Режа: Ўзбекистонда банк ва молия тизими Молия тушунчаси ва молиявий муносабатлари. Давлат бюджетининг моҳияти ва вазифалари

Ижтимоий соҳага ажратилган харажатлар жами (млрд сўм) 25299,3 сўм, яъни 59,1 фоиз.

Шу жумладан:

Таълим соҳасида: 14419,3 млрд сўм, яъни 34,2 фоиз.
Соғликни сақлаш соҳасига: 6002,3 млрд сўм, яъни 14,0 фоиз.
Маданият ва спорт соҳасига: 448,8 млрд сўм, яъни 1,0 фоиз.
Фан соҳасига: 321,8 млрд сўм, яъни 0,7 фоиз
Ижтимоий таъминот,ижтимоий нафақалар:174,1млрд сўм яъни 0,4 фоиз.
Моддий ёрдамлар,пул компенсациялари:2317,2 млрд сўм, яъни 5,4 фоиз.
2.Қишлоқлардаги наъмунавий лойиҳадаги уй жойларни қуриш учун ажратилган маблағлар жами: ( млрд сўм) 1401,7сўм, яъни 3,3 фоиз.
3.Иқтисодиёт соҳасини ривожлантириш учун ажратиладиган харажатлар жами ( млрд сўм) 4507,6 сўм, яъни 10,6 фоиз.
4.Марказлаштирилган инвестицияларни молиялаштириш учун ажратилган харажатлар жами (млрд сўм) 2100,0 сўм, яъни 5,0 фоиз.
5.Давлат бошқарув, суд органларига ажратилган харажатлар жами( млрд сўм) 1324,0 сўм, яъни 3,1 фоиз.
6.Фуқаролик ўзини ўзи бошқариш органларига ажратиладиган харажатлар жами ( млрд сўм) 491,8 сўм, яъни 1,2 фоиз.
7.Бошқа харажатлар жами: ( млрд сўм) 8998,6 сўм, яъни 21,1 фоиз.
ЖАМИ: 42721,3 сўм, яъни 100 фоиз. миқдорида харажатлар прогноз қилинган.


Давлат бюджетида солиқ даромадларининг тутган ўрни ва
солиққа кирмайдиган даромадлар
Бюджет даромадлари солиқ ва солиқдан ташқари манбалардан шаклланади. Солиқдан олинадиган даромадларнинг асосий манбалари- бу янгидан яратилган қиймат ва унинг дастлабки қайта тақсимланиши натижасида олинган даромадлари, шунингдек жамғармалардир.
Солиқдан ташқари даромадлар ё давлатнинг ўз иқтисодий фаолияти ёки илгари олинган даромадларни бюджет тизимининг даражалари бўйича қайта тақсимланиши натижасида юзага келади ва бюджет шаклланишида иштирок этади. Солиқлар фискал (хазинани тўлдириш) ва рағбатлантирувчилик вазифаларини бажарган ҳолда ягона бюджет жараёнида муҳим рол ўйнайди.
Солиқлар бир қанча белгилар орқали амалга оширилади. Уларга қуйидагилар киради: солиқларни ундириш, солиқка тортиш объекти, улар тушум бўладиган бюджетлар даражаси.
Ундириш шаклларига кўра солиқлар тўғри(бевосита) ва эгри (билвосита) солиқларга бўлинади.
Эгри солиқлар товарнинг миқдорига қўшилади, одатда бундай солиқлар корхона , ташкилот ва бошқа хўжалик бўғинларидан тушсада, аслида уларнинг хақиқий тўловчилари товар ва хизмат истеъмолчилари ҳисобланади, чунки улар нархдаги солиқ миқдорини қоплайдилар. Бу солиқларга акциз ва қўшилган қиймат солиғи киради.
Тўғри солиқлар жисмоний ва юридик шахсларнинг даромадларидан ундирилади ва ўз навбатида уларнинг даромадини камайтиради.
Аниқ бир солиқ турини ҳисоблаш тартибини белгилашда асосий нарса солиқка тортиш объектидир. Бевосита солиқка тортиш объектларига жами турдаги ресурслар, даромадлар, мол-мулк, билвосита солиққа тортиш объектига эса айрим товар ва хизматларни сотишдан олинган пул айланмаси кириши мумкин.