Rivojlantirish institu ti


bet84/253
Sana16.07.2021
Hajmi
#120939
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   253
Bog'liq
2 5404569494171419775

vulkanlar deyiladi. V ulkan so ‘zi  0 ‘rta dengizda joylashgan V ulkano 
oroli  n o m id an  olingan. V ulkanlar k o ‘pin ch a konus shaklida b o ia d i. 
C hunki vulkan otilgandan so‘ng uning og‘zi tevaragida vulkan ichidan 
chiqqan qattiq va erigan suyuq jinslar konus shaklida qotib to ‘planadi. 
0 ‘sha vulkan k o n usining tepasidagi c h u q u r qism ini krater deyiladi. 
0 ‘sha kraterdan erigan qaynoq jism lar —  lavalar otilib chiqib, atrofga 
to ‘planaveradi,  o q ibat-natijada vulkanik tog‘lar,  vulkanik c h o ‘qqilar 
hosil b o ‘ladi:  Kavkazdagi  Elbrus,  Kazbek, Ararat;  K am chatka yarim - 
orolidagi  K lyuchi  Sopkasi;  G avay orolidagi  M au n a-L o a; Afrikadagi 
K ilim anjaro,  Italiyadagi  E tn a va boshqa to g ‘  c h o ‘qqilari.
Dunyo okeanlarining yosh suv osti to g la ri va yer yoriqlari mavjud 
b o ‘lgan  qism larida  h am   v ulkanlar  otilib,  lavalarning  to ‘planishi 
oqibatida orollar hosil b o ia d i.  Bunga Tinch okeanidagi Gavayi,  M ar­
shal  orollari yaqqol  m isoldir (26-  rasmga qarang).
Y er  sharida  1000  ga  yaqin  otilib  turadigan  harakatdagi  vulkan 
mavjud, so‘ngan vulkanlar esa undan bir necha m arta k o ‘p. T o ‘xtovsiz 
yoki ah y o n -a h y o n d a  otilib turadigan vulkanlar so ‘nmagan (h arakat­
dagi),  tarixiy  davrlar  m obaynida  otilm agan  vulkanlar  esa  so‘ngan 
(o ‘chgan) vulkanlar deb yuritiladi.  Lekin s o itg a n  vulkanlar m a iu m  
vaqtdan so‘ng otilishi  ham  m um kin.
Y er  sharidagi  so‘nm agan  (harakatdagi)  vulkanlar  h am   zilzilalar 
singari, Y er p o ‘stining harakatchan va yer yoriqlari sodir b o lg a n  joy­
lard a  u chraydi.  B uning  sababi  sh u n d ak i,  Y erning  ichki  qism idagi 
o ‘ta  qizigan eritm adan  iborat  m agm a kuchli bosim  tazyiqi ostida yer 
yoriqlari  orqali  otilib,  yer  betiga  chiqadi.  Shu  sababli  Y er  sharidagi 
harakatdagi vulkanlarning 80 foizi yosh, yoriqlari ko‘p, tez-tez zilzila 
bo ‘lib turadigan Tinch okeani halqasida to ‘plangan (26- rasmga qarang).

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish