Rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali kompyuter injiniringi fakulteti

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI 
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT 
TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI QARSHI FILIALI
KOMPYUTER INJINIRINGI FAKULTETI
DI-11-21 GURUH TALABASINING
Ma’lumotlar Bazasi
fanidan tayyorlagan
4-MUSTAQIL ISHI
Bajardi:
Normuhammadov Asilbek
Qabul qildi:
Qodiriv Bobur

---

4-mustaqil ish
Mavzu:
Tranzaksiyalarni boshqarish. 
Ma’lumotlar
bazasini administratorlash va xavfsizligini
ta’minlash.

---

•
Tranzaksiyani boshqarish –
relyatsion MBBTda bajarilayotgan turli
amallarni boshqarish bo`lib hisoblanadi. Tranzaksiya ichida
INSERT,
UPDATE 
va
DELETE 
operatorlarning bajarilishi turadi. Buyrqlar to`g`ri
bajarilgandan keyin tranzaksiyaga yig`ilgan ma`lumotlar o`zgarmaydi.
Tranzaksiya to`liq yakunlanishi uchun tranzaksiyani boshqaradigan
buyruqlar bor. U orqali MBdagi barcha o`zgarishlarni saqlash va o`chirish
mumkin. Tranzaksiyani boshlash va tamomlashning uchun ikki buyruqi
(usuli) mavjud: 
COMMIT 
(fiksatsiya) va
ROLLBACK 
(otkat).
COMMIT 
– tranzaksiya bajarilish davomida MB bo`lgan
o`zgarishlarni diskga yozish, tranzaksiya tasdiqlanmaguncha
o`zgarishlarni o`chirib, oldingi MBga qaytish mumkin. 
COMMIT 
vaqtida
MB barcha o`zgarishlar doimiy bo`ladi. Agar tranzaksiya bajarilish
vaqtida qandaydir sabablarga ko`ra to`liq yakunlanmasa, MB dastlabki
holatiga qaytadi. 
COMMIT 
operatori tomonidan tranzaksiyani
tamomlashdagi natijalar tashqi xotirada kafolatli saqlanadi (commit
so`zining ma`nosi tranzaksiya natijalarini “fiksirlash”).