Rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

3. Natriy karbonat yoki boshqa ishqoriy metallarning eruvchan karbonatlari suyultirilgan kislotalar, NH₄OH va (NH₄)₂CO₃ da eriydigan pushti rangli asosli tuz - (CoOH)₂CO₃ cho'kmasi hosil qiladi, bu cho'kma havo kislorodi ta'siridan asta-sekin oksidlanib, qora-qo'ng'ir rangli Co(OH)₃ ga aylanadi:
2Co²⁺ + 3CO₃^2- + 2H₂O→ (CoOH)₂CO₃↓ + 2HCO₃^-
2(CoOH)₂CO₃ + O₂ + 4H₂O→ 4Co(OH)₃↓+ 2CO₂↑
Oksidlanish jarayoni kuchli oksidlovchilar ta'siridan tezlashadi. Kobalt oksikarbonat qizdirilganda ham oksidlanib Co(OH)₃ ga aylanadi.
4. Natriy gidrofosfat — Na₂HPO₄kislotalarda (CH₃COOH da ham) eriydigan binafsha rangli cho'kma - Co₃(PO₄)₂ni hosil qiladi:
3CoCl₂ + 2Na₂HPO₄ → Co₃(PO₄)₂↓ + 4NaCl + 2HC1
3Co²⁺ + 4HPO₄^2- →Co₃(PO₄)₂↓+ 2H₂PO₄
Co₃(PO₄)₂ + 6NaOH→3Co(OH)₂↓+ 2Na₃PO₄
Co₃(PO₄)₂ + 6OH^- → 3Co(OH)₂↓+ 2PO₄^3-
Cho'kma ishqorlar ta'sirida pushti rangli Co(OH)₂ ga aylanadi, ammiak ta'sirida esa sarg'ish rangli kompleks ion hosil qilib eriydi:
Co₃(PO₄)₂ + 18NH₃ →3[Co(NH₃)J²⁺ + 2PO₄^3-
5. Ammoniy rodanid — NH₄SCN Co²⁺ ion bilan ko'k rangli (NH₄)₂[Co(SCN)] tarkibli kompleks birikmani hosil qiladi:
Co²⁺ + 4SCN^-→ [Co(SCN)]^2-
Bu birikma rangining intensivligi past bo'lganligidan eritmaga biroz amil (yoki izoamil) spirti qo'shib chayqatilsa, ekstraksiya natijasida kompleks birikma shu erituvchi qatlamiga o'tib, uni ko'k rangga kiritadi.