Ruza. Kimyoviy reaksiya turlari. Noorganik birikmalarning asosiy sinflari

4-MA’RUZA. KIMYOVIY REAKSIYA TURLARI.

NOORGANIK BIRIKMALARNING ASOSIY SINFLARI.

REJA
1. Kimyoviy rеaksiya tеnglamasi va kimyoviy rеaksiyalarning sinflarga bo’linishi.

2. Ekzotеrmik va endotеrmik rеaksiyalar. Qaytar va qaytmas rеaksiyalar.

3. Noorganik birikmalarning asosiy sinflari

Bir turdagi moddaning kimyoviy tarkibi va (yoki) tuzilish jihatidan farq qiladigan 2-turdagi moddaga aylanish jarayoniga kimyoviy reaksiyalar deyiladi. Demak, kimyoviy reaksiya moddani aylanishi sodir bo’ladigan jarayon, bunda yangi xossaga ega bo’lgan yangi birikma hosil bo’ladi. Reaksiyaga kirishayotgan moddalarga dastlabki moddalar deyiladi. Reaksiya natijasida hosil bo’ladigan yangi birikmalarga reaksiya mahsulotlari deyiladi. Reaksiyada ishtirok etayotgan hamma moddalarga reaksiyaga kiri shuvchi moddalar deyiladi.

Kimyoviy reaksiyaning mohiyati quyidagicha: atomlar va ionlar qayta taqsimlanadi yoki bu zarrachalarning almashinishi sodir bo’ladi, kimyoviy bog` qayta tuziladi (uzilish va kimyoviy bog`ning o’zgarishi, hosil bo’lishi), bunda odatda elektronlarning qayta taqsimlanishi sodir bo’ladi, energiya o’zgaradi (alohida moddalarning energiyalarining o’zgarishi sodir bo’ladi). Reaksiyalar ularda ishtirok etayotgan moddalarning stexiometrik nisbati, boshqa moddalarga aylanish darajasi, tezlik va muvozanat konstantalari, aktivlanish energiyalari, issiqlik effekti va h.k.zolar bilan ifodalanadi.