Ruza. Kimyoviy reaksiya turlari. Noorganik birikmalarning asosiy sinflari

Oksidlanish - qaytarilish reaksiyalari Oksidlanish–qaytarilish reaksiyalarining turlari. Oksidlovchilar va qaytaruvchilar.

Atom tuzilishi nuqtai-nazaridan barcha kimyoviy reaksiyalarni tupga bo’lish mumkin:

1. Reaksiya natijasida elektronlar bir atomdan boshqasiga o’tmaganligi yoki elektronlar jufti siljimaganligi uchun, reaksiyaga kirishuvchi moddalarning tarkibidagi elementlarning oksidlanish darajalari o’zgarmasdan boradigan reaksiyalar.

Masalan:

H₂SO₄+2NaOH=Na₂SO₄+2H₂O

Ushbu reaksiyalarda ishtirok etayotgan moddalarda birorta ham elementnig oksidlanish darajalari o’zgarmagan.

2. Reaksiya jarayonida elektronlar bir atomdan boshqasiga o’tishi yoki elektron juftlarining siljishi natijasida reaksiyaga kirishuvchi moddalarning tarkibidagi elementlarning oksidlanish darajalari o’zgarishi bilan boradigan reaksiyalar.

Ikkinchi tipdagi reaksiyalarga yoki reaksiyaga kirishayotgan molekulalar tarkibiga kiradigan elementlarning oksidlanish darajalarini o’zgarishi bilan boradigan reaksiyalarga oksidlanish-qaytarilish rekstiyalari deyiladi. Kimyoviy reaksiyalar orasida oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari eng ko’p tarqalgan reaksiyalar qatoriga kiradi.

Nafas olish, fotosintez, modda almashinish va qator biologic hamda kimyoviy jarayonlar asosida oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari yotadi. Sanoatda oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining ahamiyati juda katta. Hamma metallurgiya sanoati oksidlanish-qaytarilish reakstiyalariga asoslangan bo’lib, ularning borishida tabiiy birikmalardan metallar ajratib olinadi.