Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган муҳандислик-технология институти

ГЕРМАНИЯ. Пейзаж парклари қуриши айниқса ХИХ асрда кенг ривожланиш олди. Бу йўналишда аср бошида немис ландшафт мактаби биринчи ўринга чиқди. Унинг вакиллари Леннэ ва Пюклер бизнинг давримизгача яхши сақланган ажойиб ландшафт композицияларини яратдилар. Леннэ ижодида Подстамдаги машҳур парк «Сан Суси» марказий ўрин эгаллайди.
Унга ХВИИИ асрда барокко саройи ва унинг қошида кичик регуляр боғлар қурилиши пайтида асос солинган эди. ХИХ аср бошида Леннэ ансамблни тугатди, у саройларни бирлаштирувчи марказий аллея атрофида майдончалар ва дарахтзорлар тизимини яратди, уларни сўқмоқлар ва йўлкалар кесиб ўтади. Бу тизимга Шарлоттенхоф саройи, «Рим термалари», хитой павильони, парк ҳайкаллари уйғунлашган ҳолда киритилган.
Леннэнинг давомчиси бадавлат князь Пюклер-Мускау бўлди, у бутун умрини (ва бойлигини ҳам) ландшафт парклари қуришга бағишлади. Пюклер Нейсе дарёси водийсида Мускау шаҳри атрофида «Мускау» боғ-паркини яратди. Жозибали майдончалар композицияси, ўрмончалар, гуруҳ ва алоҳида ўтказилган дарахтлар, тепаликлар, дарё қирғоғи ва водийси бўйлаб сайр йўлкалари трассасини танлаш учун 30 йилга яқин вақт кетди.
ХВИИИ аср шаҳар ландшафт композицияларининг анчагина ривожланиши билан белгиланади. Янги ижтимоий формация – капитализм шаҳарлари ўзларининг қалъа функциясини йўқотиб, қайта қуриш ва реконструкцияга дучор бўлдилар.
Европадаги шаҳар майдонлари барокко давридаги анъаналарни давом эттирдилар ва ривожлантирдилар, бу ерда кичик шакллар ва ҳайкаллардан фойдаланилган. ХВИИИ аср Европа майдонларининг энг яхши намуналари Вандом майдони ва Розилик майдони киради.
Англия Бахт шаҳри майдони янги типдаги шаҳар макони – хиёбоннинг (сквернинг) ёки бошқачасига айтганда кўкаламзорлашган шаҳар марказий майдонининг шаклланишида асос бўлиб ҳизмат қилди. Баъзи йирик шаҳарлар шаҳар деворларини буза бошладилар. Пайдо бўлган кенг маконларда худди Ленотр Париждаги Елисей далаларида қилгани каби бульварлар қурилди. Биринчи Париж бульварлари ХВИИИ аср бошида бузилган шаҳар деворларини алмаштирдилар. Москвада Оқ шаҳар деворларини 1770 йили бузиб, унинг ўрнида Бульвар ҳалқасини қурдилар.