Reja: Umumiy tushunchalar. Fanning maqsadi va vazifalari


-aksioma (Parallelogramm aksiomasi)



Download 0,86 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/11
Sana20.07.2021
Hajmi0,86 Mb.
#124130
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
1-maruza ca3c3e4bebbcccd7256c6876b1605b59

4-aksioma (Parallelogramm aksiomasi). Jismning biror nuqtasiga qo‘yilgan 

turli  yo‘nalishdagi  ikki  kuchning  teng  ta’sir  etuvchisi  mazkur  kuchlarga  qurilgan 

paralellogramm  dioganaliga  miqdor  jihatidan  teng  bo‘lib,  shu  dioganal  bo‘ylab 

yo‘naladi (1.6-rasm): 

𝑅⃗  = 𝐹


1

⃗⃗⃗ + 𝐹


2

⃗⃗⃗⃗                                                     (1.6) 

 



 

 

1.6-rasm. 



Berilgan F

1

 va F



kuchlarga qurilgan parallelogramm kuch parallelogrammi 

deb, kuchlarni bu usulda qo‘shish parallelogramm usuli deb ataladi. Bunda shuni 

eslatib o‘tish lozimki, ikkiF

1

va F


2

 kuchni qo‘shishda parallelogramm hammasini 

qurish shart emas, balki quyidagicha qurishni bajarish mumkin:  

1)  Kuch miqdori uchun masshtab tanlab olinadi;  

2)  F

1

 kuch oxirida tanlab olingan masshtabga muvofiq F



2

 ni o‘ziga parallel 

qjlib qo‘yamiz;  

3)  F


kuch boshi A bilanF

2

 kuch oxiri D ni tutashtiruvchi vektor bu kuchlar 



teng ta’sir etuvchisini ifodalaydi (1.6-rasm).  

F

1



va F

kuchlarga qurilgan uchburchak kuch uchburchagi, kuchlarni bunday  



usulda qo‘shish esa uchburchak usuli deyiladi.  

Teng  ta’sir  etuvchini  miqdor  va  yo‘nalishi  geometriya  yoki  trigonometriya 

formulalaridan foydalanib aniqlanadi.  

Teng ta’sir etuvchining modulini ΔABD dan kosinuslar teoremasiga asosan  

aniqlaymiz: 

𝑅 = √𝐹


1

2

+ 𝐹



2

2

− 2𝐹



1

𝐹

2



cos⁡(𝜋 − 𝛼)                               (1.7) 

yoki  


𝑅 = √𝐹

1

2



+ 𝐹

2

2



+ 2𝐹

1

𝐹



2

cos𝛼                                     (1.8) 

α = 0 bo‘lganda:   𝑅 = √𝐹

1

2



+ 𝐹

2

2



+ 2𝐹

1

𝐹



2

= √(𝐹


1

2

+ 𝐹



2

2

)



2

= 𝐹


1

+ 𝐹


2

             (1.9) 

α = 180

o

 bo‘lganda: 



𝑅 = √𝐹

1

2



+ 𝐹

2

2



− 2𝐹

1

𝐹



2

= √(𝐹


1

2

− 𝐹



2

2

)



2

= 𝐹


1

− 𝐹


2

       (1.10) 

α = 90

o

 bo‘lganda:   



𝑅 = √𝐹

1

2



+ 𝐹

2

2



                                                                  (1.11) 

bo‘ladi. 

(1.9) va (1.10) ifodalardan dan ko‘rinib turibdiki, bir to‘g‘ri chiziq bo‘ylab 

yo‘nalgan kuchlar algebraik qo‘shiladi. 




Teng  ta’sir  etuvchi  R  ning  F

1

  va  F



2

  kuchlar  bilan  tashkil  qilgan  α

va  α


burchaklari sinuslar teoremasiga ko‘ra aniqlanadi:  

                                     (1.12) 

Mazkur aksiomadan quyidagi teorema kelib chiqadi.  




Download 0,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish