Режа: Тафаккур мантиқ илмининг ўрганиш объекти сифатида. Мантиқ фани ривожланишининг асосий босқичлари. Мантиқ илми ва тил. Формал мантиқнинг асосий қонунлари. Адабиётлар


Оддий қатъий силлогизмнинг биринчи фигураси



Download 0,76 Mb.
bet33/50
Sana04.06.2022
Hajmi0,76 Mb.
#634642
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   50
Bog'liq
мантик

Оддий қатъий силлогизмнинг биринчи фигураси қуйидаги махсус қоидаларга эга:
1. Катта асос умумий ҳукм бўлиши керак.
2. Кичик асос тасдиқ ҳукм бўлиши керак.
I фигуранинг тўртта тўғри модуси мавжуд:
А А А, Е А Е, А I I, Е I 0.
Модусларнинг биринчи ҳарфи катта асоснинг, иккинчи ҳарфи кичик асоснинг, учинчи ҳарфи хулосанинг сифат ва миқдорини кўрсатади. Фигураларнинг модусларини бир-биридан фарқлаш мақсадида, уларнинг ҳар бири алоҳида ном билан аталади.
А А А - Ваrbara модуси
А. Ҳамма илмий қонунлар объектив характерга эга.
А. Тафаккур қонунлари-илмий қонунлардир.
А. Тафаккур қонунлари объектив характерга эга.
ЕАЕ - Celarent модуси.
Е. Ҳеч бир диндор атеист эмас.
А. Имомлар диндордир.
Е Хеч бир имом атеист эмас.
АII - Darii модуси.
А Барча жиноятчилар жазога лойиқлардирлар.
I. Баъзи кишилар-жиноятчидир.
I. Баъзи кишилар жазога лойиқдирлар.
ЕIО - Ferio модуси.
Е. Аҳлоқли инсонларнинг ҳеч бири виждонсиз эмас.
I. Баъзи ёшлар аҳлоқли инсондир.
О. Баъзи ёшлар виждонсиз эмас.
Силлогизмнинг биринчи фигураси оддий қатъий ҳукмларнинг барча турлари бўйича хулосалар беради.
Оддий қатъий силлогизмнинг II-фигураси қуйидаги махсус қоидаларга эга:
1. Катта асос умумий ҳукм бўлиши керак.
2. Асосларнинг бири инкор ҳукм бўлиши керак.
II фигуранинг тўртта тўғри модуси мавжуд:
АЕЕ, ЕАЕ, АОО, ЕIО.
АЕЕ - Camestres модуси
А. Ҳамма ҳукмлар дарак гап орқали ифодаланади.
Е. Савол дарак гап орқали ифодаланмайди.
Е. Ҳеч бир савол ҳукм эмас.
ЕАЕ - Cesare модуси.
Е. Ҳеч бир атеист диндор эмас.
А. Имомлар диндордир.
Е. Ҳеч бир имом атеист эмас.
АОО - Baroko модуси.
А. Ҳамма қушлар учади.
О. Баъзи мавжудотлар учмайди.
О. Баъзи мавжудотлар қушлар эмас.
ЕIО-Festino модуси.
Е Қонунларга амал қилмаганларнинг ҳеч бири эркин эмас.
I. Баъзи фуқаролар эркиндирлар
О. Баъзи фуқаролар қонунга амал қилувчи эмаслар.
Юқоридаги мисоллардан кўриниб турибдики, силлогизм II‑фигурасининг хулосалари фақат инкор ҳукмдан иборатдир.

Download 0,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   50




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish