Римда қулчилик. Христиан динининг келиб чиқиши ва унинг илк тарихи

2. Spartak boshchiligidagi (ullar qo`zg`olonining boshlanishi. Rimliklar ispan qabilalari bilan urush olib boiayotgan vaqtda Italiyaning Kapiiya shahrida qullaming zolimlarga qarshi qo`zg`oloni boshlangan, Kapuya shahrida gladiatorlar tayyorlaydigan qamoq-maktab bor edi. Gladiatorlar og`ir hayot kechirar, ularni tomo-shaxonalarda oxiri fojia bilan tugaydigan janglar kutar edi. Oxiri fqjia va o`lim bilan tugaydigan gladiatorlik liamda mashaqqatli hayot ulaming sabr kosasini to`ldirib yuborgan edi. Miloddan avvalgi 74- yilda qamoq-maktabning gladiatorlari u ycrdan qochib ketish uchun yashirincha harakat qilganlar. Qamoq-maktab soqchilari bu harakatni bilib qolishlariga qaramay qul gladiatorlarning 78 tasi qochib, Vezuviy tog`iga yashiringan. Ular orasida frakjyalik jasur kishi — Spartak ham bor edi.
Spartak qo`rqmas jangchi bo`Iib rimliklarning Makedoniyadagi urashlari davrida asir olinib, Italiyadagi gladiatorlik maktabiga berilgan edi. o`sha davrdagi tarixnavisning yozishicha ,£parmk o 'zfning 70 ga yaqin do 'stlarim otodlikka olib chiqish uchiifi tavakkal qilib qochishga ko 'ndirgan. Spartak ularga teatrda liayotini xavf ostiga qo`ygandan ko`ra bu yerdan qochib ketish yaxshiroq"— deb aytgan. Qochoq qullar Spanakni o`zlariga boshliq qilib say-laganlar. Spartak o`ziningjasurligi, mardligi, kuchliligi, aqlliligi va xushfe'lligi bilan boshqalardan ajralib turgan. Qo`zg`olonchi quilar tayoq, osh picboq, o`roq, chalg`i va boshqa narsalar bilan qurollanib zolimlarga qarshi kurash boshlaganlar. Vezuviy tog`i qo`zg`olonchilar joylashgan qarorgoh bo`lib, ular shu yerdan quldorlaming yer-mulklariga, yuk ortilgan aravalarga hujunl qilib turganlar.
3. Qo`zg`olonning borishi va dastlabki g`alabalari. Quliar qo`z-g`oloni haqidagi xabar tez orada atrof viloyatlarga tarqalgan. Qo`z-g`olonchilarga atrofdan qullar va ezilgan mehnatkashlar kelib qo`shila boshlagan. Miloddan avvalgi 73- yil boshlariga kelib qo'z-g`olonchiiarning soni 10 mingga yetgan. Rim senali qo`zg`o-loncbilarga qarshi Klodiy rahbarligida Lich ming askar yuborgan.
Rim qo`shinlari toqqa chiqib tu-shadigan yagona so`qmoqni egal-lab olganiar. Rim sarkardalari uzoq qamal, ochlik qo`zg`olon-chilarni taslim bo`lishga majbur etadi, deb o`ylaganlar. Spanak tok novdalaridan narvonlar yasab dushraan kutmagan joydan pastga lushishni buyiiradi. Spartakchi-lar duslimanni g`aflatda qoldirib ularning orqa tomonidan hujum boshlaydilar. Ayovsiz jang natija-sida qo`zg`olonchilar Rim qo`shinini tor-mor etib, juda ko`p o`lja va qurol-yarog`larni qo`lga tushiradiiar. Spartakchilamtng dastlabki g`alabasi qo`zg`olonchilarni ruhlantirib, ularda keyingi janglar uchun juda katta umid tugldiradi.