|
5.1.4. Byudjet taqchilligi
Iqtisodiy va moliyaviy fan J. Keynnesga (1883 - 1946) byudjetning qonunbuzarlik deb hisoblanadi.
Agar xarajatlar va daromadlar o'rtasidagi mutanosiblik buzilgan bo'lsa, u ikki usulda tiklanadi: xarajatlarni kamaytirish yoki daromadlarning ko'payishi. Byudjet muvozanatiga erishish eng qiyin moliyaviy va siyosiy vazifadir. Bugungi kunga qadar byudjet qoldig'i muammosi, uning tanqisligi ilmiy va amaliy munozaralar mavzusi bo'lib qolmoqda.
Daro daromad xarajatlardan oshganda (profitsit), agar vaqtinchalik bo'lsa, ehtimol, tasodifiy holatlardan kelib chiqadi, favqulodda vaziyatlar ehtiyojlarini qondirish, zaxira fondining shakllanishi yoki xususiy kapital xarajatlarini shakllantirish uchun ishlatilishi mumkin. Agar profitsit doimiy bo'lsa, unda soliqlarni kamaytirish tavsiya etiladi, chunki muntazam ravishda moliyaviy iqtisodiyotning mohiyati va maqsadlariga zid keladi. Xarajatlar daromadidan oshganda va taqchillik ishida vazifani hal qilish ancha qiyin. Buning sababi shundaki, iqtisodiyotni rivojlantirish, mamlakat harbiylashtirish, urushlar va tabiiy ofatlarni rivojlantirish bo'yicha yirik davlat dasturlarini amalga oshirish zarurati, iqtisodiy inqiroz Va hokazo. Ushbu holatlarda, davlat xarajatlari o'z daromadlaridan yuqori darajada o'sib bormoqda.
Tarkibiy va tsiklik etishmovchilik mavjud. Byudjetni shakllantirishda daromadlar va xarajatlar tarkibiga taqqoslash tarkibiy deb ataladi. Biroq, haqiqiy tanqislik ko'proq tarkibiy bo'lishi mumkin. Haqiqiy va tarkibiy taqchillik o'rtasidagi farq tsiklik byudjet taqchilligi deb ataladi. Agar kuzatilgan byudjet taqchilligi kamroq tarkibiy bo'lsa, tarkibiy va haqiqiy defitsit o'rtasidagi farq deyiladi tsiklik to'lqin. Byudjet chiqargan taqdirda, xarajatlardan ortiq daromad olinadi, ular ortiqcha byudjet daromadlari haqida aytiladi.
Davlat byudjeti taqchilligi darajasi byudjet taqchilligi yoki yalpi ichki mahsulotning mutlaq qiymatiga nisbati bilan belgilanadi. Ko'pchilik iqtisodchilar ishonishadi moliyaviy ahvol Agar byudjet taqchilligi yalpi ichki mahsulotning 2 - 3 foizidan oshmasa, normal holatlar normal holatdadir.
Kamlida agar uni engib o'tish istiqbollari bo'lsa va bu yalpi ichki mahsulotning 3 foizidan ko'p bo'lmagan vaqtincha qabul qilinadi. Agar byudjet taqchilligi daromad miqdorining 10 foizini tashkil etsa, ruxsat etilgan kamomad, ammo agar u daromad miqdorining 20 foizidan ko'p bo'lsa, tanqidiy taqchil emas.
Iqtisodiy rivojlanishning global amaliyoti byudjet taqchilligi mamlakat iqtisodiyoti uchun dahshatli emasligini anglatadi. Ammo shu bilan birga, uning barchasi rivojlanish byudjetini hisobga olgan holda, uning barchasi yoki kamida kamida aksariyat narsa hisobga olinishi juda muhimdir. Davlatning iqtisodiy rivojlanishiga kiritilgan sarmoyalar joriy moliyaviy yilda davlatning o'z daromadi bilan to'liq erishilmasligi kerak, ular qarz mablag'lari hisobidan (kJ kreditlari, obligatsiya kreditlari, chet el kreditlari, xorijiy kreditlar hisobidan qoplanishi mumkin. ), chunki ushbu investitsiyalar barcha mulkchilik shakllari korxonalarining iqtisodiy faoliyatiga qo'shimcha daromad keltiradi. Shunday qilib, rivojlanish byudjetining umuman etishmovchiligi, agar byudjet taqchilligi yoki katta bo'lgan munosabatlarni aniqlashning real ta'siri bo'lsa, normal iqtisodiy jarayonlarni buzmaydi ta'mirlamoq iqtisodiyotni rivojlantirishda.
Agar Davlat byudjetining amaldagi xarajatlari byudjetini hisobga olgan holda (bu bugungi kunda rus byudjeti uchun xarakterli ahamiyatsiz). Bu aniqlanmaganlarning o'sishini anglatadi davlat qarziVa u eng jiddiy ijtimoiy oqibatlarga olib keladi.
Rossiya Federatsiyasining Byudjet kodeksi byudjet taqchilligiga qarshi turar joyni tartibga soladi, uning chegaralari aniqlanadi. Shunday qilib, Rossiya Federatsiyasi fanining hozirgi byudjet xarajatlari mahalliy byudjet tegishli byudjet daromadidan oshmasligi mumkin. Federal byudjet taqchilligining hajmi byudjet sarmoyasi umumiy hajmidan oshib ketmasligi va davlat qarzini yuritish xarajatlari.
Rossiya Federatsiyasi predmetining byudjet taqchilligi hajmi Rossiya Federatsiyasining ta'sis daromadlarining 5 foizini Rossiya Federatsiyasining 5 foizidan oshmasligi kerak, federal byudjetdan moliyaviy yordam ko'rsatmasdan. Mahalliy byudjet taqchilligining hajmi mahalliy byudjet daromadlarining 3 foizidan oshmasligi kerak, boshqa darajadagi byudjetlardan moliyaviy yordamni hisobga olmaydi.
Har bir byudjet darajasi ularning moliyalashtirish manbalarini byudjet taqchilligini moliyalashtirish manbalarini birlashtirdi.
Sug'urtifikatorlik taqchilligini tartibga solishning uchta asosiy tushunchasini ajratish mumkin. Vakillar dastlab byudjet har yili muvozanatli bo'lishi kerak deb hisoblashadi, ya'ni har bir moliyaviy yil daromad va xarajatlar o'rtasidagi tenglikni tashkil qilishi kerak. Biroq, bunday byudjetning bunday byudjeti moliyaviy tartibga solish imkoniyatini cheklaydi, bu esa iqtisodiyotning ahvoli va soliqqa tortishning ongli o'zgarishi va undan oshib ketishiga olib keladi.
Ikkinchi tushunchaning tarafdorlari byudjet muvozanatli bo'lishi kerak deb hisoblashadi iqtisodiy tsikl, har yili emas. Hukumat ishlab chiqarish parchalanish davrlarida defitsitning ko'payishiga olib keladigan xarajatlarni oshiradi. Ammo iqtisodiy ko'tarish davrida ortiqcha daromadlarni oshiradigan xarajatlarni kamaytiradi. Natijada, sanoat tsiklining oxirida ortiqcha daromadlar ishlab chiqarishning pasayishi natijasida hosil bo'lgan taqchillikni qoplaydi. Muammo shundaki, ishlab chiqarishning pasayishi va uning ko'tarilishi turli xil davomiylik va chuqurlik. Agar bardoshli pasayish va o'sish qisqa bo'lsa, byudjet taqchilligi qoladi.
Uchinchi kontseptsiya - funktsional moliya tushunchasi. Uning vakillari davlat tomonidan moliyalashtirishning asosiy maqsadi bu davlat byudjetining etishmasligiga olib keladigan makroiqtisodiy muvozanatni ta'minlashdir. Ularning fikriga ko'ra, birinchidan, makroiqtisodiy muvozanat iqtisodiy o'sishga olib keladi va bu milliy daromadlarning ko'payishi va shuning uchun byudjetga soliq tushumlari; Ikkinchidan, hukumat har doim har doim soliqlarni oshirishi, qo'shimcha miqdordagi pulni chiqarishi va defitsitni bartaraf etishi mumkin; Uchinchidan, byudjet taqchilligi iqtisodiyotni rivojlantirishga ta'sir qilmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
