«Qanday?» diagrammaci
Muammoni hal qilishda o’zingizga beradigan asosiy savol – bu «QANDAY?» savolidir. Ko’pchilik holatlarda nima qilish haqida o’ylamaysiz. Muammoning javobi deyarli hammavaqt buni qanday qilish kerak savolida bo’ladi.
“QANDAY? usulini ishlatgan paytimizda «Qanday?degan bir savolga javoban yana boshqa shunday savol bo’lishi kerak. Shu sababli ish jarayonida siz na faqat imkoniyatlarni, balki ularni amalga oshirish yo’llarini ham o’rganib chiqasiz.
“Qanday?” diagrammasining misoli
Vaqtni tejash uchun “Qanday» so’zning o’rniga “K” harfini yoki so’roq belgisini yozish mumkin. G’oyalarni yozish jarayonini tezlashtiradigan hamma narsa umuman usulning samaradorligini oshirishga va yangi g’oyalarning paydo bo’lishiga yordam beradi.
Muammo haqida umumiy tushuncha olish juda foydali. Siz hyech bir mubolag’asiz bir nazar tashlashingiz bilan mavjud bo’lgan hal qilish imkoniyatlarini ko’rib chiqishingiz mumkin. Siz yuzaga kelgan vaziyatga global pozisiyadan qaraysiz, qaysiki, albatta, ishlar ro’yxatiga nisbatan yaxshiroq va qulayroq.
Iyerarxiyaga asoslangan diagramma “Qanday?” strategik darajada savollar va yechimlar bilan ishlashni boshlagan murakkab bir misolni ko’rib chiqamiz.
O’YLA, JUFTLIKDA ISHLA, FIKR ALMASH Tavsiflash
O’yla, juftlikda ishla, fikr almash – bu, ustivorlikka ega texnikadir (usulni ishlatishdagi qiziqarli variantlarni bilish uchun, «Set Obsujdeniy» v Vaka i Vakaga qarang («Discussions web» in Vaca & Vaca), 243-247 bet. Ushbu usulning natijasi sifatida, ÿquvchilarning yuqori ishtiroki va axborotni yaxshi eslab qolishi bÿladi. Bu, jarayonni qÿllash asosida, ÿquvchilar bir-birlarini ÿqitadi va ÿz g’oyalarini kÿpchilik oldiga olib chiqishdan oldin, xafvsiz kontekstda, tajriba-sinovdan ÿtqazish imkoniyatiga ega bÿladi. O’quvchilar tomonidan o’ziga bo’lgan ishonchi ÿsib boradi va ularning barchasiga mashg’ulot jarayonida ishtirok etishlariga imkoniyat yaratiladi. O’qituvchiga berilgan ustivorlik: sinf munozaralarida ÿkuvchilar tomonidan sifatli qÿshgan hissasi va topshiriqning bajarilishida ÿquvchi ishtirokiga kÿp vaqt ketishidir. Munozaralarda, ulardan qanday diqqat bilan tinglash va ishtirok kutilayotganlini, ÿquvchilar ham, ÿqituvchilar ham, teng darajada aniq tushunib olishadi. Ushbu model birinchi bÿlib, Merilend Universitetidan Frenk Liman (Frank Lyman) tomonidan taqlif etilgan. Ushbu mashqni bajarishning tÿrt bosqichi mavjud. Har bir bosqich, ÿqituvchi ishorasidan sÿng, belgilangan vaqt bilan chegaralangan (Misol uchun, mikrotÿlqinli isitgichning taymeri, bunga juda tÿg’ri keladi).
Do'stlaringiz bilan baham: |