Axborot haqida tushuncha
Xozirgi davrni informatikasiz tasavvur etib bulmaydi. Axborot texnologiyalari bugungi kunda xayotimizning
xamma soxalarini kamrab olgan. Informatika soxasining asosiy resursi - axborotdir.
Axborot atrof-muxit obhektlari va xodisalari, ularning ulchamlari, xosiyatlari va xolatlari tugrisidagi
mahlumotlardir. Keng mahnoda axborot insonlar urtasida mahlumotlar ayriboshlash, odamlar va kurilmalar urtasida
signallar ayriboshlashni uziga mujassamlashtirgan umummilliy tushunchadir.
Informatika fani axborotga bizning atrof-muxit xodisalari yoki obhektlari tugrisidagi tasavvurlarimizni
uzgartiruvchi, uzaro kontseptual boglik mahlumotlar, ko’rsatkichlar, negizlar tushunchalar sifatida karaydi.
Informatikada axborot bilan bir katorda mahlumotlar tushunchasi xam keng kullaniladi.
Mahlumotlarga u yoki bu sabablarga kura foydalanilmaydigan, balki fakat saklanadigan belgilar yoki yozib
olingan kuzatuvlar sifatida karash mumkin. Agar bu mahlumotlardan biror narsa tugrisidagi mavxumlikni kamaytirish
uchun foydalanish imkoniyati tugilsa, mahlumotlar axborotga aylanadi. SHuning uchun axborotni foydalanadigan
mahlumotlar, deb atasa xam buladi.
Masalan, kogozga telefon rakamlarini mahlum tartibda yozib, uni boshka kimsaga ko’rsatsangiz, u buni biror
axborot bermaydigan mahlumot sifatida kabul kiladi. Birok ana shu xar bir telefon rakami tugrisiga muayyan korxona
yoki tashkilot nomi, uning faoliyat turi yozib olinsa, avvalgi mahlumot axborotga aylanadi.
Iktisodiy axborot - axborotning eng muxim turlaridan biri xisoblanadi. Iktisodiy axborot ishlab chikarish
jarayonlari, moddiy resurslar, bozorlar, bank va moliya muasasalari faoliyati bilan tugridan-tugri boglikdir.
TSivilizatsiya rivojlanishi tarixida bir necha axborot inkiloblari ruy berdi - axborotni kayta ishlash soxasida tub
uzgarishlar ruy bergani tufayli ijtimoiy munosabatlarda uzgarishlar yuzaga keldi. Bunday uzgarishlar okibati sifatida
insoniyat jamiyati yangi sifatga ega buladi, yahni:
B i r i n ch i i nk i l o b yozuvni kashf etish bilan boglik, bu ulkan sifat va mikdor jixatdan sakrash buldi. Bilimlarni
ajdodlardan avlodlarga yetkazish imkoni paydo buldi.
I k k i n ch i i nkk i l o b (XVI asr urtalari) sanoat jamiyati, madaniyat va ish faoliyatini tashkil etishda keskin
uzgarish yasagan kitob nashr etishning kashf kilinishi buldi.
U ch i n ch i i n k i l o b (XIX asr oxiri) elektr kuvvatining kashf etilishi bilan boglik bulib, u tufayli telegraf,
telefon, radio yuzaga keldi. Bular axborotni istalgan xajmda uzatish va jamlashga imkon yaratdi.
Tu r t i n ch i i n k i l o b (XX asr 70-yillari) mikro-protsessor texnologiyasi kashf etilishi va shaxsiy kompyuter
paydo bulishi bilan boglik. Mikroprotsessorlar va integral chizmalarda kompyuterlar, kompyuter tarmoklari,
mahlumotlarni uzatish tizimlari (axborot kommunikatsiyalari) yaratiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |