Ўрта махсус, касб-хунар

 
 

---

124 
Телеграм каналимиз: @ng_uz (Neft va Gaz KITI) 
 
 
 
63-расм. Қия йўналтирилган қудуқларнинг кўринишлари.
 
 

---

125 
Телеграм каналимиз: @ng_uz (Neft va Gaz KITI) 
Турбина усули билан бурғилашда қўлланиладиган
қийшайтирувчи мосламалар.
Қ
удуқлар стволини вертикал чизиқдан қийшайтиришда, асосан, махсус 
қийшайтирувчи мосламаларидан фойдаланилади, айрим холлларда эса тоғ 
жинсларининг ва қатламларининг табиий қийшайтирувчи шароитларидан 
фойдаланилади. 
Турбина усулида қия йўналтирилган қудуқларни бурғилашда қуйидаги 
мосламалардан 
фойдаланилади: 
Қийшиқ 
қувурнинг 
турбобурга 
қотириладиган остки қисми (1,5 метрдан ошмаган холда) эгилган бурғилаш 
қувури ёки улама қувурдан иборат бўлади. Энг унумли қийшайиш бурчаги 
168 мм ли қувур учун 2,5
0
– 5,0
0
ни ташкил этади. Қийшиқ қувур ёрдамида 
қудуқ стволини 20
0
– 25
0
бурчак остида қийшайтириш мумкин. Ишлатиш 
даврида қийшиқ қувурнинг бирламчи қийшашиш бурчаги ўзгаради ва қудуқ 
стволини қийшайиш бурчагига эришиш мароми бир текис бўлмайди. 
Қийшиқ боғловчи 
боғловчи резьбаларининг ўқлари кесишадиган қалин 
деворчали кесилган қувурдан иборат. Қийшиқ боғловчилар боғловчи 
резьбаларни қийшайиш бурчаги 0,5
0
дан 7
0 
гача бўлган ҳолда ишлаб 
чиқарилади. Қийшиқ боғловчини калта турбобурлар билан ишлатиш тавсия 
этилади. 
Қувур ўқини қиялантирувчи
Р-1 мосламаси резьбаларининг ўқлари 
бир текисликда ва бир йўналишда қувур ўқига нисбатан эгилган, 
оғирлаштирилган бурғилаш қувурининг бўлагидан иборат. Қувур ўқи билан 
остки боғловчи резьба ўқи орасидаги бурчак 2
0
– 3
0
ни ташкил этади. Қувур 
ўқи билан юқоридаги улама резьба ўқи орасидаги бурчак 2
0
- 2,5
0
ни ташкил 
этади. Қудуқ ўқини қиялантирувчи Р-1 нинг узунлиги эгилувчан жамланмада 
6-8 метр, қаттиқ жамланмада эса 3 – 4 метрни ташкил этади. 
Накладкали қиялантирувчи – накладкали турбобур ва қийшиқ 
боғловчиларни жамланмасидан иборат. Накладка катталигини танлашда уни 
бурғининг ўлчамларидан ошмаслиги ҳисобга олинади. Накладкали 
қиялантирувчиларни бир секцияли турбобурлар билан ишлатиш эвазига 
қудуқни катта бурчакларга эгишга эришилади. Ундан асосан, қийшиқ улагич 
устки қисмида оддий бурғилаш қувурларини жойлаштириш лозим бўлганда 
фойдаланиш тавсия этилади.