Ривожланган мамлакатларда молиявий назоратни ташкил этиш амалиёти

Унинг моҳияти аввалги қурувчилар звеносининг кейингиси олдида жавобгарлигида. Ишнинг қандай бажарилганлигини бошлиқ ҳам, ТНБ ҳам эмас, балки қурилиш майдонида «эстафета тағўчаси»ни қабул қиладиган ўз ҳамкасби - қурувчи текширади. Енгил-елпи ишга йўл йўқ, чунки ўз ҳамкасби қолдириб кетган ишларни текширган қурувчи брак учун масъулият юкини ўз зиммасига олади. Пастдан юқоригача шундай, аксинча эмас».

Молиявий менежмент - ички хўжалик назоратининг таркибий қисми. Унинг асосий мақсади олинаётган даромадлар ва пул маблағлари жамғармалари таркибининг ишлаб чиқариш ва сотиш ҳажмларини кенгайтириш бўйича белгиланган топшириқларга мувофиқлик даражасини аниқлашдан иборатдир.

Буюк Британияда Идоранинг номи

• Миллий аудиторлик хизмати

Тақсимловчи қонунчилиги

• “Давлат хизмати ва миллий аудиторлик хизмати тўғрисида”ги қонун

Текшириш мазмунлари (моҳияти)

• 1. Тасдиқланган харажатларнинг ижроси бўйича тузилган ҳисобот-ларни текшириш.
• 2. Давлат кредит-ларини ва хазина-ларнинг бирлашган маблағларининг сарфланиши бўйича тузилган ҳисобот-ларни текшириш. 4.Моддий бойлик-лар ҳисобини тек-шириш.
• 5.Бюджет маблағ-ларини мақсадсиз фойдаланганлик ва ортиқча харажат-ларга йўл қўйилган-лик ҳолатларини аниқлашдан ташқари, уларни тежаб, фойдали ва самарали сарфланиши бўйича текширишлар ўтказиш.

Италияда Идоранинг номи

• Ҳисоблаш палатаси

Тақсимловчи қонунчилиги

Тақсимловчи қонунчилиги Конституцияси, 67-сонли Бешинчи республиканинг 22.06.67 йилдаги “Ҳисоблаш палатаси тўғрисида”ги қонун

Текшириш мазмунлари (моҳияти

• 1. Давлат хазинабонининг ҳисоботалрини текшириш.
• 2. Бюджет қонун-ларига риоя қили-ниши бўйича назоратни олиб боришда Ҳукумат ва парламентга ёрдам бериш.
• 3. Давлат ҳисобига даромадлар еблгиланган меъёр бўйича тушушини ва уларни давлат эҳтиёжларига сарфланишини текшириш.
• 4. Давлат бош-қарув органларида ва жамоатчилик (нодавлат) ташки-лотларида маблағ-лар харажат мод-даларига тўғри сарфланишини ва қимматбаҳо қоғоз-лар, нақд пуллар сақланиши йўли билан тасдиқлаш.
• 5. Бюджетдан қув-ватланадиган ва унга алоқадор ташкилотларда текширишлар ўтказиш.

Текшириш далолатномаси

• Бир йилга оширилган текширилган ҳисоботи Президент ва Перламентга тақдим қилинади. Аҳволни яхшилаш бўйича таклифи,аудитор фикри билдирилади, муносиблиги бўйича эълон қилинади.