Reproduktiv salomatlik

www.pedagoglar.uz 
20-son 3 –to’plam yanvar 2022 
Sahifa: 250 
maqsadi va vazifasi bo‘lishi lozim, deb qabul qilishimiz kerak. Bu esa ta‘lim va 
tarbiya ishini uyg‘un holda olib borishni talab etadi. Ta‘limni tarbiyadan, tarbiyani 
esa ta‘limdan ajratib bo‘lmaydi –bu sharqona qarash, sharqona hayot falsafasi. 
Shuning uchun han mustaqillikning dastlabki yillardanoq butun mamlakat miqyosida 
ta‘lim va tarbiya, ilm-fan, kasb –hunar o‘rgatish tizimini tubdan isloh qilishga 
nihoyatda katta zarurat sezila boshladi. Uni amalga oshirish yo‘llari ishlab chiqildi. 
Tenglama tushunchasini kiritishga tayyorgarlik. Tengliklar,tengsizliklar va 
tenglamalar haqidagi tushunchalar o‘zaro bog‘lanishda ochib beradi. Ular ustidagi ish 
birinchi sinfdan boshlab arifmetik materialni o‘rganish bilan bilan uzviy qo‘shib olib 
boriladi. I-II sinflarda sonly tenglama va tengsizlik haqidagi boshlang‘ich tasavvurlar 
shakllantiriladi. Tenglik, tengsizlik va tenglama haqidagi birinchitasavvurlarni bolalar 
tayyorgarlik davridayoq oladilar. Sonlar va ular ustidagi amallarni belgilaydigan 
matematik simvol(belgi) larning ma‘lum qoidalar bo‘yicha tuzilgan ketma –ketligi 
matematik ifoda deb ataladi. Ushbu ko‘rinishidagi yozuvlar sonli ifodalardir. 
14+2, 6-4, 
5*3-7, 
8+5*3, 
(13+7)-6+2…
Matematika dasturida o‘quvchilarni matematik ifodalarni yozish va o‘qishga 
o‘rgatish, amallarning bajarilish tartibi, qoidalari bilan tanishtirish, hisoblashlarni 
bajarishda ulardan foydalanishga o‘rgatish ko‘zda tutilgan. Bu ta‘lim samaradoligini 
oshiradi.Ikki to‘plam orasidagi o‘zaro bir qiymatli moslik o‘rnatish, bir xil miqdorda 
bo‘lmagan narsalar guruhlarini bir xil miqdordagi narsalar guruhlariga (ikki usul 
bilan ) aylantirish guruhlarini bir xil miqdor bo‘lmagan narsalar guruhlariga (ikki usul 
bilan) aylantirish bilan ―katta‖, ―kichik‖, , ―kam‖ ―teng‖ tushunchalari 
mustahkamlanadi. Bu ish birinchi sinfning o‘zidanoq boshlanadi, unda ―darchali‖ 

---