Педагогика назарияси / ОТМ учун дарслик. Муал.: М.Х.Тохтаходжаева ва б. Проф. М.Х.Тохтаходжаеванинг умумий таҳрири остида. – Т.: “Iqtisod-moiya”, 2010. – 136-140-б.
“Креативлик ўқув-билиш фаоллиги сифатида ҳам таҳлил этилиши мумкин. Бинобарин, баъзи ўқувчилар танқидий, таҳлилий ёки ижодий фикрлашни, бошқалар эса аниқ маълумотларга асосланган билимларга эга бўлишни афзал кўради, учинчи гуруҳ вакиллари эса табиатан креатив ва танқидий фикрлашга мойил бўлади. Шунга асосланган ҳолда ўқитувчилар ҳар бир талабанинг қизиқиши, қобилияти, мойиллиги, шунингдек, уларнинг ўқув-билиш услубидан келиб чиққан ҳолда” (Томлинсон, 1999) таълим дастурларини ишлаб чиқиш, ўқув манбаларини шакллантиришни ўз олдиларига мақсад қилиб қўя олишлари керак.
Zamonaviy sharoitda o'qituvchining ijodkorligi yana bir holatda yaqqol namoyon bo'ladi - elektron axborot va ta'lim resurslarini (EIT) yaratish .
EATR o'zining mazmuni, shuningdek, bosma o'quv va uslubiy to'plamlarga asoslanadi ega bo'ladi. Ushbu kompozitsion ramka bir nechta elementlarni o'z ichiga oladi. EATR tarkibi quyidagi 20 ta elementdan iborat (15-rasm ).
15-расм. ЭАТРнинг таркибий асосини ташкил этувчи элементлар
Web технология асосида электрон ахборот таълим ресурсларини яратиш ва уларни амалиётга жорий этиш / Муслимов Н.А., Сайфуров Д.М., Усмонбоева М.Ҳ., Тўраев А.Б. – Тошкент: “Сано стандарт” нашриёти, 2015. – 6-б.
EATR o'quv jarayonida quyidagi imkoniyatlardan samarali foydalanish uchun zarur shart-sharoitlarni yaratadi 21 :
O'qish materiallar tayyorlash ijodiy shaxsiy va ularni samarali tayyorlash mezonlari
Ўқитувчилар томонидан талабаларнинг креатив фикрлашларига эришиш, ўқув-билиш фаолиятларида ижодий маҳсулотларни яратишларини таъминлашга ундаш, рағбатлантириш қандай натижаларга олиб келган бўларди? Худди шу ҳолат ўқитувчилар излаётган ҳодиса бўлмасмиди?22.
Маълумки, таълим мазмунини очиб беришга йўналтирилган ўқув материаллари бир нечта турга ажратилади. Улар (15-расм):
Таълим жараёнидаги креативлик талабаларда ўқишга қизиқишларини орттирувчи креатив саволлар тузиш, турли расм, тасвир, жадвал, диаграмма, рамзий ифодалардан фойдаланиш, таълим олувчиларга баён этилаётган ўқув ахборотлари билан мутлақо алоқаси бўлмаган ғоялар
21 Ўша манба. – 8-б.
22 Drapeau Patti. Sparking student creativity (practical ways to promote innovative thinking and problem soving). – Alexandria – Virginia, USA: ASCD, 2014.
ўртасидаги ўзаро боғлиқлиликни топиш каби вазифаларни бериш, кичик кичик гуруҳларда ишлашларини таъминлаш каби ҳаракатларда акс этади.
Ўқув материаллари талабаларнинг умумий ва касбий билимларини бойитиш билан бирга уларда дунёқарашни бойитиш, тасаввурни кенгайтириш, ижтимоий ва табиий борлиққа ижобий муносабатни шакллантиришга ҳам хизмат қилиши зарур. Шу сабабли педагоглар ўқув материалларини тайёрлашга ижодий ёндашиш билан бирга муайян тамойилларга риоя этишлари зарур. Яъни (16-расм):
Do'stlaringiz bilan baham: |