ResearchGate

Q₁₇ = 200 • 0,928 = 185,641 / soat,

Q₁₈ = 200 • 0,1506 = 30,21 / soat,

Qj ₉ = 200 • 0,072 = 14,4t / soat,

Q₂₀ = 200 • 0,0584 = 11,601/ soat.

10. 
    P_n = p • s_n formula orqali mahsulotlardagi metallning miqdorini aniqlaymiz.
    

Р = 4• 200/100 = 8,01/soat P₁₀ = 8• 1,187 = 9,491/soat,

P₁₁ = 8-1,009 = 8,0721 / soat, p₁₂ = 8 • 0,178 = 1,4241 / soat,

P₁₃ = 8 • 1,087 = 8,698t / soat, P₁₄ = 8 • 0,978 = 7,8241 / soat,

P = 8 • 0,109 = 0,8721 / soat, P₁₆ = 8 • 0,078 = 0,6241 / soat,

P₁₇ = 8 • 0,10 = 0,81 / soat, P₁₈ = 9,3 • 0,187 = 1,4961 / soat, p_i9 = 8 • 0,90 = 7,2t / soat, P₂₀ = 8 • 0,078 = 0,6241 / soat.


56

№	Jarayonlar va mahsulotlarning nomi	Q, t/soat	Y,%	p, g /1	e,%	P, t/soat
I 7 20	Asosiy flotatsiya: Tushadi: Klassifikator quyulmasi: Oraliq mahsulot:	200 30,16	100 15,06	4,0 4,96	100 18,7	8,0 1,496
10	Ja’mi:	230,16	115,06	////////	118,7	9,496
11 12	Chiqadi: Asosiy flotatsiya: konsentrat Asosiy flotatsiya: chiqindi	40,3 189,8	20,18 94,88	20 0,75	100,9 17,8	8,072 1,424
	Jami:	230,16	115,06	//////////	218,7	9,496
II 11 17	Tozalash flotatsiyasiga tushadi: Asosiy flotatsiya: konsentrat II-tozalash flotatsiyasi: chiqindisi	40,3 11,60	20,18 5,84	20 12,09	100,9 7,8	8,072 0,624
13	Ja’mi:	51,90	26,02	//////////	108,7	8,696
14 15	Chiqadi: I-tozalash flot-si: konsentrati I- tozalash flot-si: chiqindisi	26,0 25,9	13,04 12,98	30	97.8 10.9	7,824 0,872
	Ja’mi:	51,90	26,02	//////////	108,7	8,696
III 14.	II-tozalash flot-siga: Tushadi: I-tozalash flot-si: konsentrati	26,0	13,04	30	97,8	7,824
	Ja’mi:	26,0	13,04	/////////	97,8	7,824
16. 17.	Chiqadi; II-tozalash flot-si: konsentrati. II-tozalash flot-si: chiqindisi	14,4 11,60	7,2 5,84	50 12,09	90 7,8	7,2 0,624
	Ja’mi:	26,0	13,04	//////////	97,8	7,824
IV 12	Nazorat flotatsiyasiga: Tushadi: Asosiy jarayon: chiqindi	189,8	94,88	0,75	17,8	1,424
	Ja’mi:	189,8	94,88	/////////	17,8	1,424
18 19	Chiqadi; Nazorat flot-si: konsentrati. Nazorat flot-si: chiqindisi	4,16 185,64	2,08 92,8	15 0,43	7,8 10	0,624 0,8
	Ja’mi:	189,8	94,88	//////////	17,8	1,424

57





Polimetall va monometall rudalarni flotosion boyitishning

miqdor sxemasini hisoblashga misollar

1. 
   misol. Galenitli rudalarni flotatsiya usulida boyitishning texnologik sxemasini tanlang vahisoblang. Boyitish fabrikasining ruda bo‘yicha ishlab chiqarish unumdorligi Q=1200000 t/y, sochma zichligi
   

о о

o_c=1,7t/m ,zichligi p =2,7g/sm , boyitmaning ajralishi s =50%, dastlabki ruda tarkibida qimmatbaho komponentning miqdori p_d= 2%, boyitma tarkibida qimmatbaho komponentning miqdori p_o= 60%, namligi - 5 %.

2. 
   misol. Boyitish fabrikasining misli ruda bo‘yicha ishlab chiqarish
   

о

unumdorligi Q =2000000 t/y,sochma zichligi o_c = 1,6 t/m ,zichligi p =2,6g/sm , boyitmaning ajralishi s =90%, dastlabki ruda tarkibida qimmatbaho komponentning miqdorip_d= 0,5%, boyitma tarkibida qimmatbaho komponentning miqdori p_o= 20%, namligi -3%. Boyitish usulining texnologik sxemani tanlang va hisoblang.

3. 
   misol. Tarkibida 4g/t oltin bo‘lgan rudani flotasiya usulida boyitish kerak. Rudadagi eng katta bo‘lakning o‘lchami 650 mm, namligi 4%, ishlab chiqarish unumdorligi Q =600 t/soat. Texnologik sxemani tanlang va hisoblang.
   
4. 
   misol. Boyitish fabrikasining fosforitli ruda bo‘yicha ishlab chiqarish unumdorligi Q=484 t/soat; ruda ochiq usulda qazib olinadi, o‘rtacha
   

о

qattiqlikka ega, sochma zichligi 1,7 t/m , dastlabki rudadagi eng katta bo‘lakning o‘lchami D = 800 mm, maydalangan ruda boTagining o‘lchami d=10 mm, rudaning namligi 3 %.

5. 
   misol. Tarkibida 0,05 % sheelitli ruda boyitish kerak.Rudadagi eng katta bo‘lakning o‘lchami 350mm, namligi 3%, ishlab chiqarish unumdorligi Q =200 t/soat . Boyitish usulining texnologik sxemani tanlang va hisoblang.
   
6. 
   misol. Tarkibida 0,6 % nikelli ruda boyitilishi kerak. Rudadagi eng katta bo‘lakning o‘lchami 850mm, namligi 3%, ishlab chiqarish unumdorligi Q =400 t/soat. Boyitish usuli va texnologik sxemani tanlang va hisoblang.
   
7. 
   misol. Ko‘chbuloq koni rudsiniaflotatsiya usulida boyiting. Ishlab chiqarish unumdorligi Q=400000 t/yil. Rudaning texnologik sxemasini tanlang va miqdor sxemasini hisoblang.
   
8. 
   misol. Boyitish fabrikasining ruda bo‘yicha ishlab chiqarish unumdorligi Q=550 t/soat; ruda ochiq usulda qazib olinadi, o‘rtacha
   

о

qattiqlikka ega, sochma zichligi1,7 t/m rudaning namligi 3%. Texnologik sxemasini tanlang va miqdor sxemasini hisoblang.


58

9. 
   misol. Mis-piritli rudalarni texnologik sxemasini tanlang va miqdor sxemasini hisoblang. Q =500 t/soat, misning dastlabki rudadagi miqdori a^=0,4%; boyitmadagi miqdori р_Си=18%; boyitmaga ajralishi 85%;
   
10. 
    misol. Rux- qo‘rg‘oshinli rudalarni texnologik sxemasini tanlang va miqdor sxemasini hisoblang. Q =700 t/soat, boyitmaga ajralishi 90%;
    
11. 
    misol. Handiza koni polimetall rudalarni texnologik sxemasini tanlang va miqdor sxemasini hisoblang.
    
12. 
    misol. Qizilolma koni oltinli rudalarni texnologik sxemasini tanlang va miqdor sxemasini hisoblang.
    
13. 
    misol. Tarkibida 0,07% volfram saqlovchi ruda boyitish kerak. Rudadagi eng katta bo‘lakning o‘lchami 750mm, ishlab chiqarish unumdorligi Q =300 t/soat . Boyitish usulining texnologik sxemani tanlang va hisoblang.
    
14. 
    misol. Boyitish fabrikasining mis - molibdenli ruda bo‘yicha ishlab chiqarish unumdorligi Q = 4000000 t/y, sochma zichligi o_c = 1,7
    

о о

t/m ,zichligi p =2,8g/sm , boyitmaning ajralishi s=90%, dastlabki ruda tarkibida qimmatbaho komponentning miqdori p_Cu= 0,3%, p_Mo= 0,05%, boyitma tarkibida qimmatbaho komponentning miqdori p_Cu= 18%, p_Mo= 35%, namligi -4%. Boyitish usulining texnologik sxemani tanlang va hisoblang.

15. 
    misol. Boyitish fabrikasining mis - molibdenli ruda bo‘yicha ishlab chiqarish unumdorligi Q = 4000000 t/y, sochma zichligi o_c =
    

о о

1,7t/m ,zichligi p =2,8g/sm , boyitmaning ajralishi s=90%, dastlabki ruda tarkibida qimmatbaho komponentning miqdori p_Cu= 0,3%, p_Mo= 0,05%, boyitma tarkibida qimmatbaho komponentning miqdori p_Cu= 18%, p_Mo= 35%, namligi -4%. Boyitish usulining texnologik sxemani tanlang va hisoblang.

13. 
    - amaliy mashg‘ulot “Suv sarfi sxemasini hisoblash”
    

Suv sarfi sxemasini loyihalashning maqsadi operatsiyalardagi suyuqlikning qattiq zarrachalarga (S:Q) nisbatini, operatsiyalarga qo‘shiladigan va buning aksicha mahsulotlardan ajralib chiqadigan suvning miqdorini, sxemalardagi mahsulotlar uchun S:Q nisbatini, boyitish fabrikasining suvga bo‘lgan umumiy ehtiyojini aniqlash va suv bo‘yicha balans tuzishdan iborat.

Sxemani hisoblash uchun quyidagi belgilashlarni kiritamiz.


59



о

R_n- suyuqlikning qattiq zarrachalarga nisbati, son qiymati (m suv/1 t

qattiq zarrachaga teng);

W_n- operatsiya yoki mahsulotdagi suvning miqdori, (m / vaqt birligida);

о

L_n- operatsiya yoki mahsulotga qo‘shiladigan suvning miqdori (m / vaqt
birligida);

S_n- mahsulotning namligi, %;

о

S" - mahsulotdagi qattiq zarrachalarning zichligi, t/m ;

₃

V_n-bo‘tananing hajmi, m / vaqt birligida;

о

L_n- alohida operatsiyalarga qo‘shiladigan toza suvning sarfi, m / t;

Wn = Rn - Q n,

W s

Rn = W^L, Rn = ^


s„ =


Q ⁿ 1 - S

nn

RW

1. 
   + Rn Q" + Wn
   

V = W + = R ' Q + —,

n n о n ^n c* ⁵


n


V, = Q„ (R^, + -¹).


Suv sarfi sxemasi quyidagi tartibda hisoblanadi

Dastlabki ko‘rsatkichlarning son qiymati belgilanadi.

1. 
   Yordamchi jadval tuziladi va sifat sxemasidan mahsulotlarning og‘irligi va dastlabki ko‘rsatgichlar yoziladi.
   
2. 
   W_n=R_n x Q_n formula orqali dastlabki ko‘rsatgichlar bo‘yicha R ning qiymati, ma’lum mahsulotlar va operatsiyalar uchun suvning miqdori hisoblanadi va yordamchi jadvalga yoziladi.
   
3. 
   Balans tenglamalari orqali alohida mahsulotlarga qo‘shiladigan suvning miqdori aniqlanadi va bir vaqtning o‘zida sxemaning barcha mahsulotlaridagi suvning miqdori aniqlanadi.
   
4. 
   (9) formula orqali R_n ning qiymati aniqlanadi.
   
5. 
   (12) formula orqali hamma mahsulotlar va operatsiyalar uchun bo‘tananing xajmi hisoblanadi.
   

6.Suv sarfi sxemasini hisoblashning natijalari jadval va grafik tarzida beriladi.

2. 
   Boyitish fabrikasi bo‘yicha suv balansi tuziladi.