Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

19

ing darajasini aniqlab boradi. Buning uchun ular E.P.Torrens to- monidan 1987-yilda asoslangan va shaxsning kreativ tafakkurga egaligini aniqlovchi testdan o‘tadi. Mazkur test shaxs kreativligi va uning darajasini ijodiy faoliyatni tashkil etishdagi faollik, tezkor fikrlash, o‘ziga xos (orginal)lik va takomillashganlik kabi mezonlar bo‘yicha baholash imkoniyatini yaratadi. Talaba tomonidan tavsiya etilgan savollarga beriladigan javoblar aynan mana shu to‘rtta me- zonni qanotlantirishi lozim E.P.Torrens fikricha, «kreativlik» tush- unchasi negizida quyidagi yoritiladi:

• 
  muammoni yoki ilmiy farazlarni ilgari surish;
  
• 
  farazni tekshirish va o‘zgartirish;
  
• 
  qaror natijalarini shakllantirish asosida muammoni aniqlash.
  

Kreativ muammo yechimini topishda bilim va amaliy harakatlarning o‘zaro qarama-qarshiligiga nisbatan ta’sirchanlik Kreativ fikrlash har bir ijtimoiy sohada yaqqol aks etishi mumkin.

Shaxsiy ijod nima?

Yangi g‘oyalar eskilaridan kelib chiqadi degan kuzatish amaliy ahamiyatga ega, chunki bu bizga ijodkorlik uchun bilim zarurligini aytadi. Ijodkorlik «vakuum»da bo‘lmaydi. Bizning tasavvurimiz qisman bilgan narsamizga bog‘liq. Agar siz juda oz narsani bilsan- giz, yangilarini olish uchun faqat bir nechta g‘oyalarni birlashti- ra olasiz. Ko‘proq bilganingizda, siz ilgari surishingiz mumkin bo‘lgan yangi g‘oyalar kombinatsiyasi sezilarli darajada oshadi. Ijodiy yutuqlar boshqa odamlar tomonidan ilgari erishilgan yu- tuqlar asosida qurilganligini ko‘pincha unutamiz. Nyuton fizika- sisiz, Eynshteyn, ehtimol, yopiq nisbiylikka ega bo‘lmasdi. Nyu- tonning o‘zi mashhur: «Agar men bundan bir oz ko‘proq narsani ko‘rgan bo‘lsam, bu ulkanlarning yelkasida turish bilan». Yangi bir narsa yaratish uchun, bu boshqa odamlarning nima qilganini va qaysi narsalarning ishlayotganini va qaysi birining ishlamasligini