Rivojlantirish institu ti

Oziq-ovqat muammosi. A holining  m e ’yoriy hayot  kechirishi  va 
faoliyat  yuritishi  u c h u n   m a 'lu m   m iqdorda  oziq-ovqat  zarur.  Lekin 
d unyo  m iqyosida bu  k o ‘rsatkich b ir xil tarqalm agan.  A holi  iste’m ol 
qiladigan  o ziq -o v q a tla rn in g   tibbiy  m e ’yori  (no rm asi),  kaloriyasi 
m avjud.  H a r  b ir  kishi  sutka  davom ida  iste’m ol  qiladigan  ovqatda 
2300 —  2600 kkal va 70 —  100 g oqsil  m o d d a b o ‘lishi  kerak.  G lobal 
o ziq -o v q at  m u am m o sin i yechish  u ch u n  d eh q o nchilik,  charvachilik 
va  baliqchilik  resurslaridan  toMiq  foydalanish  lozim .  Bu  m asalani 
yechishning ikkita yo‘li  bor.  Birinchisi ekstensiv yo‘l, ya’ni ekin  m ay- 
d o n larin i  kengaytirish,  chorva  m ollari  sonini  k o ‘paytirish  va  baliq 
ovlanadigan d aryolarni  k o ‘proq  qam rab olishdan  iborat.  H isob-ki- 
toblarga q araganda sayyoram izda o ‘zlashtirishga yaroqli yerlar m ay­
d o n i  3,2 —  3,4  m lrd  ga  b o ‘lib,  h o zir sh uning  yarm idan  foydalanil­
m oqda.  Lekin eng ho sild o r yerlar deyarli o ‘zlashtirilib b o iin g a n .
Ikkinchisi  intensiv y o ‘l bo‘lib,  uning m ohiyati x o ‘jalikdagi  m ay- 
donlarni kengaytirm asdan biologik hosildorlikni oshirish  m aqsad qilib 
q o ‘yilgan.  Buning u c h u n  yangi  biotexnologiyani q o ila s h ,  yangi  k o ‘p 
hosilli  navlarni yaratish,  m exanizatsiya va  m elioratsiyani  yanada ta- 
kom illashtirish,  kim yoviy m oddalardan sam arali foydalanish va tup- 
roqqa  ishlov berish n in g  yangi  usullarini joriy etish zarur.  A gar rivoj­
langan  m am lakatlardagi  qishloq  x o ‘jaligida  q o ‘llanilayotgan  agro­
texnik  q o id ala r  b a rc h a   m am lak atlard a joriy  etilganda  edi,  10  m lrd 
aholi oziq-ovqat m ahsulotlari bilan ta ’m inlangan b o ‘lar edi.  D em ak, 
oziq-ovqat  m uam m osini yechishning eng qulay y o ‘li  intensiv yo‘ldir.
Misol:  faqat XX asrda o ‘zlashtirilayotgan yerlar m aydoni 40  m ln 
gek tard an   230  m ln gekiarga oshdi.  Bu  qayta ishlov beriladigan  yer- 
larn in g   16%  ini  tashkil  e ts a -d a ,  qish lo q   x o ‘ja lik   m ah su lo tla rin in g  
33%  ini  be rad i.  0 ‘zlashtirilayotgan yerlarga ishlov berish  135  m am - 
lakatda olib borilm oqda. Jam i o ‘zlashtirilayotgan yerlam ing 60%i Osi- 
yoga to ‘g ‘ri  keladi.  T o ‘yib ovqat yem aganligi oqibatida kasalga ch a- 
linib,  h a r  yili  o ‘lay o tganlar  soni  40  m ln  d a n   oshadi.