Reja: Til –ijtimoiy hodisa

O‘zbek tili oltoy tillar oilasiga mansub bo‘lib, uning turkiy tillar guruhiga kiradi. Oltoy tillar oilasi quyidagi tillar guruhlariga bo‘linadi:
1. Turkiy tillar. 2. Mo‘g‘ul tillari. 3. Tungus-manchjur tillari.
Turkiy tillar oltoy tillar oilasining ko‘p sonli va rang-barang guruhidir. Turkiy tillar ikki guruhga ajratiladi: 1) g‘arbiy turkiy tillari; 2) sharqiy turkiy tillari.
G‘arbiy turkiy tillari tarmog‘i o‘z navbatida yana to‘rt guruhga bo‘linadi: a) bulg‘or tillari (chuvash tili), b) o‘g‘uz tillari (gagauz, turkman, turk, ozarbayjon tillari), v) qipchoq tillari (tatar, boshqird, qumiq, no‘g‘ay, qoraqalpoq, qozoq tillari), g) qorluq tillari (o‘zbek, uyg‘ur tillari).
Sharqiy turkiy tillari tarmog‘i ikki guruhga bo‘linadi: a) uyg‘ur-to‘kyuy tillari (tuva, yoqut, shor, xakas tillari), b) qirg‘iz-qipchoq tillari (qirg‘iz, oltoy tillari).
Mo‘g‘ul tillariga mo‘g‘ul, buryat, qalmiq tillari (shimoliy mo‘g‘ul tillari guruhi), dagur, dunsyan, mengir tillari (janubiy-sharqiy mo‘g‘ul tillari guruhi) kiradi.
Tungus-manchjur tillariga evenk, even, negidal tillari (tungus guruhi) va manchjur, nanay, udegey, ulch, oroch tillari (manchjur guruhi) kiradi.
Jahon tillarining morfologik tasnifi nisbatan keng tus olgan, chunki morfologik tizim tilning eng barqaror sathi hisoblanadi. Morfologik tasnif so‘zning tuzilishidagi o‘zak va qo‘shimchalarni bir-biriga qarama-qarshi qo‘yishga asoslanadi.
Bu tasnifga ko‘ra tillarning qarindoshligidan qat’i nazar, so‘zlarning tuzilish turi asos qilib olinadi.
Morfologik tasnifga muvofiq jahon tillari to‘rt guruhga bo‘linadi:
1) amorf (so‘z o‘zgartuvchi qo‘shimchasiz) tillar; 2) agglyutinativ tillar; 3) flektiv tillar ; 4) polisintetik tillar.
Amorf tillarning o‘ziga xos xususiyati shundaki, ularda gap tarkibidagi so‘zlar hech qanday so‘z o‘zgartuvchi qo‘shimchalarsiz, to‘g‘ ridan-to‘g‘ ri birikib, bog‘lanib keladi. Bunday tillarda grammatik ma’no yordamchi so‘zlar, so‘z tarkibi, muzikal urg‘u va ohang (ohang) orqali ifodalanadi. Mazkur vositalar so‘zlar orasidagi sintaktik munosabatni o‘rnatish uchun xizmat qiladi. Amorf tillarga xitoy, tibet, birma, vetnam va xitoy-tibet oilasiga mansub bo‘lgan boshqa tillar misol bo‘la oladi.