Review of law sciences 7

Юридик фанлар ахборотномаси Вестник юридических наук
/
/ Review of law sciences
138
(хирург-трансплантолог
анестезиолог
кардиолог
гастроэнтеролог
диетолог
нефролог
,
,
,
,
,
,
пульманолог реаниматор иммунолог ва
,
,
бошқа мутахассислар томонидан йилига
)
юзлаб
мураккаб операциялар ўтказилмоқда [4]. Ҳар йили 300 000 га яқин пациент инсон аъзоси
трансплантацияси ўтказилишига муҳтож биро
,
қ донорлар танқислиги сабабли фақат 10 000
га яқин операция ўтказилмоқда. Қизил Хоч жамияти мустақил эксперт сифатида Хитойда
трансплантацияни назорат қилиш билан бирга донорларни топишга ҳам кўмаклашади Биро
.
қ
Хитойда
инсон
аъзолари
трансплантацияси
ривожланиши
билан
бирга
ноқонуний
трансплантация савдоси ҳам ўсиб бормоқда Шу сабабли
.
2007 йилдан инсон аъзолари
трансплантациясини фақат яқин қариндошлар эр
(
-хотин оила аъзолари я
,
, қин қариндошлар)
ўртасидагина ўтказиладиган бўлди. Ҳозирда Хитойда инсон аъзолари трансплантациясининг
асосий манбалари қуйидагилардан ўлим жазосига
:
ҳукм қилинган маҳкумлардан бемор
,
ўзининг ёки унинг қариндошларининг розилиги билан олинади
Биро
[5].
қ 2014 йилнинг
ўрталаридан бошлаб Хитойда ўлим жазосига ҳукм қилинган маҳкумларнинг аъзо ёки
тўқималарини трансплантация мақсадида фойдаланишни тақиқлаш ва тиббиёт клиникаларда
ҳам маҳкумлар билан бундай операцияни амалга ошириш рад этилиши кўзда тутилган [6].
Японияда “Трансплантация тўғрисида”ги Қонун (“Organ Transplant Law”) 1997
16
йил
октябрда қабул қилинган бўлиб трансплантация билан бо
,
ғлиқ операцияга беморларга
донордан фақат донорнинг мия фаолияти (“мия ўлими
тўхтагандан сўнг рухсат этилади
”)
[7].
Ушбу Қонун
йилда янада такомиллаштирилган бўлиб эндиликда
2010
,
ҳар ким ўзинниг ёзма
розилиги билан ҳатто вояга етмаган шахслар ҳам ота-онасининг розилиги билан донор
бўлиш ҳуқуқига эгадир Биро
.
қ вояга етмаганлар донор бўлиши учун
ёшдан катта бўлиши
15
лозим
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Ма
[8].
ҳкамасининг Вақтинчалик низомига кўра
18
,
ёшга тўлмаган белгиланган тартибда ўзини ўзи бошқра олмайдиган деб топилган
ва
, I
II
гуруҳ
ногиронлари,
ҳомиладор
аёллар
наркомания
сурункали
алкоголизм
ва
,
,
токсикоманиядан азоб чекаётган шахслардан трансплантация ма қсадида буйрак ва ёки
(
)
жигар бўлагини олишга йўл қўйилмайди.
Германияда
йил
августда янги та
2012
1
ҳрирдаги Транспланта
“
ция тўғрисида ги
”
Қонун
қабул қилиниб унинг асосий ма
,
қсади – кўпроқ потенциал донорларни жалб этишдан иборат
[9]. Қонунга кўра ҳар бир фуқаро тиббий полисга ўлимидан сўнг унинг аъзолари
трансплантация
мақсадида
фойдаланишга
рози
ёки
рози
эмаслигини
билдириш
мажбуриятига эга. Ҳукумат фикрига кўра бу минглаб шахсларнинг ҳаётини сақлаб қолишга,
шунингдек ғайриқонуний трансплантациянинг олдини олишга кўмаклашади. Ҳозирда
Германияда яшовчи ҳар бир шахс
ёшдан катта махсус интернет
(16
)
-сайтга кириб ихтиёрий
,
равишда донорлик карточкасини тўлдириши мумкин Ушбу карточкада ани
.
қ қайси аъзосини
бериши ёки қариндошлари қарорлари устидан жавобгарлик белгилаши ҳам мумкин Бу
.
саволлар донорнинг суғурта компанияси томонидан ҳам берилади [10]. Германияда
трасплантация бўйича катта эътибор кўпроқ инсон аъзолари манбасига қаратилади.
Германия қонунчилигига кўра инсон аъзолари трансплантацияни амалга ошириш учун,
албатта донор ёки я
,
қин қариндошининг розилиги олиниши шарт Донорнинг ўз аъзосини
.
бошқа шахсга ўтказишга розилиги тўғрисидаги шартнома махсус комиссия иштирокида
имзоланади Шунингдек Германиянинг трансплантация муносабатларини тартибга солувчи
.
,
қонуннинг ўзига хос яна бир хусусияти донор шахсининг дахлсизлигидир Бунинг маъноси
.
шуки агар донор ёки унинг я
,
қин қариндоши ўлим олдидан аъзо трансплантацияси амалга
ошириш фикридан қайтса тиббий клиника шифокорлари уларга ру
,
ҳий босим ўтказиши
мумкин эмас Инсон аъзоларидан тижорат ма
.
қсадларида фойдаланганлик учун жиноий
жавобгарлик белгиланган [11].

---