Rim respublikasining ijtimoiy-siyosiy hayoti

Qullar ta`minoti. Qullarga payok(ulush).

Kim dalada ishlasa qishda 4 modiy bug`doy, yozda esa 4 %; vilikga, kalitdorga, nazoratchiga, ovcharga 3 modiydan. Oyog`iga kunda urilgan bandilarga qishda 4 funt non; yozda tokzorni qazish paytida 5-uzum mevasi paydo bo`lishigacha. Shunda yana 4 funtga qayt.

Qullarga vino. Uzumni yig`ishni tugallanishi bilan ular uch oy Opoloski ichsinlar; to`rtinchi oyda ular bir kunda geminoladilar; beshinchi, oltinchi, yettinchi va sakkizinchi (oy) bir kunda sekstariyyoki oyida 5 kongiy to`qqizinchi, o`ninchi, o`n birinchi, o`n ikkinchida kunda 3 gemin, yoki bir oyda amforaoladilar. Buning ustiga Saturnaliy da va Kompitoliyda har bir kishiga 3,5 kongiydan. Jami vino yiliga har bir kishiga yiliga 7 kvandrantalbandilarga ularni ishiga qarab qo`shimcha qil qo`shgin ularni har biri bir yilda 10 kvandrantaldan ichsa, bu juda ham ko`p emas.

Qullarga issiq ovqat, zaytun mevalar kuydirilgan, imkoniyat darajasida ko`proq tayyorla. Keyin eng kam moy olish mumkin bo`lgan yetilganlarini tayyorla. Ularni asra, qaysiki ular uzoq cho`zilsin. Qachon zaytun mevasi yeb bo`lingach, hallex^4[115] va uksus ber. Moyni har oy har bir kishiga sekstariydan ber; bir yilda har bir kishiga modiy tuz yetadi.

Qullarga kiyim. Tunika (ko`ylak) 3,5 futog`irlikdagi va yoping`ich bir yildan keyin. Hamma vaqt qachon tunika yoki yoping`ichni bergan vaqtingda oldin eski kiyimni quroq ko`rpa uchun ol. Yaxshi yog`och boshmoqni bir yildan keyin berish kerak.