Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

«Aqliy hujum» turlari

Osborn va Klarkning fikriga ko‘ra, miya hujumi an’anaviy rav- ishda imkon qadar kamroq qoidalar va majburiyatlar yordamida birlashadigan va ijodiy g‘oyalar taklif qiladigan guruhni nazarda tutadi. Shunga qaramay, bugungi kunda «aqliy hujum» atamasi juda erkin talqin qilinmoqda va ko‘pincha g‘oyalarni o‘z-o‘zidan qidirish turini anglatadi, bu guruhda yoki yolg‘iz qalam va qog‘oz bilan amalga oshirilishsa ham.⁶

Zamonaviy ishchi muhitlar «aqliy hujum»ning yangi turlarini yaratdi. Fikr almashish ularni yanada rivojlantirish uchun dasturiy ta’minot va onlayn platformalardan tobora ko‘proq foydalanmoq-
⁶ Alex F.Osborn. Applied Imagination: Principles and Procedures of Creative Thinking, 1963.

38

da. Guruh ishi vositalari tobora takomillashib bormoqda va guruh loyihalari davomida yanada samarali almashinish uchun suhbatlar va kontent almashishni ma’qul ko‘rilmoqda. Bunday vositalardan foydalanishning qulayligi ishchilarni o‘z fikrlarini suhbat xonalar- ida baham ko‘rishni har doim juda jozibador qiladi, bu esa tezkor qayta aloqa qilish imkoniyatini beradi.

3.3-rasm. «Aqliy hujum» turlari⁷.

Bunday turlarni miya hujumi vositasi deb tasniflash mumkinmi, munozarali bo‘lib qolmoqda. Osborn va Klarkning fikriga ko‘ra,

«aqliy hujum»ning asosiy tushunchasidan uzoqlashadigan quyida- gi boshqa turlarini ham keltirib o‘tish mumkin.

ABC Aqliy hujumi (ABC Brainstorming)

Ushbu tur klassik aqliy hujumni qo‘shimcha qoida bilan to‘ldi- radi, unda har bir mashg‘ulot buyurtma qilingan tartib asosida o‘ti- shi kerakligi aytiladi. ABC alifboning har bir harfini harflardan biri- dan boshlangan mos keladigan g‘oyalarga berishga harakat qiladi. Ushbu usul guruhlarga yangi g‘oyalarni o‘ylash qiyin bo‘lganda juda keng tarqalgan. Biroq, bu, ayniqsa, guruhning maqsadi ism yoki shior haqida o‘ylash kerak bo‘lgan vaziyatlarga mos kela- di. ABCning aqliy hujumi xavfi shundaki, ishtirokchilar harflarga
⁷ Alex F.Osborn asarlari asosida mualliflar tomonidan tayyorlangan.