Reja: Tizimlar nazariyasi

Elektronografik nusxa ko’chirish (elektr uchqunli nusxa ko’chirish)

Elektronografik nusxa ko’chirish (elektr uchkunli nusxa ko’chirish) xujjatlarni optik o’qish va axborotni maxsus nusxa tashuvchiga elektron uchkunli kayd kilishga asoslangan.

Fotodioddar ularga proekсiyalanayotgan xujjatlar tasvirini satrma-satr elektr signallariga aylantiradi, signallar kuchaytiriladi va yozuvchi ninalar chizgichiga uzatiladi, ninalar va apparat (baraban) asosi orasidan elektr razryadlar (uchkunlar) o’tib ketadi, bu uchkunlar nusxa tashuvchida ingichka teshiklar perforaсiyalaydi (teshik ochadi).
Nusxalar ko’pincha elektroplyonkada va termoreaktiv kog’ozda olinadi. Elektroplyonkadagi nusxalar trafaretli bosish vositasi bilan kelgusida xujjatlarni ko’paytirish uchun asos bo’lib xizmat kiladi va yuqori sifatli trafaretli bosma formalar tayyorlashda elektronografik nusxa ko’chirish juda samaralidir va keng ishlatiladi. Keng tarkalgan apparatlar: Iskra, Elika, Rex-Rotary, BE-102, Electrocop-18, Gesletner.


Raqamli elektrografik nusxa ko’chirish (raqamli nusxa ko’chirish)

Nusxa ko’chirish texnikasida eng yangi yutuqdir. Keyingi yillarda xujjat tashuvchi tushunchasi ham (xujjat tashuvchilar sifatida magnit disklar va lentalar, optik disklar ishlatiladi) xujjat tushunchasi ham (faqat qog’ozli emas, balki elektron hujjat (magnitli yoki boshka mashina tashuvchida) ham xujjat hisoblanadi) o’zgardi. SHu munosabat bilan hujjatlarni kompyuterli nusxa ko’chirish va ko’paytirish texnologiyasi xususan, kombinaсiyalangan kompyuterli-qog’ozli texnologiyalar gurkirab rivojlandi, ular xujjatlardan elektrografik nusxa ko’chirishning raqamli usullarida va xujjatlarni elektronografik (rizografli) ko’paytirish texnologiyalarida o’z aksini topli.

Raqamli nusxa ko’chirish texnologiyasi bugungi kunda tadbirkorlik kog’ozlarini yaratish olamida sokin inqilobni amalga oshirmokda. Ba’zi bir mutaxassislar xujjatlarning aylanish doirasiga raqamli texnologiyani kirib kelishini oq-qora rangli televideniedan ranglisiga o’tish bilan tenglashtirishmokda,
Ko’plab firmalar raqamli nusxa ko’chirish apparatlarini ishlab chikarmoqda: Xerox 3030, 5352, Ricoh D 4000 va boshqalar.
Raqamli nusxa ko’chirish apparati o’z ichiga quyidagilarni oladi:

• 
  xujjat-asl nusxani o’kish va undan elektron nusxani olish uchun skaner;
  
• 
  nusxa ko’chirilayotgan axborotni taxlil kilish, o’zgartirish va tahrirlash jarayonini ta’minlovchi mikroproсessor;
  
• 
  xotira kurilmasi, 16 Mbaytgacha tezkor va 1000 Mbaytgacha magnit diskda;
  
• 
  displey (xususan, Ricoh D400 da sensorli boshkariladigan suyuk kristalli) yoki foydalanuvchi bilan ko’z orkali o’zaro bog’lanadigan planshet;
  
• 
  hujjat nusxasini elektrografik usul bilan ochish uchun lazerli printer,
  
• 
  boshka qurilmalar.
  

Masalan, NR Office Yet590 va Pro 1150C firmasining elektron nusxa ko’chiruvchilari rangli oqimli printer, skaner va faksimil apparat bilan integrallashtirilgan.
Axborot obrazlarni o’qish dasturlaridan foylalanish bilan ma’lumotni samaralirok taxrirlash uchun kompyuterli interfeys bo’lishi mumkin.
Rakamli texnologiyalar nusxa ko’chirish jarayonlarining samaradorligini sezilarli oshirish ( nusxa sifati amalda doimo xujjat-asl nusxa sifatidan yuqori turadi), nusxani taxrirlash imkoniyatlarini keskin yaxshilash va ko’pgina boshqa ishlarni bajarish imkonini berali.
Hususan, raqamli nusxa ko’chirish quyidagilarga imkon beradi:

• 
  nusxa ko’chirishda yuqori unumdorlikni ta’minlash nusxa ko’chirishning 10 tagacha dasturini ishlatish, xujjatni bir marta skanerlab (o’kib) ko’p martalab nusxa olish, nusxalarni elektron saralash va boshkalar hisobiga;
  
• 
  jarayonning ishonchliligi yuqori bo’lishini ta’minlash — ko’p betli asl nusxani bir marta kiritish va keyinchalik apparat xotirasidan «ko’p nusxa ko’chirish» xisobiga, bunda skanerlash bloki «dam oladi»;
  
• 
  nusxalarning sifati yuqori bo’lishini ta’minlash — 256 ta rang tusini berish bilan 400 dpi ajratish kobiliyati (dyuymdagi nuktalar soni) shu jumladan kul rang tusini ham berish; nusxa ko’chirishda xujjatni samarali masshtablash;
  
• 
  turli rejimlarda nusxa ko’chirishni bajarish mumkin, masalan: «matn» va «foto» rejimlarida, ular mos ravishda matnli va yarim tusli grafikli xujjatlardan nusxa ko’chirishga optimal moslashgan, kombinaсiyalashgan xujjatlardan nusxa ko’chirish uchun «matn/foto» rejimi (xujjatning matni va yarim tusli grafikning lavxalarini avtomatik aniklash va ular uchun mos keluvchi nusxa ko’chirishni bajarish);
  
• 
  fanni yo’kotish rejimida nusxa ko’chirish — bu rejim gazeta va eski xujjatlar va kitoblarga o’xshagan past sifatli asl nusxalardan nusxa ko’chirishda paydo bo’lishi mumkin bo’lgan kul rang rangini chikarib tashlash imkonini beradi, tasvirni 180^o gacha burish va tasvirni 90^o ga avtomatik burishni, xususan, xujjat-asl nusxa va nusxani tashuvchi kog’ozning o’zaro noto’g’ri orientaсiyasida bunday burishni dasturlashtirish;
  
• 
  nusxalarni elektron tanlash, saralash va kerakli tirajlashni bajarish hamda bir varaq kogozda berilgan tartibda 10 tagacha va undan ortik turli xujjatlarning kichiklashtirilgan nusxalarini joylashtirish uchun asl nusxalarni kombinaсiyalashni bajarish;
  
• 
  ham sganlart, ham foydalanuvchi tomonidan berilgan shtamplarni va logotiplarni avtomatik tushirish, sanani avtomatik ko’yish, betlarni avtomatik nomerlash va boshka ko’pgina amallarni bajarish;
  

Apparatni juda oddiy sozlanishi va yuqorida aytilgan hamma servis imkoniyatlarni amalga oshirishda boshqarishning engilligini ta’kidlab o’tish kerak.