Ruza. Gorizontal syomka. Teodolit syomkasi. Taxeometrik syomka

Gorizontal s’yomkaning mohiyati. Yer yuzasidagi A va V nuqtalarning bir-biriga nisbatan gorizontal hamda vertikal tekislikda egallagan o‘rnini aniqlash geodeziyaning asosiy vazifalaridan biridir. 7.1-shaklda AV=D-A va V nuqtalar orasidagi masofa; NN₁—sathiy yuza; AA₁HH₁ bo‘lganidan, AA₁=d,D ning gorizontal proeksiyasi bo‘lib, u gorizontal qo‘yilish deyiladi.



7.1-shakl.

Gorizontal s’yomkada ikki nuqta orasidagi chiziqning va bu chiziqlar orasidagi burchakning gorizontal qo‘yilishi hamda chiziqlarning yo‘nalishiga qarab, Erning to‘rt tomoniga nisbatan joylanishi aniqlanadi, keyin qog‘ozda bularni tasvirlash yo‘llari o‘rganiladi. Bu ishda burchakning gorizontal qo‘yilishini teodolit bilan o‘lchash asosiy ahamiyatga ega bo‘lganidan, bu s’yomka burchak o‘lchash s’yomkasi va ba’zan teodolit s’yomkasi deb ham ataladi.