Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti


Yechish: Berilgan sonlarning absolyut xatoliklari hisoblaylik: (a) =a–A=5,256–5,158 0,098 ; (b) =



Download 2,07 Mb.
bet22/60
Sana03.04.2022
Hajmi2,07 Mb.
#525675
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   60
Bog'liq
2 5350816350669379627

Yechish: Berilgan sonlarning absolyut xatoliklari hisoblaylik:
(a) =aA=5,256–5,158 0,098 ; (b) =bB=2,892–2,814 0,078 .
Endi ularning nisbiy xatoliklarini hisoblaylik:
(a)= (a) /a = 0,098/5,256 = 0,018645 = 1,86%;
(b)= (b) /b = 0,078/2,892= 0,026971 = 2,7%.
Shunday qilib, (a)< (b) ekan, demak birinchi soning taqribiy qiymati aniqroq. Hisoblashlarni Maple matematik paketida tekshiramiz:

  • with(Student[NumericalAnalysis]):

a:=5.158: A:=5.256: a:=AbsoluteError(a,A); a:=RelativeError(a,A);
b:=5.158: B:=5.256: b:=AbsoluteError(b,B); b:=RelativeError(b,B);
a:=0.098 a:=0.01864535769 b:=0.078 b:=0.02697095436
Agar natijalarni yaxlitlash lozim bo‘lsa, u holda:
a:=AbsoluteError(a,A,digits=6); a:=RelativeError(a,A,digits=7);

  1. misol. Quyidagi tengliklardan qaysi biri aniqroq ekanligini aniqlang:

a = 9/11 = 0,818; b = = 4,24.
Yechish. Berilgan ifodalarning qiymatlarini kattaroq aniqlikda topaylik:
A = 0,81818…; B = 4.2426… .
Endi ularning absolyut xatoliklarini hisoblaylik:
aA=0,81818–0,818 0,00018 = (a);
bB=4,2426–4.24 0,0026 = (b).
Ularning nisbiy xatoliklarini hisoblaylik:
(a) = (a) /a = 0,00019/0,818 = 0,00022 = 0,022%;
(b) = (b) /b = 0,0027/4,24 = 0,000623 = 0,062%.
Shunday qilib, (a) < (b) ekan, demak 9/11 = 0,818 tenglik aniqroq. Bu hisoblashlarni MS Excel dasturida bajaramiz (1.6-rasm):
Boshlang‘ich ma’lumotlar C2:C3, E2:E3 yacheykalarga yoziladi. Absolyut xatolar: C4 yacheykada aA ning qiymati (=ABS(C2-C3)), E4 yacheykada bB ning qiymati (=ABS(E2-E3)) hisoblanadi. Nisbiy xatolar: C5 yacheykada (a)
/a ning qiymati (=C4/ABS(C2)), E5 yacheykada (b)/b ning qiymati (=E4/ABS(E2)) hisoblanadi. C6 yacheykaga C5 ning, E6 yacheykaga E5 ning foiz
39
miqdori o‘tkaziladi. Xulosa: C6 va E6 yacheykalar taqqoslanadi
(=ЕСЛИ(C6>E6),A,B).



1.6-rasm. Taqribiy miqdorlarning nisbiy xatoliklarini baholash.








  1. misol. Ushbu

x a
c a

funksiyaning


A 1,34  0,02 ,
B  7,98  0,05,

C  52,74  0,1 qiymatlar uchun a) x – chegaraviy absolyut xatolikni toping; b) (x)
– absolyut xatolikni toping; c) (x) – nisbiy xatolikni hisoblang; d) x – chegaraviy nisbiy xatolikning qiymatini baholang. Hisoblashlarni MS Excel dasturida bajaring.

Download 2,07 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   60




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish