Rudaning granulometrik tarkibi va uni aniqlash

Bunday zarrachalarning diametrini aniqlash uchun quyidagi formulalarning biridan 
foydalaniladi: 
 
 
 
bu yerda v- 
zarrachaning bir yo‘nalishdagi o‘lchami (1) 
- formula sharga yaqin 
shakldagi, (2) va (3) formulalar esa kubga yaqin shakldagi zarrachalarning diametrini 
aniqlashda ishlatiladi.
Parallelopiped yoki plastinka shaklidagi zarrachaning diametrini aniqlash uchun ularni 
ikki yoki uch o‘zaro perpendikulyar yo‘nalishda o‘lchash kerak. Hisoblashda quyidagi 
formulalardan foydalaniladi: 
 
 

 

---

(4) va (5) formulalar kvadrat kesimli parallelopiped yoki plastinka shaklidagi 
zarrachalarning diametrini, (6) va (7) 
formulalar esa uchta o‘zaro perpendikulyar 
yo‘nalishdagi o‘lchamga ega zarrachalarning diametrini aniqlashda ishlatiladi. Amalda 
ko‘pincha aralashmadagi zarrachalarning o‘rtacha diametrini aniqlashga to‘g‘ri keladi. 
Buning uchun quyidagi formulalardan foydalaniladi: 
 
 
 

 
bu erda : d1 va d2 - aralashmadagi eng katta va eng kichik zarrachalarning diametri, 
mm. 
Elaklar turkumi yordamida granulometrik tarkibni 
aniqlash 
 
Elash orqali tahlil deb mahsulot namunasini yirikligiga qarab bir qator sinflarga 
ajratishga aytiladi. Elash orqali tahlil foydali qazilma alohida sinflarining chiqishini 
aniqlash uchun o‘tkaziladi. Shuningdek qiziqilayotgan 
komponentlarning sinflardagi 
miqdori ham aniqlanadi.
Namunani sinflarga ajratish uni ma’lum o‘lchamli teshiklarga ega elaklar turkumi 
yordamida elash orqali amalga oshiriladi. Elash orqali tahlil o‘lchami 150