Resurslar cheklanganlik muammosi

Bo’sh kataklarni berilgan kerakli so’zlar bilan to’ldiring.

Bozor muvozanati

Bozor muvozanati bu muayyan tovarga …. va …. hajmlari teng kelishi natijasida sodir bo’ladigan jarayondir. Bunday holatda …. ning o’zgarish tendensiyasi kuzatilmaydi. Bozor muvozanatiga xaridor va sotuvchilar to’qnash keladigan …. da erishiladi. Talab va taklif uzoq vaqt bir-biridan ajralib qolsa, bozor muvozanati buziladi. Umuman olganda, bozor muvozanati hamma ….ga nisbatan va uzoq vaqt boʻlishi mumkin. Ammo ayrim tovarlarga nisbatan moslikning buzilishi muqarrar. Chunki ….ning yuksalishi bilan yangi talab paydo boʻladi va u darhol qondirilmaydi. Bozor muvozanatini taʼminlashning tovar ishlab chiqarishni talab darajasiga yetkazish orqali bozorni ….; yetarli …. zahirasini barpo etish, talabgir tovarlar narxini oshirish, oʻtmay turgan tovarlar narxini pasaytirish, …. va importning ortishi yoki kamayishi, aholi daromadlarining tovarlar va xizmatlar koʻpayishiga qarab ortib borishi, mehnat unumdorligining ish haqiga nisbatan tezroq oʻsishi kabi asosiy yoʻllari mavjud. Bozor muvozanati maʼrifatli jamiyatda …. bilan bozorni tartibga solish orqali taʼminlanadi.

taklif narx tovar ehtiyoj tovar eksport narx talab bozor to’ydirish


Topshiriq. Quyida 8 ta asosiy talab va taklif, bozor muvozanatiga oid tushunchalar harflar ichida yashiringan, ulardan bittasi namuna uchun ko’rsatib o’tilgan. Gorizantal, vertikal va diagonal bo’ylab tushunchalarni topishga harakat qiling.

A	P	O	E	R	T	B	N	M	Z	X	F
S	T	A	L	A	B	Q	O	N	U	N	I
E	G	F	K	S	D	N	X	Z	H	SH	U
B	G	L	M	U	V	O	Z	A	N	A	T
E	I	R	V	B	Z	D	S	Y	U	I	O
F	S	T	Y	S	I	P	Q	A	M	K	L
D	A	T	D	I	O	U	Q	B	Q	M	N
H	U	P	R	D	T	A	B	I	N	E	K
M	A	K	S	I	M	A	L	N	A	R	X
M	M	Q	T	Y	Y	O	U	H	D	F	X
U	S	F	M	A	S	O	R	T	Q	T	I
O	R	T	I	Q	CH	A	L	I	K	Z	CH

4-MAVZU. TALAB VA TAKLIF ELASTIKLIGI





Narxlarni belgilashda xato qilgan lahzada siz o’zingizning obro’ingiz yoki daromadingizni yo’qotasiz
Katarin Peyn


Testlar

1. 
   Talabning narx bo’yicha elastikligi….
   

1. 
   Byudjet chizig’ining og’ish burchagini ifodalaydi
   
2. 
   Tovar narxi qanchalik tez o’zgarishini ifodalaydi
   
3. 
   Narxlardagi o’zgarishga nisbatan talab hajmining qanchalik o’zgarishini ifodalaydi
   
4. 
   Talab miqdorining oshishini ifodalaydi
   

2. Ismaloq narxining 20% ga arzonlashi unga bo’lgan talab miqdorining 10% ga oshishiga olib kelsa talab elastikligi…

1. 
   0.5
   
2. 
   20
   
3. 
   2
   
4. 
   10
   

3. 
   Pitsa narxining 10% ga arzonlashishi unga bo’lgan talab miqdorining 20% oshishiga olib kelsa, talab elastikligi
   

1. 
   2
   
2. 
   10
   
3. 
   0.5
   
4. 
   20
   

4. Aytaylik, shaftoli narxining 5 so’mdan 7 so’mgacha ko'tarilishi unga bo’lgan talab miqdorini 12500 dan 11500 ga qadar kamaytirsa talab elastikligi...

1. 
   0.5
   
2. 
   0.2
   
3. 
   2
   
4. 
   1
   

5. Limon narxi 10.5 so’mdan 9.5 so’mga tushdi. Natijada limonga bo’lgan talab miqdori 19200 dan 20800 ga ko’tarildi. Talabning narx bo’yicha elastikligi…

1. 
   1.25
   
2. 
   1.20
   
3. 
   8
   
4. 
   0.87
   

6. Agar daromadning 3% ga oshishi, talab hajmining 6% ga oshishiga olib kelasa, daromad bo’yicha elastiklik nimaga teng bo’ladi?
a)0,5;
b)(-0,5);
s)(-2);
d)2.
e) to’g’ri javob yo’q
7. Sotuvchining umumiy daromadi oshadi, agar…..
a) narxlar oshsa va talab noelastik bo’lsa
b) talab chizig’ining o’g’ish burchaki -1 ni tashkil qilsa
c) daromad oshsa va mahsulot past kategoriyali mahsulot bo’lsa
d) narxlar oshsa va talab elastik bo’lsa
8. Mahsuloti narxi Y bo’lganda X tovarga talab elastikligi 1,8 ga teng. Agar X tovar narxi 2% ga oshsa, unda:
a) X tovarga bo’lgan talab hajmi 0.9 % ga kamayadi
b) X tovarga bo’lgan talab hajmi 0.9 % ga oshadi
c) X tovarga bo’lgan talab hajmi 3.6 % ga oshadi
d) X tovarga bo’lgan talab hajmi 3.6 % ga kamayadi.
9. Mahsulot, albatta, past kategoriyali bo’lishi mumkin:
a) talabining narx bo’yicha elastikligi 1,3 ga teng bo’lsa;
b) talabining daromad bo’yicha elastikligi (-0,5)ga teng bo’lsa;
c) talabining narx bo’yicha elastikligi (-0, 7) ga teng bo’lsa;
d) talabining daromad bo’yicha elastikligi 1,3 ga teng;
10. Talabning elastikligi quyidagicha aniqlanadi:
a) talab qilinayotgan miqdor o‘zgarishining narx o‘zgarishiga nisbati orqali;
b) narx o‘zgarishining talab qilinayotgan miqdor o‘zgarishiga nisbati orqali;
c) miqdorning foiz o‘zgarishini narxning foiz o‘zgarishiga nisbati orqali;
d) narxning foiz o’zgarishining miqdorning foiz o’zgarishiga nisbati orqali
11. Tovarning narxga bog’lik talab elastikligi 0.5 ga teng bo‘lsa, bunda:
a) narxning har qanday o’zgarishi talabni 50 %ga o‘zgartiradi;
b) talab qilinayotgan miqdorning 1% o‘sishiga narxning 0.5 % kamayishiga mos keladi;
c) talab qilinayotgan miqdorning 1% o‘sishiga narxning 2% kamayishi mos
keladi;
12. Sotuvdan olinadigan soliq:
a) ishlab chiqaruvchilar tomonidan to‘lanadi;
b) xaridorlar va sotuvchilar birgalikda to’laydi;
c) davlat va xaridorlar birgalikda to’laydi;
d) yuqoridagilarning barchasi noto’g’ri.
13. Narx bo’yicha talabning umumiy elastikligi uni tashkil etuvchi
individual talab elastikligidan:
a) kam;
b) yuqori;
c) bir xil;
d) aniqlash uchun ma’lumot etarli emas.
14. Narx bo’yicha taklif mutloq elastik bo’lgani holda, ishlab chiqaruvchidan sotilgan har birlik mahsulot uchun belgilangan soliq olinsa, u holda:
a) muvozanat narx ko‘tariladi;
b) muvozanat sotuv hajmi kamayadi;
c) iste’molchi ortiqchaligi kamayadi;
d) to’g’ri javob keltirilmagan.