Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti

1. O’quv fanining dolzarbligi va oliy kasbiy ta’limdagi o’rni

Ushbu fan moliya va davlatning vujudga kelishi, uning resurslarga bo’lgan ehtiyojining rivojlanishi, moliyaning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati, taraqqiyot qonuniyatlari, tovar-pul munosabatlarining qamrab olish sohasi va ijtimoiy takror ishlab chiqarishdagi roli jamiyatning iqtisodiy tuzumi, davlatning tabiati va funktsiyalari bilan belgilanishi, moliyaviy boshqaruvning barcha tizimi davlatning moliyaviy siyosatiga asoslanishi, iqtisodiy taraqqiyotning hozirgi sharoitida moliya tizimining transformallashuvi jarayoni, moliya tizimi va uni iqtisodiy islohotlarning milliy modeli bilan uyg’unlashuvi, moliya bozori instrumentlari va ular asosidagi iqtisodiy-huquqiy munosabatlar, davlat byudjeti daromadlari va bozor iqtisodiyoti sharoitida daromadlar tarkibidagi o’zgarishlar, xalqaro moliyaning asoslari va rivojlanish tendentsiyalari, soliqlar va soliq munosabatlarining vujudga kelishi, soliq siyosatining mamlakatdagi yalpi talabga, yalpi taklifga, investitsion muhitga, iste’molga, jamg’armaga va iqtisodiy barqarorlikka ta’siri, soliq siyosatining kontseptsiyasi, strategiyasi va taktikasi, kredit tizimi va uning barqarorligiga ta’sir qiluvchi omillar, kreditning milliy iqtisodiyotni rivojlantirishdagi rolini tushunishda talablarni zarur bo’lgan bilimlar bilan qurollantiriladi.

"Moliya va soliqlar" fani gumanitar va ijtimoiy-iqtisodiy fanlar turkumiga ham kirib, barcha iqtisodiy va noiqtisodiy bakalavriat ta’lim yo’nalishlarida o’qitiladi. SHu bilan bir qatorda "Moliya va soliqlar" fani umumkasbiy fanlar blokiga kiritilgan kurs hisoblanib, iqtisodiy ta’lim yo’nalishining 3- va 4-kurslarida o’qitilishi rejalashtirilgan. Mazkur fan boshqa iqtisodiy fanlarning nazariy va uslubiy asosini tashkil qilib, o’z rivojida aniq yo’nalishdagi iqtisodiy fanlar uchun zamin bo’lib xizmat qiladi.
2. O’quv fanining maqsadi va vazifasi

Fanni o’qitishdan maqsad – talabalarga moliyaviy munosabatlarning nazariy asoslarini, moliya tizimi haqida tushuncha va uning funktsiyalari, soliqlarning iqtisodiy mohiyati va ahamiyati, kreditning mohiyati va uning namoyon bo’lish shakllarini o’rgatish hamda ularni amaliyotda tatbiq etish ko’nikmasini hosil qilishdan iborat.

Ushbu maqsadga erishish uchun fan talabalarni nazariy bilimlar, amaliy ko’nikmalalar, iqtisodiy hodisa va jarayonlarga uslubiy yondashuv hamda ilmiy dunyoqarashini shakllantirish vazifalarini bajaradi.
Fan bo’yicha talabalarning bilim, ko’nikma va malakalariga qo’ydagi talablar qo’yiladi. Talaba:

• 
  moliyaning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati va nazariy-uslubiy asoslari;
  
• 
  moliyaning vujudga kelishini ob’ektiv shart sharoitlar;
  
• 
  Davlat moliyasi va uning bo’g’inlari;
  
• 
  soliqlarning davlat byudjeti daromadlaridagi tutgan o’rni hamda soliq siyosatining kontse’tsiyasi, strategiyasi va taktikasi;
  
• 
  soliq siyosatining huquqiy asoslari va xususiyatlari;
  
• 
  kreditning zarurligi va mohiyati
  
• 
  kredit qonunlari va funktsiyalari
  
• 
  kreditning turlari va shakllari haqida tasavvurga ega bo’lishi;
  
• 
  yuqori va izchil o’sish sur’atlarini saqlash, makroiqtisodiy barqarorlikni yanada mustahkamlash, iqtisodiyotining raqobatdoshligini oshirish bo’yicha islohotlarda moliya tizimining o’rni va ahamiyati bilish;
  
• 
  iqtisodiyotni tartibga solish va rag’batlantirishda moliyadan foydalanish;
  
• 
  kreditning milliy iqtisodiyotni rivojlantirishdagi rolini bilishi va ulardan foydalana olishi;
  
• 
  moliya-davlatning iqtisodiy rag’batlantiruvchi instrumenti sifatidaligini;
  
• 
  moliya siyosatining mazmuni va ahamiyati bilish;
  
• 
  kengaytirilgan takror ishlab chiqarishda nazoratning bevosita zarurligi;
  
• 
  soliqlar va soliqlarga tenglashtirilgan majburiy to’lovlarni guruhlay olish: iqtisodiy mohiyatiga ko’ra; davlat byudjetiga tushishiga ko’ra; to’lovchilar turiga ko’ra;
  
• 
  soliq tizimidagi mavjud muammolarni bartaraf etish yo’llarini aniqlay olish va soliqlar bo’yicha turli xil dasturiy mahsullar;
  
• 
  kredit tizimining turlari: markazlashgan kredit tizimi, bozor kredit tizimi, o’tish davri kredit tizimini qo’llay olish ko’nikmalariga ega bo’lishi kerak;