аёл дугоналаридан ҳеч қандай таклиф ва ёрдам ололмади.
Воқеликда маълумот мана бу тарзда ифодалан- ганда эди, албатта, фаолиятга бошлайдиган вазият- га юзага келарди.
«Мени мактабда ўқ.увчиларнинг тамаки чекиш- лари ташвишга солади. Шунинг учун чекишга ҳар- ши кампания боилламоцчиман. Ишонаманки, бу мен учун ъанчалик аҳамиятга эга бўлса, сизлар учун ҳам шу даражада муҳим, чунки фарзанд- ларингизнинг зарарли одатдан узоҳлаштирган бўласизлар. Келинг, ҳозир бир финжондан ҳаҳва ичиб, торт ейлик ва шунинг устида гояларимизни ёзиб олайлик».
Бу даврада 16 нафар аёл бор эди, Ассоциация аъ- зоси бўлган аёл ҳам 16 та янги ғояга эга бўларди. Агар сиз одамлардан маълум бир ҳаракатни маълум бир вақт чегарасида амалга оширишини сўрасан- гиз, ўзингиз истаган натижага эришишингиз тур- ган гап. Иш, хизматга оид вазиятларида ҳам бу ус- луб худди шу тарзда ишлайди.
Мана яна бир мисол.
Кун охирлаб цолган. Ишхонадасиз. Тўрт нафар ҳамкасбингиз билан режадан ташҳари мажлис кетяпти, ўз бўлимингиз харажатларини камайти- риш усуллари ҳагҳида муҳокама ҳиляпсизлар. Сиз уларга буйруп; беролмайсиз, аммо илтимос грлли- шингиз, сўрашингиз мумкин. Агар:
- Ҳурматли жаноблар, ҳаммамиз сарф-харажат- ни камайтириш зарурлигини яхши биламиз. Менда бу борада иккита фикр бор, аминманки сизларда ҳам. Келинг, шу ҳақида ўйлаб кўрайлик, десангиз, улар:
-Яхши, биз бу тўгрида ўйлаб кўрамиз, - дейишади.
Қарабсизки, мажлис охиригача, ундан кейин ҳам ҳеч нарса содир бўлмайди. Ҳаммаси огизда крлиб кетади.
Агар сиз қуйидаги мазмунда гапирсангиз:
«Ҳурматли жаноблар, харажатларни қисқарти- ришимиз кераклигини ҳаммамиз яхши биламиз. Ҳар бирингиз бу борада мен томон бўлсангиз ва ҳеч бўлмаганда учта фикрни ўртага ташласангиз, сиз- лардан миннатдор бўлар эдим. Кейинги ҳафтанинг сешанба куни йиғилганимизда фикр ва ғояларин- гизни муҳокама қиламиз. Бу ҳаммамиз учун ҳам фойдали бўлади. Ёрдамингиз учун раҳмат».
Бу билан ҳамманинг эътиборини қаратасиз ва албатта натижага эришасиз. Гапингизни қанчалик мулойим ва илтифот билан айтишингиздан қатъи назар, ҳаммаларини аниқ бир фаолиятни аниқ бир вақт доирасида бажаришга мажбур қиласиз.
Тагъсирланишга ундаш. Телереклама матнла- ри, арзонлаштирилган савдодаги «Шу бугун, ҳозир сотиб олинг!», «Ҳаётингиздаги ягона имкониятдан фойдаланиб қолинг!» каби қичқириқлар ҳаммамиз- га яхши таниш ва улар миямизга шу даражада ўр- нашиб қолганки, ҳеч қийналмасдан ёддан айтиб бера оламиз. Бизга, шунингдек, ишонтириш кучига таяниб, оддий маълумотни етказадиган рекламалар ҳам маълзгм. Б}шдай рекламалар аниқ бир фаолият- ни талаб қилмайди, балки тингловчининг таъсирла- нишини кўзда тзпгади.
Кўпинча аниқ фаолиятни талаб қилиш мумкин бўлмайди. Бу ерда қўзланган мақсадга етишишга ҳа- ракат қилганда ишонтириш кучига ёки куч намуна- сига асосланган таъсирланишга зтадайдиган, мияга ўрнашиб қолмайдиган аниқ пайтни билиш керак.
Мен антиквар буюмлар сотиладиган дўконга ки- риб, XVII асрда ясалган заргарлик ишига оид бир жуфт антиқа кумуш шамдонларни кўрганимда тажрибада бу қуч тактикасини синаб кўрдим. Ле- кин сотувчи менга: «Бу шамдонларни сотиб ол» де- гани йўқ, асло! У шунчакй:
«Ажойиб, а! Бу нархга бундай яхишсини топа ол- майсиз. Нега ҳалигача ҳеч ким буни сотиб олмага- нига ҳайронман, лекин мен бундан ҳатто хурсанд- ман. Айтганча, мен буларни бугун уйимга олиб кетмоҳчи ва ўзимда олиб ҳолмокр+и эдим. Шамдон- ларни топганимиздан буён рафиҳам буюмларнинг ўзимизники бўлишини илтимос ҳилади», деди.
Табиийки, мен шамдонларни шу заҳоти сотиб олдим, рафиқам иккимиз буюмларни томоша қил- ганимизда айнан мен шу шамдонларни сотиб олга- нимга хурсанд бўламан. Бундан ташқари, мен таъ- сирланишга ундаш санъати борасида тажрибага эга бўлдим деб ўйлайман.
Хулосани танлаш
Хулосани танлашга келсак, бу ҳолатда стратегия жуда муҳим аҳамиятга эга. Бу ерда иккита қонун ишлайди:
ўз мақсадини билиш;
ўз тингловчисини билиш.
Тингловчига қай даражада кучли етказа олишин- гизни зшинг ўзига маълум қилиш ўта мз^ҳим. Баъ- зан шошилинч реакция талаб қилаётган тажовуз- корона зндаш салбий натижага олиб келиши, сабр
ва ишонтириш кучи, таъсирла- нишга ундаш эса ижобий сама- ра бериши мумкин.
Маълумотингиз-
нинг хулоса
қисмини
олдиндан
тайёрланг.
Ўзингизни бу
имкониятдан
маҳрум
қилманг.
Қайси тактикани қўллашни олдиндан белгиланг. Энг муҳи- ми, ўзингиз ҳақингизда сал- бий фикрларни уйғотиб кўй- манг. Вазият талаб қилганда доим ортга чекинишга ҳам йўл қолдиринг. Агар сиз бу ҳақида сўрамасангиз, истаганингизни ололмайсиз. Шунингдек, қан- дай сўрашни билмасангиз ҳам
ҳеч нимага эга бўлмайсиз.
Олтинчи қисмга хулоса
Аниқ сўралмайдиган маълумот - бой берилган имконият. Ҳеч нима сўрамаган киши ҳеч нимага эга бўлмайди.
Фаолиятга ундайдиган ҳулоса аниқ вақт доира- сида аниқ ҳаракатларни бажаришга чақиради.
Таъсирланишга ундайдиган ҳулоса тўғридан -тўғри сўралмайдиган вазиятларда кўлланилади.
ЕТТИНЧИ қисм
♦
ҲОЛАТ
Ҳолатни тасвирланг
«Тасаввур к^илинг, сиз ёлгизсиз ва очлик азо- бидан к^ийналяпсиз. Сиз бетон кўприкдасиз, атрофингизда бетон уйлар. Бу уйларнинг на эшиги, на деразаси бор. Кўчанинг охири кўрин- майди. Умидингиз ш/қ.
Do'stlaringiz bilan baham: |
