Rivojlanish psixologiyasi va pedagogik psixologiya fanidan «kichik maktab yoshida xotira» mavzusidagi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI


OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI
MAKTABGACHA VA BOSHLANG`ICH TA`LIM FAKULTETI
PEDAGOGIKA VA PSIXOLOGIYA YO`NALISHI
RIVOJLANISH PSIXOLOGIYASI VA PEDAGOGIK PSIXOLOGIYA FANIDAN


« KICHIK MAKTAB YOSHIDA XOTIRA » MAVZUSIDAGI





Bajaruvchi: Ruziyeva Shoira


Ilmiy rahbar: Ishonqulova N
Kafedra mudiri: PhD.O.S.Qodirov
Kurs ishi Umumiy psixologiya kafedrasining 2021-yil ___ dekabrdagi majlisida himoya qilindi va ______ foizga baholandi.
Komissiya raisi:


A’zolari:
SAMARQAND – 2021


MUNDARIJA:


KIRISH………………………………………………..................................…………………………….3

I BOB. KICHIK MAKTAB YOSHIDAGI BOLALARDA XOTIRA JARAYONLARINING RIVOJLANISHI………………......................……………….………4

1.1. Kichik maktab yoshidagi bolalarda xotira jarayonlarining haqidagi nazariyalar………………………...............................……………………………………...…………4

1.2. Kichik maktab yoshidagi bolalarning psixologik rivojlanishi……….…..14


II BOB. KICHIK MAKTAB YOSHIDAGI BOLALARDA XOTIRANI SHAKLLANTIRISH VA RIVOJLANTIRISH YO’LLARI………................…...……..17


2.1. Bolalarda xotirani o'rganish usullari………………...............………………………18


2.2. Xotira jarayonlarini rivojlantiruvchi o’yinlar va metodikalar…....….……23


III. XULOSA…………………………………………...............................…………………...……...27


IV. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR…………………........................................29
KIRISH


Mavzuning dolzarbligi: Xotirani rivojlantirish muammosi bo'yicha ilmiy, uslubiy adabiyotlarni o'rganish. Kichik maktab yoshdagi bolalarda xotira rivojlanishining yoshga bog'liq xususiyatlarini, ushbu xususiyatlarni o'rganish usullarini ochib bering. 9 yoshli bolalarda xotira rivojlanish darajasini o'rganish. Didaktik o'yinlar orqali 9 yoshli bolalarda xotirani rivojlantirish bo'yicha ishlarning mazmunini tanlash va tekshirish. Didaktik o'yinlar orqali 9 yoshli bolalarda xotirani rivojlantirish bo'yicha ishlarni baholang.
Maktab yoshidan boshlab bir vaqtning o'zida to'g'ridan-to'g'ri va vositachi yodlashni rivojlantirish, keyin esa vositachi xotirani tezroq yaxshilash jarayoni mavjud. Yoshi bilan ikkala egri chiziq ham yaqinlashish tendentsiyasini ko'rsatadi, chunki vositachi yodlash tezroq sur'atda rivojlanib, tez orada unumdorlik bo'yicha to'g'ridan-to'g'ri yo'lga tushadi va agar taxminiy bo'lsa, rasmda ko'rsatilganlarga o'tadi.
Bolalikda to'g'ridan-to'g'ri va bilvosita yodlash bo'yicha maxsus tadqiqotlar olib borildi A. N. Leontiev. U eksperimental ravishda qanday qilib bitta mnemik jarayon - to'g'ridan-to'g'ri yodlash - yosh bilan asta-sekin ikkinchisiga almashtirilishini ko'rsatdi. Bu bolaning yanada mukammal rag'batlantirish vositalarini o'zlashtirishi bilan bog'liq - materialni yodlash va ko'paytirish. Ko'ra, xotirani yaxshilashda mnemonik vositalarning roli shundan iboratki, “yordamchi vositalardan foydalanishga murojaat qilib, biz shu bilan yodlash harakatimizning asosiy tuzilishini o'zgartiramiz.
Turli yoshdagi bolalar va o'quvchilar bilan o'tkazilgan tajribalar asosida, A. N. Leontiev shaklda ko'rsatilgan to'g'ridan-to'g'ri va vositachilik yodlashning rivojlanish egri chizig'ini chiqardi. “Xotira rivojlanishining paralelogrammasi” deb ataladigan bu egri chiziq maktabgacha yoshdagi bolalarning bevosita xotirasi yoshga qarab takomillashib borishini va uning rivojlanishi vositachi xotira rivojlanishiga qaraganda tezroq ekanligini ko‘rsatadi. Shu bilan bir qatorda, yodlashning ushbu turlarining unumdorligidagi farq birinchisining foydasiga oshib bormoqda.