|
Portfolio-kollektor (talaba tomonidan mutaxassislik fanlari bo‘yicha to‘plagan materiallar (adabiyotlar ro‘yxati, chizma, jadval va rasmlar, maqolalarning kseronusxalari, kursdoshlarining ijodiy ishlari) o‘rin oladi; bo‘lim quyidagi lavhalardan iborat bo‘lishi mumkin: “Ish stoli”; “Bu qiziq”; “Kursdoshlarim ijodidan”; portfolio- kollektor uncha katta bo‘lmagan o‘ziga xos arxiv sanaladi).
Ish materiallari (talabaning o‘zi tomonidan yaratilgan, tizimlashtirilgan barcha materiallar kiritiladi; bo‘limning lavhalari quyidagicha bo‘lishi mumkin: “Yozma ishlar”, “Ijodiy ishlar”, “Tadqiqot tajribalari”, “Amaliyot ishlanmalari”).
Shaxsiy yutuqlar (talabaning yarim, bir o‘quv yili yoki yaxlit ta’lim davrida erishgan yutuqlari, qo‘lga kiritgan natijalari aks etadi; unda quyidagi lavhalar bo‘lishi mumkin: “Mening bunyodkor g‘oyam”; “Mening ta’lim borasidagi tashabbuslarim”).
Talabalarning o‘quv portfoliosini yaratishga qaratilgan amaliy harakat bir necha bosqichda tashkil etiladi. Ya’ni (39-rasm):
Асосий босқичлар
rasm. Talabalar o‘quv portfoliosini yaratish bosqichlari
Shunday qilib, bugungi tezkor davr talabalarni ham qisqa muddatda va asosli ma’lumotlar bilan qurollantirish, ular tomonidan turli fan asoslarini puxta o‘zlashtirilishi uchun zarur shart-sharoitlarni yaratishni taqozo etmoqda. Zamonaviy sharoitda ta’lim jarayonining barcha imkoniyatlariga ko‘ra shaxsni rivojlantirish, ijtimoiylashtirish va unda mustaqil, tanqidiy, ijodiy fikrlash qobiliyatlarini tarbiyalashga yo‘naltirilishi talab qilinmoqda. O‘zida ana shu imkoniyatlarni namoyon eta olgan ta’lim shaxsga yo‘naltirilgan ta’lim deb nomlanadi. Bu turdagi ta’lim talabalarda mustaqillik, tashabbuskorlik, javobgarlik kabi sifatlar, shuningdek, mustaqil, ijodiy va tanqidiy fikrlash qobiliyatlarini tarbiyalashga xizmat qiladi.
Shaxsga yo‘naltirilgan ta’limning innovasion, hamkorlik, modul, interfaol, individual, dasturiy, loyiha, masofaviy, kompyuter, muammoli, rivojlantiruvchi, tabaqalashtirilgan va mustaqil ta’lim, shuningdek, o‘yin texnologiyalari kabi turlari farqlanadi. Talabalarning o‘quv-bilish faolliklarini kuchaytirish, o‘qitish sifatini oshirish va samaradorligini yaxshilash maqsadida innovasion xarakterga ega ta’lim shakllaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Amaliy o‘yinlar, muammoli o‘qitish, interfaol ta’lim, modulli-kredit tizimi, masofali o‘qitish, blended learning (aralash o‘qitish) va mahorat darslari ta’limning innovasion shakllari sifatida e’tirof etilmoqda.
Zamonaviy sharoitda ta’lim tizimida innovasion xarakterga ega metodlar ham qo‘llanilmoqda. Ular orasida eng keng ommalashgan metodlar yagona nom bilan nomlanuvchi interfaol metodlar sanaladi. Hozirgi kunda ularning 100 dan ortiq turi mavjud bo‘lib, o‘quv materialining xarakteri, talabalarning yosh va psixologik xususiyatlaridan kelib chiqqan holda ta’lim jarayonida ularning har biridan samarali foydalanish mumkin. So‘nggi vaqtlarda “Keys-stadi” metodi va “assesment” sinovi xorijiy mamlakatlar ta’limi amaliyotida ta’lim oluvchilar faoliyatini nazorat qilishda muvaffaqiyatli qo‘llanib
kelinmoqda.
Innovasion xarakterga ega vositalarning texnologik-didaktik imkoniyati talabalarning o‘quv-bilish faolligini oshirish bilan birga, o‘qitish sifatini yaxshilab, samaradorligini oshirishga yordam beradi. Shu sababli OTMda tashkil etilayotgan o‘qitish jarayonida kompyuьter, skaner, videoko‘z, videokamera, proyektor, elektron doska, modem, telefon, internet, multimedia, mikrofon, karnay (kolonka), vebkamera, CD-ROM kabi texnik vositalar, ma’lumotlar ombori (bazasi) va vebinar texnologiyalar kabi innovasion xarakterga ega vositalar samarali qo‘llanilmoqda.
Ta’lim jarayonida talabalar tomonidan ham turli o‘quv loyihalarning tayyorlanishiga e’tibor qaratilmoqda. Loyiha ta’limi texnologiyalaridan o‘quv amaliyotida foydalanishda “o‘quv loyihaviy faoliyat” tushunchasi ham qo‘llaniladi. O‘quv loyihaviy faoliyat o‘quv maqsadiga erishish yoki muammo, muammoli vaziyatni hal qilish yo‘lida talabalar tomonidan izchil amalga oshiriladigan harakatlari majmuasidir.
Zamonaviy sharoitda nafaqat ta’lim jarayonini tashkil etishda, shu bilan birga talabalarning o‘quv faoliyatlarini nazorat qilishda o‘quv portfoliosi ham innovasion xarakterga ega.
Do'stlaringiz bilan baham: |
