Ruslan allayorov, muhiddin xidirov, qalmaxan abduxalikov



Download 8,57 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/49
Sana10.03.2023
Hajmi8,57 Mb.
#917890
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   49
Bog'liq
DUNYO XARITASIDAGI ANTROPOTOPONIMLAR

toponimika
fani o‘rganadi. 
Toponimika yunoncha 
„topos“ – „joy“, „onoma“ – „nom“ 
degan ma’no-
ni anglatadi. Yer sharidagi barcha geografik nomlar o‘sha joyning tabiiy 
sharoiti, tarixi, etnografik xususiyatlaridan dalolat berib turadi. Joy nom-
lari geografiya fanining ajralmas qismi hisoblanadi. Geografiya fanining 
asosiy quroli – geografik xaritaga nazar tashlasak, juda ko‘plab, turli-
tuman toponimlar (joy nomlari)ga ko‘zimiz tushadi. Geografik obyekt-
larning nomlari ma’lum bir hudud va muayyan davrda, aniq bir tilda, biror 
tarixiy voqea, hodisa bilan bog‘liq bo‘ladi.



Toponimlar yirik yoki mayda obyektlarning nomlari ekanligiga qarab 
makrotoponimlar va mikrotoponimlarga ajratiladi: makrotoponimlar – 
keng hududlar, katta obyektlar (materiklar, okeanlar, tog‘lar, cho‘llar, 
daryolar, shaharlar, qishloqlar va shu kabilar)ning atoqli otlari; mikro-
toponimlar – kichik obyektlar (jarliklar, tepaliklar, quduqlar, ko‘chalar, 
qo‘rg‘onlar va shu kabilar)ning atoqli otlari. Toponimika fanining quyida-
gi bo‘limlari ajratiladi: gidronimika – suv havzalari: daryo, kanal, soy, 
ariq, buloq, ko‘l kabilarning nomlarini o‘rganuvchi soha; oykonimika – 
aholi yashash maskanlari va ularning qismlari: qishloq, mahalla, guzar, 
ko‘cha, ovul, qo‘rg‘on nomlarini o‘rganuvchi soha; oronimika – yer yuza-
sining relyef shakllari: tog‘, cho‘qqi, qoya, qir, tepa, qiya nomlarini 
o‘rganadigan soha; urbanonimika – shahar ichidagi har qanday obyektlar 
nomlarini o‘rganuvchi soha va h.k. 
Kishilik jamiyatining rivojlanishi va kundalik ehtiyojlarining ortib 
borishi yangi hududlarni va tabiatning tarkibiy qismlarini o‘zlashtirishga 
olib kelib, bu o‘z navbatida joy nomlarinig ko‘payishiga sabab bo‘lgan. 
Joy nomlari muayyan hududda ajralgan holda emas, balki o‘sha hudud 
bilan, u yerdagi tabiiy hamda ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlar bilan bog‘liq 
holda o‘rganiladi. Ularda mintaqalar tabiatining xususiyatlari, jamiyat 
hayotida asrlar davomida ro‘y bergan tarixiy, ijtimoiy va siyosiy voqea-
hodisalar, aholining kasb-hunarlari nomlari, unda qanday millat, elat, urug‘ 
vakillari yashagani yoki yashayotgani o‘z aksini topadi. 
Jamiyatning rivojlanishi davomida turli qabila boshliqlari, buyuk 
davlat arboblari, sarkardalar, jamiyatning taniqli shaxslari, geograf-
sayyohlar, ularning oila a’zolarining ismlari turli geografik obyektlarga 
qo‘yilgan. Shaxslarning ismi 
antroponimlar
(antropo (yunoncha, antropos 



– odam
)
 
– odamga aloqador ekanlikni bildiruvchi yasama so‘z tarkibiy 
qismi) deb atalib, kishilarni ismi, familiyasi, laqabi, taxallusidan nom ol-
gan geografik obyekt nomlari 

Download 8,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish