Yustinian zamonida Vizantiyaning kengayishi Vizantiyada quldorlik "Rim imperiyasi" mavjud bo'lgan davrda VI asrda imperator Yustinian hukmronlik qilgan vaqtda eng katta muvaffaqiyatga erishdi, yustinian 527- 565 yillarda podsholik qildi. U atoqli ma'mur edi, qonun chiqaruvchi edi, u imperiyaning Sharqiy va G'arbiy chegaralarini mustahkamlab olish edi.
U o'zidan oldin o'tgan Feodosiy dinastiyasi o'rniga kelgan yangi dinastiyaning vakili edi. Uning amakisi imperator Yustin I oddiy dehqondan chiqib, harbiy xizmatlari orqasidan, imperatorlik darajasiga ko'tarilgan.
Yustinian esa rim - vizantiya ta'limotini juda yaxshi bilgan. Yustinian davrida vizantiya germanlar, slovyanlar va boshqalarning hujumini qaytara olgan va hatto ularga hujumga o'tgan. Yustinian ilgari G'arbiy chegalarni tiklashni o'z oldiga maqsad qilib qo'ygan yustinian sarkardalari Velizariy va Narses Shimoliy Afrikadagi Vandal korolligini ( 534 у) Italiyadagi Ostgot korolligini (555 y) va ispaniyaning Janubiy qirg'og'ini (Bitikani ) bosib oldi.
Shunday qilib, O'rta dengiz vizantiyaliklarniki bo'lib qoldi. albatta, shu bilan birga german korolliklari Vizantiyani G'arbda bosib olgan yerlaridan siqib chiqarishga harakat qilayotgan edilar. Bundan tashqari mamlakat ichki dushmanlari ham kuchayib borayotgan edi.
Yustinian o'z davlat territoriyasini mustahkamlashga intilishiga qaramay, shimolda gunlar, qisman slovyanlar bolqon yarim oroliga siljib kira boshladilar. yustinian ularni ittifoqchi federatlar sifatida joylashtirishga majbur bo'ldi . ayrimlari hatto Janubdagi Egey dengizidagi yerlarga kolanist - yer egalari sifatida kirib keldilar. Yustinian imperiyaning qrimning Janubiy qirg'ogidagi va qisman, zakavkazedagi yerlarni qaytarib oldi. Lekin u Mesopatamiyaning bir qismini Eron shohiga berishga va sulh tuzilganidan keyin unga katta-katta pul to'lab turishga majbur bo'ldi.
Shunday qilib, Yustinian ulug' davlat davlat tuzish siyosati bir qadar muvaffaqiyatli bo'lsada, unig vaqtida imperiyaning chegaralari ancha kengaygan bo'lsada, lekin keyingi davrlarda Vizantiya imperiyasi ma'lum darajada yutuqlardan mahrum bo'layotgan edi.
Yustinian podsholigi davrida Vizantiyaning ichki tarixida juda katta о'zgarishlar sodir bo'ldi. Ayniqsa, Yustinian mamlakat ichki siyosatigadaxldor bolgan qonunlar chiqarishga alohida e'tibor berdi. U atoqli yuristlardan iborat ichki komissiya Tribonian rahbarligida Rim qonunlarini to'plab tartibga solish ustida juda katta ish olib bordi. bu komissiyalarning 528 - 534 yillar mobaynida olib borilgan ish natijasida "Grajdan huquqlari to'plami" vujudga keltirildi, bu to'plam rim imperiyasidagi butun qonunlarni yakunlovchi eng katta yuridik yodgorlik bo'ldi.
1)12 tomlik Yustinian kodeksi- Rim imperatorlarining qonunlari to'plami;
2) digestlar- bu kitob 50 tomdan iborat bo'lib, Rim qonunlarni sharxlagan mashhur rim yurislarining asrlaridan olinganlarni o'z ichiga olgan edi;
- 3) Institutsiyalar - sudyalar va o'quvchi yuristlar uchun qisqacha yuridik qo'llanma (bir kitob)
4) Novellalar - Yustinianning kodeksiga kirmagan yangi qonunlardan (535 yildan to o'z podsholigining oxirigacha) iborat edi.
Qonunlar to'plamida quldorlik tuzumi belgilari bilan birga yangi feodal munosabatlar ( kolonat , qullarni bo'shatish ) to'g'risida ko'plab moddalarni o'rgatish mumkin . imperator hokimyati obsalyut hokimyat deb aniq yozilgan. (Imperator idorasi - qonun manbaidir). To'plamda xususiy mulkni himoya qilishga, mulkiy muomala masalalarini rasimiylashtirishga ham alohida e'tibor berilgan. Yustinianning "Grajdan huquqlari to'plami" keyingi asrlarda ayniqsa XII, XIII-XIV asrlarda G'arbiy Yevropaning turli mamlakatlarida korollar chiqargan qonunlarda Rim qonunlaridan foydalanilganini ko'rish mumkin.
Yustinian qonunlar to'plami mamlakatda quldorlik tuzumini yemirilishidan saqlash maqsadidan iborat bo'lib, u boshlangan xalq ommasining revalyutsion chiqishlariga qarshi kurashda qurol bo'lib xizmat qildi. Yutinian davrida katta - katta xalq qo'zg'alonlari bo'lib o'tgan. 532 yilda konstantinapolda bo'lib o'tgan qo'zg'alon ayniqsa kuchli edi. Bu qo'zg'olonga asosiy sabab mamlakatning qashshoqlashuvi, Konstantinapol hukmdori bo'lib turgan Ioann Koppadokiyskiyning xazinani talashi edi.
