Ўрта махсус таълим вазирлиги

Даврий ишлайдиган совун пишириш қозони
Даврий ишлайдиган совун пишириш қозони пўлатдан кавшарлаш усули билан тайёрланади, уни деворини қалинлиги 6-12 мм бўлиши мумкин, хажми 5 дан 250 м³ гача бўлиши мукин. Биз хажми 60 м³ бўлган қозонни кўриб чиқамиз.

Совун пишириш қозони:
1-цилиндрик корпуси; 2-изоляция; 3-трос; 4-таянч; 5-змеевик; 6-штуцер; 7-штуцер; 8-змеевик; 9-конуссимон таглик; 10-люк; 11-шарнирни сифон трубаси; 12-қул лебёдкаси; 13,14-халқасимон пуркагичлар; 15-шарнир; 16-труба; 17-сурувчи патрубок; 18-қопқоқ; 19-ёритиш фонари; 20-люк; 21-ҳимоялаш жилди.
У цилиндрсимон корпусдан (1), конуссимон тагдан (2) ва қопқоқ (3) дан ташкил топган. Хосил бўлган СО₂ ва ишлатилган очиқ буғни атмосферага чиқариб юбориш учун қозонни қопқоғида сўрувчи патрубок (4)бор. Қопқоқ остида халкасимон пуркагичлар (5), (6) бор, улар орқали ёғ кислоталари, ёғлар, ишқор эритмаси, туз эритмаси, иссиқ сув қозонга берилади. Кўриш ойнаси (9) совун пишириш жараёнини кузатиш учун хизмат қиалди. Иссиқлик сарфини камайтириш учун қозонни ташқи юзаси изоляция билан қопланган ва ғилофланган. Қозондаги жараённи ёруғда кузатиш учун қопқоқда ёритиш фонари бор. Қозондаги ёғ ва ишқор эритмаси (13) барботёр орқали бериладиган очиқ сув буғи ёрдамида аралаштирилади. Барботёрдаги тешиклар қозонни таги томнда бўлади, бу массани яхши аралаштиришни ва барботёр тешикларини совун билан беркилиб қолиши олдини олади.Иситмасдан аралаштириш зарур бўлса сиқилган хаво билан аралаштирилади, у (14) барботёр орқали берилади. Тиндирилган совун ядроси насосга уланган шарнирли сифон труба (15) орқали қуйиб олинади. Шарнирли турба занжир (16) ва лебёдка (17) ёрдамида харакатланади. Совун ости ишқори (18) Ш орқали қозодан туширилади. Люк (19) қозонни тозалаш учун хизмат қилади. Совун пишириш қозонлари хажмига қараб этаж орасига қулоқлар (21) ёрдамида ёки 6 та таянч (20)га ўрнатилади. Кир совун пишириш учун қозон оддий пўлатдан, атир совун учун зангламайдиган пўлатдан тайёрланади. Одатда қозонни диаметри уни баландлигига Д:Н = 11.3 бўлиши керак. Елимли совун пишириш 10 дан 25 соатгача, ядроли совун пишириш эса 25 дан 40 соатгача давом этади.
Камчилиги –сув буғини сарфи катта ва буғни ишлатилиши совунни намлигини ошириб юборади, бу эса белгиланган намликдаги совун елимини олишни қийинлаштиради.