Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

MEHNAT SHAROITI
VA REJIMIGA SANITARIYA TALABLARI


Umumiy ovqatlanish korxonalarida amaldagi sanitariya me’yorlariga muvofiq ishlab chiqarish joylaridagi mikroiq- lim, meteorologik sharoitlarga mos (harorat, nisbiy namlik va havo haroratining o‘zgarish tezligi) hudud ob-havosi, yil fasli, bajarilayotgan ish og‘irligiga mutanosib bo‘lishi kerak.
Ishlab chiqarish xonalarida konditsioner sistemasidan foydalanilganda u yerda havo harorati sanitariya me’yorla- riga mos kelishi lozim. Mexanik yoki tabiiy shamollatish amalga oshirilganda, shuningdek oziq-ovqat ommaviy dam olish joylariga — yozgi kafe, pavilyon, bufetlarga olib boril- ganda ham harorat talab me’yorlarida bo‘lishi kerak.
Oshpazlar va qandolatchilar organizmiga infraqizil nurlanishining salbiy ta’sirining oldini olish uchun:

• 
  seksion-modul jihoz ishlatiladi;
  
• 
  plitalarning ishchi maydonlarini idishlar bilan maksi- mum band qilish;
  

— o‘z vaqtida elektroplitalar seksiyalarini o‘chirib qo‘yish yoki pasaytirish;
7 7

• 
  pechlar, plita, ovqat qovuriladigan ishchi joylari tepa- sida havo tortadigan mo‘rilar o‘rnatish;
  
• 
  smenalar orasidagi vaqtdan to‘g‘ri foydalanish, xo- dimlar dam olishini to‘g‘ri tashkil qilish;
  
• 
  havoda zararli moddalar bo‘lmasligiga erishish. Buning uchun:
  

1. 
   Taom tayyorlash texnologik jarayoniga qat’iy rioya qilish.
   
2. 
   Gaz plitalari, ko‘mir va o‘tin yoqilib ishlaydigan plita- larda yoqilg‘i to‘la yonib bo‘lishi kerak.
   
3. 
   Un, qand uni va boshqa elanadigan mahsulotlar xona- si alohida bo‘lishi va tepasida havo tortadigan mo‘risi bo‘lishi shart.
   

Isitish sistemasi tuzilishi amaldagi me’yoriy hujjatlar talabiga javob berishi lozim. Hamma isitish anjomlari, qaysi usulda isitilmasin chang, iflosliklardan tozalanadigan bo‘lishi shart.
Umumiy ovqatlanish korxonalarining ishlab chiqarish binolari ventilatsiya-shamollatish tuzimi bilan jihozlanadi.
Umumiy ovqatlanish korxonalarida gaz bilan ishlaydi- gan oshxonalar muntazam ravishda shamollatib turiladi. Hamma ishlab chiqarish, ma’muriy-xo‘jalik binolarida yoritish me’yorga mos kelishi shart.
Binoning ichida ham, sirtida ham elektr anjomlar bor joylar ochiq turishi, har xil narsalar, taralar bilan to‘sib tashlanmasligi, derazalar faner, karton qog‘ozlar bilan to‘silmasligi kerak.
Devorlar, to‘siqlar, jihozlar rangli bo‘yoqlarda bo‘yalishi tavsiyaetiladi.
Ishlab chiqarish xonalari maxsus usul bilan yoritiladi, himoya armaturasi o‘rnatiladi. Yoritgich lampalarni qog‘oz- lar, plitalar tepasiga osish taqiqlanadi. Qandolat sexlarida bakteriyalarni (bakteritsid) o‘ldiradigan lampalar qo‘yiladi. Umumiy ovqatlanish korxonalarida shovqin amaldagi sanitariya me’yorlariga mos kelishi zarur. Umumiy ovqatla- nish korxonalari binolarining loyihasi tuzilishida, rekonst- ruksiya qilinishida bino ichida shovqin kam bo‘lishi e’tiborga olinishi lozim. Savdo zallarida bufetchi, kassir o‘rinlari
7 8
shovqinsiz zonalarda joylashishi, xodimlarning qisqa dam olish paytlari uchun tinch joy ajratilishi maqsadga muvofiq.