Respublikasi oliy va o rta maxsus ta’lim

Metofazada m ikronaychalar shakllanishi tugallanadi. Xro­ m osomalar hujayraning ekvatoridan bir qator bo'lib o 'rin oladi- lar. H ar bir xromosoma bitta axram atin ipiga o'z sentrom eri bilan birikadi. Metofaza eng qisqa m uddatli faza hisoblanadi. Anafazada xrom osom a xrom atidlarini b irlashtirib tu ru v ­ chi belbog' uziladi, xrom osom alar bir-biridan tam om ila ajra- ladilar. X rom osom alarning sentrom eriga birikkan axrom atin


iplari - m ikronaychalar qisqarishi tufayli ular qutblar tomon tarqala boshlaydi. X rom osom alarning qutblarga tarqalishi tu - gallangandan so'ng ularning soni bo'linishgacha bo'lgan ona hujayraning xrom osom alar soniga tenglashadi. M asalan, ona hujayrada 46 xromosoma bo'lsa, anafazaning ikki qutbidagi xrom osom alar ham 46 tadan bo'ladi.
Telofazada xrom osom alar q u tb la rg a to 'p lan ib , sp ira lla r yoyila boshlaydi. U lar ingichkalashib, m ikroskopda k o 'r in - m aydigan holatda bo'ladilar. Yadro qobig'i hosil bo'ladi, yadro­ cha qayta shakllanadi.

8-rasm. Hujayraning mitoz bo'linishL

Telofazaning oxirida sitoplazm aning ikkiga ajralishi kuza­ tiladi. Bu jarayon plazmatik membrana o'rtasida botiqlik paydo bo'lib, asta-sekin torayishi natijasida ro'y beradi.
S hunday qilib, mitoz bo'linishda bitta ona hujay rad an ik­
kita qiz hujayra hosil bo'ladi.


TEST TOPSHIRIQLARIDAGI TO'G'RI JAVOBNI ANIQLANG


1. Hujayra siklining davrlarini toping.
A. Interfaza, profaza.
B. Bo'linishgacha, telofaza.
C. Metafaza, anofaza.
D. Bo'linishgacha, bo'linish.
E. Bo'linish, profaza.
2. Interfaza nechta davrdan iborat?
A - 5; В - 4; С - 2; D - 6; E - 3.
3. Interfazaning sintezlanishigacha bo'lgan davrida hujayrada qan­ day jarayonlar kuzatiladi?
1. Hujayra o'sadi.
2. Yadrocha shakllanadi.
3. Oqsillar, azotli asoslar, uglevodlar, fosfat kislotalar sin­ tezlanadi.
4. DNK molekulasi ikki marta ortadi.
5. Tubilin oqsili ko'plab sintezlanadi.
6. Sitoplazma hajmi ikki marta ortadi.
7. Sentriolalar ikki xissa ortadi.
8. RNK va oqsil sintezi davom etadi.
9. Hujayra ixtisoslanishi, differensiyalanishi ro'y beradi.
10. RNK, oqsil sintezlanadi. A - 1,3,5,7.
В - 1,2,3,9.
С - 2,4,6,8.
D - 3,5,7,9.
E - 1,4,6,8.