Reja: Umumiy pedagogikaning predmeti va tuzilishi

7-MAVZU. TA`LIM SHAKILLARI METODLARI VA VOSITALARI TASNIFI
1.Ta’lim jarayoni. Ta’lim metodlari, shakllari va vositalari.
2.Ta’limning asosiy shakli sifatida. Dars tipologiyasi va unga qo‘yiladigan didaktik talablar
3.Ta’lim sifatini nazorat qilish. Nazorat shakllari, turlari va qonuniyatlari.
Tayanch tushunchalar: didaktika, ta’lim tizimi, ta’lim maqsadi, ta’lim vositalari, bilim ko‘nikma, malaka, metod, o‘qitish metodi, usul, metodika, qoida kategoriyalar, hikoya, suhbat, tushuntirish, ma’ruza.

Яхши ўқитувчи – болаларга ҳақиқатни сўзлаб беради, буюк ўқитувчи эса ўша ҳақиқатга олиб борувчи йўлни кўрсатади.
Адольф Дистерверг

Metod, o‘qitish metodi, usul, metodika, qoida kategoriyalarining farqi nimada?
Metod so‘zi grekcha tadqiqot, maqsadga erishish yo‘li, usuli deganidir. Bu so‘zning etimologiyasi (kelib chiqishi) uning ilmiy kategoriya sifatidagi talqinida ham aks etgan. “Metod – eng umumiy ma’noda – maqsadga erishish usuli, ma’lum tarzda tartibga solingan faoliyat”.
Ta’lim metodlari deyilganda, o‘rganilayotgan materialni egallashga qaratilgan turli didaktik vazifalarni hal etish bo‘yicha o‘qituvchining o‘rgatuvchi ishi va o‘quvchilar o‘quv-bilish faoliyatini tashkil etish usullari tushuniladi.
Ta’lim usuli– ta’lim metodining tarkibiy qismi yoki alohida tomoni, metodlar bilan usullar munosabati o‘zaro bir-biriga bog‘langan. Usul va metod butun va qism sifatida bir-biriga bog‘lanadi. Usullar yordamida faqat pedagogik yoki o‘quv vazifasining bir qismi hal qilinadi. Xuddi shu metodik usullar turli metodlarda foydalanilgan bo‘lishi mumkin. Va aksincha xuddi shu metod turli o‘qituvchilar tomonidan turli usullarda ochib berilishi mumkin.
Metodika – bu xususiy didaktika, ya’ni biror bir fanni o‘qitish nazariyasi. O‘zaro ta’sir utishning turli shakllarini o‘rganish asosida biror fanni o‘qitish va o‘rganish yo‘llarini o‘quv fani metodikasi ishlab chiqadi va ta’lim oluvchilarga ta’sir etishning aniq tizimini o‘qituvchilarga taklif etadi. Bu tizimlar DTS, o‘quv dasturi va darsliklarda ochib beriluvchi ta’lim mazmunida o‘z aksini topadi hamda ta’lim metodlari, shakllari va vositalari orqali amalga oshadi. O‘quv fani metodikasi didaktika bilan mustahkam bog‘langan va uning umumiy qoidalariga tayanadi.
Qoida – tanlab olingan metod bilan bog‘liqlikda faoliyat usullarini amalga oshirish uchun qulay tarzda harakat qilish zarurligini belgilab beruvchi me’yoriy ko‘rsatmalardir.