Rl va rc zanjirlardagi garmonik tebranishlarni tadqiq etish



Download 1,46 Mb.
bet1/4
Sana22.04.2022
Hajmi1,46 Mb.
#572452
  1   2   3   4
Bog'liq
4-labaratoriya



LABORATORIYA ISHI №.4


RL VA RC ZANJIRLARDAGI GARMONIK TEBRANISHLARNI TADQIQ ETISH.

1.KETMA-KET RC-ZANJIRDAGI GARMONIК TEBRANISHLAR REJIMLARINI TADQIQ ETISH


Elektr zanjirining kompleks qarshiligi :

Bu yerda Z- kompleks qarshilikning moduli, kompleks qarshiligini algebraik shaklda ifodalash mumkin:
Z = R +j X,
Bu yerda R – qarshilikning faol tashkil etuvchisi; X – qarshilikning reaktiv tashkil etuvchisi.
R = Z . cos φ ; Х = Z . sin φ ;

Ideal rezistorning kompleks qarshiligi ZR = R bo'lib u haqiqiydir. Uning argumenti nolga teng.
Ideal sig'imning kompleks qarshiligi -90° argument bilan mavhumdir.
Zc = -jXc,
Bu yerda Xc- sig'im qarshilik bo'lib chastotaga teskari mutanosib:
-

Hisoblash qismi
1-rasmda tasvirlangan elektr zanjiri uchun berilganlar : generator kuchlanishi Ug; generator chastotasi f; rezistor qarshiligi R; kondensator sig'imi C.
Hisoblash: Zanjirdagi ta'sir etuvchi tokning qiymati; Ug generator kuchlanishi va tok I orasidagi faza siljishi; Ur rezistordagi kuchlanish; Uc kondensatordagi kuchlanish.
Hisoblash natijalarini 1-jadvalga kirining.
U, I, Ur ,Uc, lar aks etgan vektor diagrammasini quring.

1-rasm.Ketma-ket ulangan RC zanjir parametrlarini hisoblash uchun sxema.
1-jadval
Ug= 3 V ,R = 5 кОm , С = 5 nF bo'lganda RC zanjir parametrlarini hisoblash

F , kHz

0,5

1

2

5

10

20

50

I, mA

0,0472

0,0934

0,18

0,37

0,5

0,57

0,6

ф, daraja.

85,61

81,07

72,56

51,85

32,48

17,66

7,26

uR,V

0,236

0,467

0,901

1,857

2,533

2,859

2,977

UC,V

2,976

2,949

2,847

2,345

1,6

0,902

0,376

Tajriba qismi
Tajriba qismida quyidagilar bajarilishi shart:

  • Generator chastotasining har xil qiymatlarida (R va C doimiy) RC zanjirning elementlaridagi kuchlanishni o'lchang;

  • Generator chastotasining har xil qiymatlarida (R va C doimiy) RC zanjirning kuchlanishi va RC zanjirning toki orasidagi fazalar siljishini o'lchang;

  • Tajriba natijalarini hisoblash natijalari bilan taqqoslang va o'tkazilgan hisoblashlarning to'g'riligiga ishonch hosil qiling;

  • Zanjirning R va C elementlaridagi kuchlanishni o'lchang (generator chastotasi o'zgartirilmaydi);

  • RC ning har xil qiymatlarida RC zanjirdagi kuchlanish va RC zanjirdagi tok orasidagi fazalar siljishini o'lchang (generator chastotasi o'zgartirilmaydi).

2-rasmda o'lchashlar o'tkazishning prinsipial sxemasi keltirilgan. Past chastotali generator (G2 chiqish «0 dB» ) past chastotali generator garmonik tebran ishlar manbai hisoblanadi. PV1 voltmetr Ug generatorning chiqish kuchlanishini o'lchash uchun ishlatiladi. PV2 voltmetr Ur rezistordagi kuchlanish o'lchaydi:


2-rasm. O'lchashlarni o'tkazishning prinsipial sxemasi (variant 1)
Qurilma elementlarini ulash 3-rasmda keltirilgan. Kuchlanishni o'lchashda xatolik kamroq bo'lishi uchun PV1 va PV2 voltmetrlarni umumiy nuqtaga ulash kerak («Laboratoriya qurilmasining texnik tavsifi» ga qarang).

3-rasm.Qurilma elementlarining ulanish sxemasi
PV1 voltmetrning o'lchash chegarasini 20 V, PV2 voltmetrni esa 20 Vga o'rnating (o'lchashlarni o'tkazish jarayonida boshqasiga o'zgartirish mumkin). Voltmetrlarning ish rejimini o'zgartirish tumblerini o'zgaruvchan kuchlanishni o'lchash holatiga o'rnating. Past chastotali generator chiqish kuchlanishini rostlagichini soat miliga qarshi oxirigacha burang. Yig'ilgan sxemani o'qituvchiga ko'sating. Yig'ilgan sxemani o'qituvchi tekshirgandan so'ng qurilmani ulang.Past chastotali generatorning Ug= 3 V qilib o'rnating keyinchalik ushbu kattalikni doimiy qilib ushlab turing.
2-jadvalda keltirilgan qiymatlarga muvofiq generator chastotasini o'rnating PV2 voltmetrning hamda fazometrning ko'rsatishini jadvalga kiriting. Тоk I ning qiymatini hisoblang va ularni 2-jadvalga kiriting.
2-jadval
Ug= 3 V ,R = 5 кОm , С = 5 nF bo'lganda tajriba natijasida olingan RC zanjir parametrlarining qiymatlari.

F ,kHz

0,5

1

2

5

10

20

50

ur,v

0,236

0,467

0,902

1,857

2,533

2,859

2,977

I, mA

0,0472

0,093

0,18

0,371

0,51

0,572

0,595

(ф ,daraja)

85,51

81,07

72,56

51,85

32,48

17,66

7,26

uc,v

2,976

2,949

2,847

2,345

1,6

0,903

0,376

O'lchashlar so'ngida past chastotali generator chiqish kuchlanishi rostlagichini soat miliga qarshi oxirigacha burang.


Uc kondensatordagi kuchlanish qiymatlarini olish uchun 4-rasmga muvofiq o'lchash sxemasini o'zgartirish zarur. Bu bilan zanjir rejimi o'zgarmaydi, lekin PV2 voltmetr kondensatordagi kuchlanishni, fazometr esa generatorning chiqish kuchlanishi va kondensatordagi kuchlanishlar orasidagi fazalar siljishini ko'rsatadi.

4-rasm. O’lchasharni o’tkazishning prinsipial sxemasi.
Qurilma elementlarini ulash sxemasi 5-rasmda keltirilgan.

5-rasm. Qurilma elementlarining ulanish sxemasi
O'qituvchi tomonidan yig'ilgan sxema tekshirilgandan so'ng past chastotali generatorning chiqish kuchlanishini Ug= 3 V qilib o’rnating. Keyinchalik ushbu kattalikni o'zgartirmasdan ushlab turing. 2-jadvalda keltirilgan qiymatlarga muvofiq generator chastotasini o'rnatib Uning qiymatini ( PV2 volmetr ko'rsatishi bo'yicha) va fazometr ф2 ning ko'rsatishini 2-jadvalgan kiriting.O'lchashlar oxirida past chastotali generatorning chiqish kuchlanishi roslagichini soat mili yo'nalishiga qarshi oxirigacha burang.1 va 2 jadvaldagi ma'lumotlarni taqqoslang. Oldin o'tkazilgan hisoblashlar natijalarini tekshiring.
5 nF lik kondensator o'rniga zanjirga 10 nF lik kondensatorni ulang.
Past chastotali generatorning chastotasini F = 5kHz qilib o'nating. Past chastotali generatorning chiqish kuchlanishini 3V qilib o'rnating. PV2 voltmetr va fazometrning ko'rsatishlarini 3-jadvalga yozing. Тоk I ning qiymatini hisoblang va 3- jadvalga kiriting.
Past chastotali generatorning chiqish kuchlanishi rostlagichini soat miliga qashi oxirigacha burang.Zanjirga 10 кОm lik va 5 nF lik kondensatorni ulang.
3-jadval
5kHz va har xil R va С larda RC zanjirni parametrlarini tajriba natijasida oling




R = 5 кОm С = 10 nF

R = 10 kOm C= 5 nF


Download 1,46 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish