Роман Тошкент «O‘zbekiston» 2016 Рус тилидан Ортиқбой абдуллаев таржимаси

3-Сеньор Президент

---

34
Полицияни чалғитиб қочишни ташкил этиш учун 
шайтон билан тил топишса бўлмасмикин?.. Аммо 
шайтон эзгу ишларга аралашмайди. Айниқса, генерал
-
нинг боши ва яна баъзи ишларга. У худди генералнинг 
боши ва яна баъзи нарсаларни кўтариб бораётгандек 
завқланиб кетди.
Мерсед маҳалласига ҳам етиб келди. Генерал Кана
-
лес бир бурчакда – юз йил аввал қурилган уйда яшай
-
ди. Кўчага қараган саккизта болохонаси бор, тор кўчага 
туташган кенг йўлкадан кирилади; эски танга каби бу 
уй ҳам алоҳида фазилатларга эга. Кўчада кузатиб туриш 
керак, ҳовлида товуш эшитилганда, эшикни тақиллатса 
бўлади.
Аммо йўлкаларда жандармлар изғиб юришибди.
Мулозим қадамини тезлатиб, ойнага назар солди. Ҳеч 
ким кўринмайди. Тўхташ мумкин эмас, шубҳа уйғотади. 
Қаршисидаги хароб қовоқхонага разм солди, у ерга ки
-
риб ўтирса бўлади; бирон нарса – масалан, пиво ичиш 
ҳам мумкин. Бека келтирган пивони хўплаб, хонани 
кўздан кечирди. Деворга тақалган ўриндиқда ўтирган 
нотаниш одам кирган заҳотиёқ уни кўрди, аммо эътибор
-
сиз қаради. Соябони кенг, сербар шляпасини кўзигача 
бостириб олган, юпқа мато билан бўйнини ўраган, ёқаси 
кўтарилган, почалари кенг, оёғида пошнаси резинали 
сариқ ботинка, қатор тугмалари қадалмаган. Ҳақиқий 
ишратпараст! Маҳрам унга бепарво кўз югуртирди ва 
электр ёғдусида ялтираб турган қатор шишаларни, ис-
пан винолари рекламасини, ёғоч бочка ёнида – қориндор 
монахлар ва яланғоч аёллар қуршовидаги Бохус ҳамда 
Сеньор Президентнинг навқирон пайти тасвирланган 
портретни кўрди. Погонида рельсга ўхшаган иккита 
узун чизиқ, боши узра фаришта гулчамбар кўтариб ту
-
рибди. Ажойиб портрет! Маҳрам гоҳ-гоҳ генералнинг 
уйига қараб қўяди. Бека билан мана бу йигит бирон нар
-
сани пайқаб қолса худо урди деяверинг. У пештахтага 
суя либ оёқларини чалкаштирган ҳолда ўзини ғирт бекор
-
чи қилиб кўрсатишга уринди. Яна пиво сўрасамикин? 

---

35
У бекани чақирди ва вақтни чўзиш мақсадида юз пе
-
солик пул узатди. Қайтими бўлмаса тағин яхши. Бека 
аччиқ қилиб қутини очди, ичини кавлаштириб кўриб, 
қопқоқни тарақлатиб ёпиб қўйди. Майда пул йўқ. Доим 
шундай! У пешбанди билан яланғоч қўлларини беки
-
тиб, кўчага югурди. Бояги йигитчага мижозни имлаб 
кўрсатишни унутмади: яна бирон нарсани шилиб кетма
-
син. Хавфсирашга ҳожат қолмади: айни шу дақиқаларда 
генералнинг уйидан бир қиз (худо қўллайман деса ҳеч 
гап эмас) чиқиб қолди; маҳрам фурсатни бой бермади.
– Сеньорита, – деди у қизга етиб олиб, – мана шу
уй хўжайинига айтиб қўйинг: унга ўта муҳим маълумот
-
ни етказишим керак... 
– Отамгами?
– Сиз генерал Каналеснинг қизимисиз?
– Ҳа...
– Унда... Йўқ, тўхтаманг, кетаверинг, кетаверинг. 
Мана менинг манзилим... марҳамат қилиб унга айтинг, 
мен уни уйимда кутиб ўтираман. Иложи борича тезроқ 
келсин. Ҳозир мен уйимга бориб, кутиб ўтираман. Унинг 
ҳаёти хавф остида. Ҳа, ҳа, тез меникига келсин.
Шамол унинг шляпасини учириб кетди, орқасидан 
югурди. Тутолмади. Ниҳоят, бир амаллаб ушлади. 
Ҳовлида уй паррандаларини шундай тутадилар.
Кейин у қовоқхонага қайтиб кирди – қайтимни олиш, 
бирданига чопиб кетганини ҳалиги йигит қандай ту
-
шунганини билиш лозим, у нозик бир иш устидан чиқиб 
қолди: йигит бекани деворга тақаб, ўпишга ҳаракат 
қилар, аёл эса жон-жаҳди билан қаршилик кўрсатар эди.
– Шайтон малайи, сени бекорга чўчқа дейишмаган 
экан!.. – деди бека. Қадам товушини эшитган йигит уни 
қўйиб юборди.
Кара де Анхел ишкал чиқармасдан бу ишга дўстона 
нуқта қўймоқчи бўлди, буни қойиллатиб уддасидан 
чиқди ҳам. У беканинг қўлидан сал бўлмаса совуқ
қуролга айланаёзган шишани тортиб олиб, йигитга си
-
новчан разм солди.

---

36
– Ҳой, ҳой, сеньор! Сизга нима бўлди? Қайтим сиз
-
ники бўла қолсин, тинч битим тузайлик. Жанжал кимга 
керак – полиция келади, агар мана бу дўстимиз...
– Лусио Васкес хизматингизга тайёр.
– Лусио Васкес? Наҳотки! Ифлос чўчқа экан-ку у.
Полиция келса... ҳаммаёқда полиция!.. Тумшуғини 
тиқиб кўрсин-чи! Қани, бу ёққа бир тумшуғини тиқиб 
кўрсин! Қўрқадиган жойим йўқ. Мен қаердаги ҳинду 
аёли эмасман, сеньор. Сенинг янги уйингдан ким қўрқар 
экан?
– Хоҳласам, ана шу уйга тиқиб қўяман! – тўнғиллади 
Васкес ва полга тупуриб, бурнини қоқди.
– Яна нима дейсан!
– Етар энди, ярашинглар!
Васкеснинг овози табиийликдан йироқ, ёқимсиз,
хотинчалиш, чийиллаган эди. Бекага ошиқи беқарор 
бўлиб қолган Лусико ҳар куни бўса олишга уринар, Бека 
эса ёнига йўлатмасди. Ялиниш, қўрқитиш, совғалар, 
ишқий қўшиқлар, ёлғон ёки ростдан тўкилган кўз ёш-
лар – ҳаммаси кучли қаршиликка учраб, тўзғиб кетарди. 
У ҳали бирон марта ён бермаганди. «Билиб қўйсин, – 
дер эди у. – мени севиш – ёв билан олишишдай гап».
– Мана, ярашдинглар, – деди Кара де Анхел, – гўё 
ўзига гапиргандай. У пештахтага қоқилган никель тан
-
гани кўрсаткич бармоғи билан черта бошлади, – энди 
мен қаршингиздаги уйда яшайдиган қиз ҳақида гапла
-
шаман.
Бир дўсти ёзган хат қўлига тегдими-йўқми, шуни 
билмоқчи бўлгани, аммо ойимқиз гапини эшитишниям 
хоҳламаганини айтди.
– Омадингиз келади! Кўрдим, кўрдим, ўзингиз 
кўнглини овламоқчисиз!..
Миясида ажойиб фикр чақнади. Унинг ўзи... оиласи 
қарши...
Ўғирлаш саҳнаси ўйналса... Ўғирлаш... Олиб қочиш!
У ҳамон тангани чертар, ҳаракатлари тобора тезла
-
шиб борар эди.

---

37
– Топдинглар... – деди у, – фақат отаси кўнмагани 
чатоқ.
– Қари шайтон! – гап қўшди Васкес. – У меъдам
-
га тегди! Ўзим хоҳлаган эмасман-ку! Боғлаб қўйишди. 
Мана, кузатиб юрибман.
– Бойларни ҳоли шу, – минғиллади бека.
– Мен қарор қилдим, – тушунтирди Кара де Ан- 
хел, – уйидан олиб кетаман. Қиз рози бўлди. Ҳозир шу 
ҳақда гаплашдик, бугунги тунни белгиладик.
Васкес билан бека кулимсирашди.
– Бир қултум ичинг, – деди Васкес. – Буни биз удда
-
лаймиз. – У сигарета узатди. – Чекасизми?
– Йўқ, ташаккур... Ҳа, майли... шерикчилик учун...
Улар чекишди, бека учта қадаҳ тўлдирди.
Нафас ростлаб олишгач, ароқ ўткир экан, Кара де 
Анхел мақсадга кўчди:
– Демак, мен сизларга суянаман. Тўғрисини айтсам, 
мен ёрдамга муҳтожман. Фақат – бугун, кейин фойдаси 
йўқ.
– Соат ўн бирдан кейин бандман, биласиз-ку, хиз-
матчилик... – узрини айтди Васкес. – Аммо мана бу...
– Яна қанақа гап чиқарасан? «Мана бу» ким ўзи у?!
– Ҳа, майли, бизнинг хўжайинчамиз, лақаби Бўғма 
илон, – у бекага қараб қўйди, – ана шу тўғрилайди. Гав
-
даси икки кишига тенг келади. Ёрдамчи керак бўлса 
юбораман. Бир оғайним бор, айнан у билан ҳиндулар 
маҳалласида учрашувимиз белгиланган.
– Ҳамма нарсага ана шу лимонад шишаси Хенаро 
Родасингни тиқиштирасан!
– «Лимонад шишаси» деганинг нима? – қизиқди 
Кара де Анхел.
– Ўлимтик бир тавия, биласизми, иштаҳаси... тфу,
еб тўймас одам!
– Нима бўпти?
– Менимча, уни қоралашга...
– Асослар етарли! Сиз кечирасиз, сеньор, гапингиз
-
ни бўлдим. Айтмоқчи эмасдим-у, лекин индамай тур
-
сам бўлмайди. Ана шу Родас хотиндан куйган. Хоти
-

---

38
ни Федина генералнинг қизи боламни чўқинтирмоқчи
деб ҳаммаёққа жар солиб юрибди... Шунинг учун, 
дўстингни бу ишга аралаштириб бўлмайди.
– Уҳ, сен вайсақи!
– Ўзинг телбасан!
Кара де Анхел ёрдамга тайёрлиги учун Васкесга 
миннатдорчилик билдирди, аммо бу ишга «лимонад 
шиша»си қўшилмагани маъқул, у ҳисобда турадиган 
одамга ўхшайди, деб таъкидлаб қўйди.
– Ўзингиз иштирок этмаганингиздан афсусдаман, 
дўстим Васкес...
– Мен ҳам афсусдаман, аввалдан билганимда...
– Пул зарур бўлса...
– Йўқ, нима деяпсиз! Мен унақалардан эмасман, –
Васкес қулоғини қашиб қўйди.
– Нима ҳам деймиз, мумкин бўлмаса, майли...
Демак, мен кечаси чоракам икки ёки бир яримда шу 
ерда бўламан.
Муҳаббат кутиб ўтирмайди.
У хайрлашиб, соатини қулоғига тутди. Шафқатсиз 
зарбалар тиқ-тиқ уриб турибди; қора шарф билан 
оқарган юзини ўраб, тезда ғойиб бўлди. Қўлида гене
-
ралнинг боши ва яна нималардир бор эди.