Rivojlantirish institu ti

Y orugiik  tezligi  —  o i c h o v   birligi.  Y o ru g iik n in g   vaqt  birligida 
bosib o i g a n  y o ii.  M asalan,  y o ru g iik  tezligi b ir sekundda  300  m ing 
k ilo m e tr  m asofani  bosib  o i a d i .  Ju m la d a n ,  Y erd an   Q uyoshgacha 
b o ig a n   m asofa,  y a ’ni  149,6  m illion  k ilo m e tr  8  m in u t  20  sekund 
y o ru g iik  tezligiga teng,  P lu to n  orbitasining diam etri  11  soat yorug‘- 
lik tezligiga barobar.
Kvazar (inglizcha,  lo tin ch a   „kvazarli yu ld u zlarn in g  rad io n u rla- 
nish  m an b ay i“  so ‘zlarin in g  qisq artirilg an   k o ‘rinishi)  — ju d a   kichik 
b u rchak kattaligidagi  k oinot obyekt  (jism )laridan biri.  U larning qizil 
siljishli spektrdagi y o ‘nalishga ega ekanligi Q uyosh sistem asidan ju d a  
ham   (b ir  n e c h a   m ing  M p k )  u zoq  m aso fa la rd a   jo y la sh g a n lig id a n  
d a lo la t  be rad i.  K vazarlar eng  q u d ratli  galaktikalarga  nisbatan  ham  
o ‘nlab b aro b ar k o ‘p energiya  n u rlan tirad i.
Kvark —  z a rra c h a la rn in g  g ip o te tik  asosi,  hozirgi  d av r tu sh u n - 
ch alarig a  k o ‘ra  u la r b a rc h a  a d rio n la rd a n   tash k il  to p ad i.
220

---