Rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti farg

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI

RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI

TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI FARG’ONA FILIALI
Kafedra: Kompyuter injiniring

Fan: Tizimlar va signallarni qayta ishlash


MUSTAQIL ISH

Guruh: 612-19 KIF

Bajardi: Salimov Olimjon h

Farg’ona–2021

Reja:

1. 
   Multipleksator
   
2. 
   Demultipleksator
   
3. 
   Ularning amaliyotda qo’llanilishi
   

Multipleksor - bir nechta signal kirishi, bir yoki bir nechta boshqaruv kirishi va bitta chiqishi bo'lgan qurilma. Multipleksor bir nechta kirishlar biridan signalni bitta chiqishga uzatish imkonini beradi; bu holda kerakli kirishni tanlash nazorat signallarining tegishli kombinatsiyasini qo'llash orqali amalga oshiriladi.

Analog va raqamli multipleksorlar ishlash printsipiga ko'ra sezilarli darajada farqlanadi. Birinchisi tanlangan kirishni chiqishga elektr bilan ulaydi (ular orasidagi qarshilik kichik bo'lsa ham - yuzlab yoki o'nlab ohmlik tartibda). Ikkinchisi tanlangan kirish va chiqish o'rtasida to'g'ridan-to'g'ri elektr aloqasi hosil qilmaydi, faqat mantiqiy darajani ('0' yoki '1') tanlangan kirishdan chiqishga "nusxalaydi". Analog multipleksorlar ba'zan yoki kalitlar deb ataladi.

Multipleksator funktsiyasiga qarama -qarshi bo'lgan qurilma demultipleksator deb ataladi. Analog multipleksorlardan foydalanganda (dala effektli tranzistorli kalitlar yordamida) multipleksor va demultipleksor o'rtasida farq yo'q; bunday qurilmalarni kalitlar deb atash mumkin.

Demultipleksor - bu signalni bitta axborot kiritishidan axborot chiqishlaridan biriga o'tkazish uchun mo'ljallangan mantiqiy qurilma. Shunday qilib, demultipleksator funksional jihatdan multipleksorga qarama-qarshidir. Diagrammalarda demultiplexerlar DMX yoki DMS deb nomlanadi.

Kaskadli demultipleksatorlar.

Multiplexers va demultiplexers kombinatsion qurilmalar sinfiga mansub bo'lib, ular ko'rsatilgan manzillarda aloqa liniyalaridagi ma'lumotlar oqimini almashtirish uchun mo'ljallangan. Ma'lumotlarning aksariyati raqamli tizimlar to'g'ridan -to'g'ri bosilgan elektron platalarning simlari va o'tkazgichlari orqali uzatiladi. Ko'pincha ma'lumot manbasidan ikkilik signallarni (yoki analog-raqamli tizimlarda analogni) iste'molchilarga o'tkazish zarurati tug'iladi. Ba'zi hollarda ma'lumotlarni telefon liniyalari, koaksiyal va optik kabellar orqali uzoq masofalarga uzatish kerak bo'ladi. Agar barcha ma'lumotlar bir vaqtning o'zida parallel aloqa liniyalari orqali uzatilsa, bunday kabellarning umumiy uzunligi juda uzun va ular juda qimmatga tushar edi. Buning o'rniga, ma'lumotlar bitta sim orqali ketma -ket shaklda uzatiladi va bu bitta havolani qabul qilish uchida parallel ma'lumotlarga guruhlanadi. Ma'lumot manbalaridan birini berilgan raqam (manzil) bilan aloqa liniyasiga ulash uchun ishlatiladigan qurilmalarga multipleksor deyiladi. Aloqa liniyasini ko'rsatilgan manzilga ega bo'lgan axborot qabul qiluvchilardan biriga ulash uchun ishlatiladigan qurilmalarga demultipleksatorlar deyiladi. Birining parallel ma'lumotlari raqamli qurilmalar multipleksor yordamida ularni ketma -ket axborot signallariga aylantirish mumkin, ular bitta sim orqali uzatiladi. Demultiplexer chiqishlarida bu ketma-ket kirishlar parallel ma'lumotlarga qayta guruhlanishi mumkin.

Multipleksor turli manbalardan olingan raqamli oqimlarni yagona transport oqimiga birlashtirish uchun ishlatiladi- siqish koderlari, boshqa multipleksorlarning chiqishi, qabul qiluvchilarning - dekoderlarning chiqishi va boshqalar. Kiruvchi signallar har xil vaqt bazasiga ega bo'lishi mumkin (ya'ni ular bir oz boshqacha soat chastotalarida shakllanishi mumkin) va multipleksorning vazifasi har bir komponentning sinxronlash ma'lumotlarini saqlab turishda asenkron oqim hosil qilishdir. Multipleksorning ishlash printsipi xotira buferining xususiyatlariga asoslanadi - unga bitta ma'lumot yoziladi soat chastotasi, lekin boshqa, yuqori chastotada o'qiladi. Agar siz buferlar ketma -ket ulangan, pulslarning chiqish portlashlari bir -biriga to'g'ri kelmaydigan tarzda bog'langan buferlar zanjirini tasavvur qilsangiz, bu multipleksor bo'ladi. Multipleksorning asosiy parametri transport oqimining chiqish tezligi bo'lib, u ko'pchilik modellar uchun 55 ... 60 Mbit / s ni tashkil qiladi. Bundan tashqari, tezligi 100 Mbit / s gacha bo'lgan namunalar mavjud. Albatta, chiqish joyida o'rnatilgan oqim tezligi hech bo'lmaganda barcha birlashtirilgan oqimlar tezligi yig'indisidan past bo'lmasligi kerak. Chiqish oqimining haddan tashqari tezligi multipleksor chiqishiga nolli paketlarni kiritish bilan qoplanadi.

Demultiplexer - bu bitta D ma'lumotli kirish signalini n ta axborot chiqishidan biriga almashtirish (almashtirish) uchun mo'ljallangan kompyuterning funktsional birligi. Mashina vaqtining har bir tsiklida kirish signalining qiymati beriladigan chiqish soni A0, A1 ..., Am-1 manzil kodlari bilan belgilanadi. Manzil kirishlari m va axborot chiqishlari n2m nisbati bilan bog'langan. Shahar dekoderidan demultiplexer sifatida foydalanish mumkin. Bunday holda, axborot uzatish E kirish kiritishiga beriladi (ingliz tilidan faollashtirish - yoqish). Axborot kiritish D, manzil kirishlar A1, A0 va darvozali kirish C bo'lgan darvoza demultiplexer 2.1 -rasmda ko'rsatilgan. Demultiplexer multiplekserning qarama -qarshi funktsiyasini bajaradi. Multiplexer va demultiplexersga nisbatan "ma'lumotlar selektorlari" atamasi ham ishlatiladi.

Kombinatsion qurilmalarni sintez qilish uchun multipleksorlardan foydalanish. Mantiqiy funktsiyalarni sintez qilish uchun multipleksorlardan foydalanish mumkin. Bunday holda, sxemada ishlatiladigan elementlar soni (integral mikrosxemalar paketlari) sezilarli darajada kamayishi mumkin. Multiplexer boolean ifodasi barcha manzil o'zgaruvchilarining kombinatsiyasiga ega a'zolarni o'z ichiga oladi. Shuning uchun, agar f (x 1, x 2, x 3) uchta o'zgaruvchining funktsiyasini sintez qilish zarur bo'lsa, bu o'zgaruvchilardan ikkitasini (masalan, x 1, x 2) A 1 manzilli kirishlar bilan ta'minlash mumkin. va A 0, va uchinchi x 3 - axborot kirish joyiga. Masalan, jadvalda berilgan funktsiyani sintez qilmoqchisiz. 2. Mantiqiy funksiya ifodasi X l, x 2 o'zgaruvchilarni manzil o'zgaruvchilari sifatida hisobga olsak, biz Jadvalni olamiz. 3, shundan ko'rinib turibdiki, Q chiqishidagi multipleksor berilgan mantiq funktsiyasini amalga oshiradi. Sxematik diagramma rasmda ko'rsatilgan.

Shubhasiz, to'rtta kiruvchi multipleksorlarda uchta o'zgaruvchining har qanday funktsiyasi sintezlanishi mumkin, sakkizta kiruvchi multipleksorlarda-to'rt o'zgaruvchining har qanday funktsiyasi va boshqalar. Kombinatsion sxemalarni sintez qilishda multipleksorlardan ma'lum asosli elementlar bilan birgalikda foydalanish mumkin. O'zgaruvchan funktsiyalarning umumiy soni n bo'lsin. So'ngra, agar multipleksorda n ta manzil kirish manzili bo'lsa, ularga n ta o'zgaruvchan manzillar beriladi va uning ma'lumotlari kiritiladi. n-n funktsiyalari o'zgaruvchandir.

Aytaylik, siz to'rtta o'zgaruvchining mantiqiy funktsiyasini to'rtta kiruvchi multipleksor yordamida sintez qilmoqchisiz. Agar manzil o'zgaruvchilari x 1, x 2 bo'lsa, u holda 1 -jadvalda ko'rsatilgan x 3 va x 4 o'zgaruvchilarning funktsiyalari multipleksorning axborot kirishiga berilishi kerak. Veyx jadvalining 5 ta hududi. Ma'lumot kiritish uchun berilgan Veitch jadvalining har bir maydonida minimallashtirish odatiy usullar bilan amalga oshiriladi, shundan so'ng multipleksorning axborot kirishiga berilgan funktsiyalarni tashkil etuvchi sxemalar tuziladi. Keling, jadvalda ko'rsatilgan funktsiyani bajarish uchun ushbu texnikani ko'rsataylik. 6. Multiplexerning manzil kirishiga x 1 va x 2 o'zgaruvchilarni etkazib berishda uning axborot kirishiga D 0 = 1 qo'llanilishi kerak; D 1 = 0; D 2 = x 3. 4, D 3 = 4. Berilgan funktsiyani bajaradigan sxema rasmda ko'rsatilgan. 3. Shuni esda tutish kerakki, multipleksor yordamida mantiqiy qurilmani sintez qilishda, shuningdek, multipleksorni ishlatmasdan, sxemali versiyani tuzish zarur. Keyin, olingan variantlarni taqqoslab, sxemada ishlatiladigan integral elektron paketlar soni bo'yicha qaysi variantlardan eng yaxshisi ekanligini aniqlangan.

Multipleksor - bu raqamli kod bo'yicha bir nechta kirishni bitta chiqishga ulaydigan kalit. Aslida, multipleksorlar ikki xil bo'ladi: analog va raqamli, analog dala transistorlari asosida qurilgan va signalni ikki tomonga uzatadi, tanlangan kirishdan raqamli esa signalni chiqishga takrorlaydi. Keyinchalik analog multipleksor haqida gaplashamiz.

Kanalni tanlash, yuqorida tavsiflanganidek, quyidagi rasmda ko'rsatilgandek, ko'rsatilgan raqamli kod bo'yicha amalga oshiriladi.

Keling, quyidagi holatni tasavvur qilaylik, bizda ADC va bir nechta analog datchiklar bor, ular ma'lumotni qayta ishlashi kerak. Faqat bitta ADC bor va sensorlar ko'p, u faqat o'z navbatida ularga xizmat qilishi mumkin va unga multipleksor unga yordam beradi.

An'anaviy kuchlanish bo'luvchi va multipleksor yordamida siz signalni kuchsizlantirishingiz mumkin to'g'ri miqdor bir marta.