Республикаси олий ва

к бизнес корхоналарида
Мавҳумлик ва рискларнинг кичи

шаклланаётган фойданинг йўқотишларга боғлиқлиги
Корхона раҳбари фойдани шакллантириш жараёнида мавҳумликка дуч келганда, у қуйидаги икки йўлдан бирини танлаши мумкин. Биринчиси, қўшимча маълумот олишга ҳаракат қилиб, муаммони яна бир бор таҳлил қилиш орқали уни камайтиришга ҳаракат қилиш. Раҳбар бу қўшимча маълумотларни ўз тажрибаси, билими ва мушоҳада юритиш қобилияти орқали уйғунлаштириб, айрим натижаларга субъективлик ёки таҳлилий эҳтимоллик характерини беради. Шу билан бирга, бу жараёнда экспертларни жалб қилиб ҳам бу масалага ёндашиши мумкин. Иккинчиси, ўтган тажрибалари асосида воқеликнинг эҳтимоли тўғрисида рақамларда ифодаланган хулоса чиқариш ва шунга мос равишда ҳаракат қилиш. Бу иккинчи йўлдан қўшимча маълумотлар йиғиш учун вақт етарли бўлмаган шароитда ёки уларни йиғиш ҳаракати катта миқдордаги маблағларни жалб этганда фойдаланса бўлади.

2. Риск гуруҳлари, турлари ва хилма хиллиги

Рискларни корхоналар фойдасига таъсирини баҳолаш ва камайтириш мақсадида уларни турли белгилари бўйича таснифлаш муҳим аҳамият касб этади. Кичик бизнес корхоналари жорий ва узоқ муддатли вазифаларни амалга оширишларида бир қанча риск турларига дуч келадилар. Шунинг учун рискларнинг табиатини ва турларини ёритиш учун уларни таснифлаш мақсадга мувофиқдир.

Мол-мулк билан боглик рисклар

• 
  солик риски;
  
• 
  валюта риски;
  
• 
  инфляция риски;
  

• 
  техник рисклар;
  
• 
  ишлаб чикариш риски;
  

- товар ва хизматлар реализацияси жараёнида юзага келувчи рисклар;
- юкларни жунатиш билан боглик рисклар;

• 
  мулкнинг зарарланиш риски;
  
• 
  мол-мулкнинг йўқ қилиниши риски;
  
• 
  мол-мулкни ўғирлаш билан боғлиқ рисклар
  

• 
  лойиҳанинг ўз муддатида молиялаштирилмаслиги риски;
  
• 
  депозит риски;
  
• 
  инвестицион лойиҳани ўз муддатида тайёрланмаслиги риски
  

Ташқи муҳит билан боғлиқ рисклар
сиёсий рисклар; миллийлаштириш билан боглик рисклар; мамлакат хукумати таъсирида шартномаларнин гбекор килиниши риски; харбий харакатлар ва фуқаролар тартибсизлиги билан боғлиқ рисклар; тадбиркорлик фаолиятини ҳуқуқий тартибга солиш билан боғлиқ рисклар; - корхона обрўсининг йўқотилиш риски.

Кадрлар билан боғлиқ рисклар		кадрлар малакасининг пастлиги риски; ташкилий масалалар билан боғлиқ рисклар

Корхоналарда рисклар таснифи

Корхоналари молиявий-хўжалик фаолиятининг ажралмаси қисми бўлиб, улар фаолиятига у ёки бу даражада таъсир кўрсатади.
Таъкидлаш жоизки, соф рисклар остида биз зарар кўриш ёки ҳеч қандай натижага эришмаслик хавфини тушунамиз.Спекулятив (молиявий) рисклар эса бу, бир томондан ресурсларни йўқотиш эҳтимоллиги ёки фаолиятининг мазкур соҳасида ресурслардан оқилона фойдаланишга қаратилган вариант бўйича даромадларни охиригача ололмаслик ҳавфидир.