Rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

4. Fe^{3 +}ni Fe²⁺ga qaytarishda 2-3 tomchi FeCl₃ eritmasiga 2 tomchi HC1 ishtirokida 3-4 tomchi K₃[Fe(CN)₆] eritmasidan qo'shiladi. Tayyorlangan aralashmaga SnCL, eritmasidan 3-4 tomchi tomizilgan zahoti turnbul ko'kiga xos to'q ko'k cho'kma hosil bo'ladi:
2Fe³⁺+Sn²⁺=2Fe²⁺+Sn⁴⁺
4Fe²⁺ + 4[Fe(CN)]^3-=Fe₄[Fe(CN)₆]₃↓ + [Fe(CN)₆]^4-
5.Simob (II) xloridni qaytarishda 2-3 tomchi SnCl₂ eritmasiga bir tomchi HgCl₂ eritmasi qo'shilganda, Hg₂Cl₂ ning oq cho'kmasi hosil bo'ladi. Birozdan so'ng, cho'kma metall holatdagi Hg gacha qaytarilib, qorayadi:
2HgCl₂ + SnCl₂ =Hg₂Cl₂↓ + SnCl₄
Hg₂Cl₂ + SnCl₂=2Hg↓ + SnCl₄
Bu reaksiya Sn²⁺ ionini topishda asosiy analitik reaksiya sifatida qo'llaniladi.
6. Pikrin kislotaning qaytarilishi Sn²⁺ ionini topishda o'ziga xos reaksiya sanaladi. Bu reaksiyani gazeta qog'ozida tomchi usulida bajarish qulay. Buning uchun qog'ozga pikrin kislotaning bir tomchi suvli eritmasi va bir tomchi qalay (II) eritmasi tomiziladi. Qog'ozni ozroq qizdirganda eritmalarning yutilishi tezlashib, natijada pikramin kislotaning yorqin to'q sariq rangli dog'i paydo bo'ladi:
5Sn²⁺ + 2C₆H₂(NO₂)₃OH + 12H⁺=5Sn⁴⁺+2C₆H₂(NO₂)₂(NH₂)OH + 4H₂O
Reaksiyani ishqoriy muhitda probirkada ham o'tkazish mumkin. Bunda 5 tomchi tekshiriladigan eritmaga bir tomchi pikrin kislota va Sn(OH)₂ cho'kmasi hosil bo'lguncha tomchilatib, ammiak eritmasi qo'shib, aralashma qizdiriladi. Hosil bo'ladigan pikramin kislota eritma va cho'kmani qizil rangga bo'yaydi.
Kumush va simob ionlari ishtirokida ularning qaytarilishi natijasida hosil bo'ladigan erkin metallarning qora rangi pikramin kislotaning qizil rangini niqoblab, reaksiyaga xalaqit beradi.
7. Rux metaliqalay (II) va (IV) ionlarini metallgacha qaytaradi, natijada kulrang cho'kma paydo bo'ladi:
Sn²⁺ + Zn=Sn↓ + Zn²⁺
Sn⁴⁺ + 2Zn=Sn↓ + 2Zn²⁺
Qalay metali xlorid kislotada eriganligi uchun muhitning kislotaligi yuqori bo'lmasligi kerak.