Ruslan allayorov, muhiddin xidirov, qalmaxan abduxalikov

 
Tadeush Kossyushko 
(1746 – 1817) 

---

48 
Kuk
– Dunyo xaritasidagi 20 dan ortiq geografik obyektlar – 
bo‘g‘iz, qo‘ltiq, orollar: Yangi Zelandiyaning Shimoliy va Jananubiy 
orollari oralig‘idagi bo‘g‘iz, Tinch okeandagi Polineziya tarkibiga kiruvchi 
arxipelag, Alyaskaning janubiy sohillari yaqinidagi qo‘ltiq shular 
jumlasidan. Bu geografik obyektlarning barchasi ingliz dengizchi sayyohi 
Jeyms Kuk
(1728 – 1779) nomi bilan ataladi. U 1768 – 1771- yillarda 
„Indevor― kemasida dunyo aylana ekspeditsiyaga rahbarlik qilib, Plimut 
shahridan safarga chiqa-
di. Ekspeditsiya Gorn 
burnini aylanib o‘tgach, 
Taiti oroliga yetib borib, 
1769- yilda uning shimoli 
g‘arbidagi yondosh orol-
larni 
Jamiyat 
orollari 
degan umumiy nom bilan 
xaritaga tushirdi. 1769 – 1770- yillarda Yangi Zelandiya qirg‘oqlarini 
aylanib o‘tib, uning orollardan iborat ekanligini aniqladi. Katta To‘siq rifi 
va Avstraliyaning sharqiy sohillarini tadqiq qildi. Antarktida materigini 
topish va boshqa orollarni o‘rganish maqsadida uyushtirilgan dunyo aylana 
2- sayohatida (1772 – 1775) Jeyms Kuk „Rezolyushen― kemasida suzib 
1773- yil tarixda ilk bor Janubiy qutbiy doirani (40° shq.u.) kesib o‘tdi va 
66° 36' j.k. gacha yetib bordi. Ikkinchi sayohati davomida Tuamotu 
arxipelagidagi 2 atoll, Kuk orollari guruhidagi Palmerston oroli va Xervi 
atolli, Yangi Gebrid orollari, Yangi Kaledoniya va Norfolk orolini (1774), 
Atlantika okeani janubidagi Janubiy Georgiya va Janubiy Sandvich 
orollarini (1775) topib, yevropaliklarga ma’lum qildi. 
Jeyms Kuk (1728 – 1779) 

---

49 
Jeyms Kukning dunyo bo‘ylab sayohati 
Laperuza
 
– Xokkaydo va Saxalin orollari orasidagi, Oxota va 
Yapon dengizini tutashtiruvchi bo‘giz. Uzunligi 94 km. Bo‘g‘iz uni kashf 
qilgan fransuz dengizchisi, mashhur sayyoh
Jan Fransua Laperuz
(1741 – 1788) nomi bilan 
ataladi. Jan Fransua Laperuz 1785 –1788- 
yillarda „Astrolyabiya― va „Bussol― kemalarida 
dunyo 
bo‘ylab 
uyushtirilgan 
fransuz 
ekspeditsiyasiga rahbarlik qilgan. Sayyoh Tinch 
okeandagi orollarni, Amerikaning shimoli-
g‘arbiy 
va 
Osiyoning 
shimoli-sharqiy 
sohillarini tadqiq qilgan. 
Lazarev
 
– Atalantika okeanidagi dengiz. Dengiz rus dengiz floti 
sarkardasi va sayyohi 
Mixail Petrovich Lazarev
(1788 – 1851) nomi bilan 
ataladi.