Ro`yxatga olindi: №

Korporativ nizolarning tasniflanishi
№
Tasniflash belgisi
Korporativ nizolar turlari
1
.
Korporativ 
nizolar 
qamroviga 
ko‘ra
Ichki korporativ nizolar
Tashqi korporativ nizolar
2
.
Ichki korporativ 
nizolar 
ishtirokchilariga 
ko‘ra
Turli aksiyadorlar guruhlari o‘rtasidagi nizolar
Aksiyadorlar va boshqaruvchilar o‘rtasidagi nizolar
Boshqaruvchilar va mehnat jamoasi o‘rtasidagi nizolar
Bankrotlik jarayonining turli bosqichlarida ishonchli tashqi
boshqaruvchilar va aksiyadorlar o‘rtasidagi nizolar
3
.
Tashqi korporativ 
nizolar 
ishtirokchilariga 
ko‘ra
Davlat nazorat organlari va aksiyadorlik jamiyati o‘rtasidagi nizolar
Nodo‘stona qo‘shib olishlar natijasidagi nizolar
Kapital bozorining faol ishtirokchisi sifatida davlat va korporativ
tuzilma o‘rtasidagi nizolar
Vakolatlari muddatidan oldin tugantilgan boshqaruv organlari a’zolari
va aksiyadorlar o‘rtasidagi nizolar
Korporativ tuzilma joylashgan aholi punkti yashovchilari va korporativ
tuzilma ma’muriyati o‘rtasidagi nizolar
Jamoat tashkilotlari va korporativ tuzilma o‘rtasidagi nizolar
4
.
Korporativ 
nizolar 
predmetlariga 
ko‘ra
Korporativ tuzilma ustidan nazorat o‘rnatish bilan bog‘liq nizolar
Korxona asosiy aktivlariga mulkchilik huquqini sotib olishga urinish
oqibatidagi nizolar
Tovarlar, xizmatlar, texnologiyalar va g‘oyalar bozoriga egalik qilish
bilan bog‘liq nizolar
Ko‘plab aksiyadorlar ishtirokida boshqaruv texnologiyalarini
o‘zgartirish
Daromadlarni yashirin tarzda taqsimlash natijasidagi nizolar
Ustav kapitalidagi ulushini oshirish bilan bog‘liq nizolar
Boshqaruv apparatida o‘z mavqeini mustahkamlashga urinish

---

natijasidagi nizolar
Ichki   korporativ   nizolar   korporativ   munosabatlar   ishtirokchilari,   ya’ni
korporativ tuzilmaning aksiyadorlari, boshqaruv organlari, menejerlari o‘rtasidagi
nizolarni anglatadi va mantiqan korporativ tuzilma miqyosida yuzaga keladi.
Tashqi   korporativ   nizolar   esa   davlat,   potentsial   investorlar,   boshqaruv
organlari va boshqalar o‘rtasida yuzaga keladigan nizolarni qamrab oladi.
Ichki korporativ nizolarni ishtirokchilariga ko‘ra ham guruhlash mumkin.
Bunda   aksiyadorlar   guruhlari   o‘rtasida,   masalan   majoritar   va   minoritar
aksiyadorlar   o‘rtasidagi   nizolarni   alohida   ko‘rsatish   mumkin.   Aksiyadorlar   va
boshqaruvchilar   o‘rtasidagi   nizolarda   bosh   direktor   va   nazorat   paketiga   ega
bo‘lmagan   aksiyadorlar   o‘rtasidagi   nizolar   alohida   ajratib   ko‘rsatiladi.   Bunday
nizolar   ko‘proq   majoritar   aksiyadorlar   mavjud   bo‘lmagan   aksiyadorlik
jamiyatlarida kuzatiladi. Boshqaruvchilar va mehnat jamoasi o‘rtasidagi nizolarda
asosan ish berish va mehnat shartnomasini bekor qilish bilan bog‘liq munosabatlar
natijasidagi nizolarni ko‘rish mumkin. Bankrotlik jarayonining turli bosqichlarida
ishonchli   tashqi   boshqaruvchilar   va   aksiyadorlar   o‘rtasidagi   nizolar   asosan
aksiyadorlik   jamiyatiga   nisbatan   bankrotlik   taomili   qo‘llanilganda   hamda
korxonani   qayt   tarkiblash   yoki   tugatish   bilan   bog‘liq   munosabatlarda   yuzaga
keladi.
Tashqi korporativ nizolarda aksiyadorlik jamiyati hamda tashqi sub’ektlar
o‘rtasidagi   nizoli   vaziyatlarga   guvoh   bo‘lish   mumkin.   Bunda   davlat   nazorat
organlari va aksiyadorlik jamiyati o‘rtasidagi nizolarda davlat organlari tomonidan
ma’lum shartlar qo‘yilishi natijasidagi nizolar ham ajratib ko‘rsatiladi. Nodo‘stona
qo‘shib   olishlar   natijasida   potentsial   investorga   muntazam   ravishda   qarshiliklar
ko‘rsatish, nizoli vaziyatlarni yuzaga keltirish holatlari xalqaro amaliyotda tashqi
korporativ nizolarda eng ko‘p uchraydigan holatlardan biridir. Kapital bozorining
faol   ishtirokchisi   sifatida   davlat   tomonidan   aksiyadorlik   jamiyatining   nazorat
paketini   qo‘lga   olishi   o‘z-o‘zidan   majoritar   aksiyadorlar   bilan   nizolar   yuzaga
kelishiga   sabab   bo‘ladi.   Vakolatlari   muddatidan   oldin   tugantilgan   boshqaruv
organlari   a’zolari   va   aksiyadorlar   o‘rtasidagi   nizolar   esa   amalda   eng   ko‘p
uchraydigan   korporativ   nizolardan   biridir.   Amalda   korporativ   tuzilmalar   o‘z
joylashgan aholi punktida yirik ish beruvchi va yirik soliq to‘lovchi hisoblanadi.
Bunday   holatda   aholi   vakillari   ish   o‘rniga   ega   bo‘lish   maqsadida,   mahalliy
hokimiyat   organlari   esa   o‘z   funktsiyalarini   moliyaviy   ta’minlash   maqsadida
korporativ tuzilmalar bilan munosabatlarga kirishadi. Natijada korporativ tuzilma
ma’muriyati bilan mahalliy hokimiyat organlari va aholi punkti vakillari o‘rtasida
nizoli vaziyatlar ham yuzaga kelishi mumkin. Ijtimoiy ahamiyatga ega loyihalarni
amalga   oshiruvchi   jamoat   tashkilotlari   tomonidan   korporativ   tuzilmalarga
a’zoliklikni taklif qilishlari mumkin. A’zo bo‘lib kirilgandan so‘ng esa ma’lum bir
ijtimoiy   loyihalarni   moliyalashlashtirish   maqsadida   korporativ   tuzilmalardan
mablag‘   jalb   qilishga   intilishi   tabiiy   hol   hisoblanadi.   Aynan   shunday   sharoitda
jamoat   tashkilotlari   va   korporativ   tuzilmalar   o‘rtasida   nizoli   vaziyatlar   yuzaga
kelishi mumkin.

---